Giống lúa ANS1 sản xuất trên đồng đất xã Tây Xuân (huyện Tây Sơn). Ảnh: Vũ Đình Thung.
Thực hiện dự án “Sản xuất hạt giống phẩm cấp cao, quy mô công nghiệp đối với các giống lúa chủ lực và có giá trị hàng hóa cao, phục vụ nội tiêu và xuất khẩu cho các tỉnh phía Bắc và Duyên hải Nam Trung bộ”, trong vụ ĐX 2019 – 2020, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ đã phối hợp với HTX nông nghiệp Bình Phú 2 thuộc xã Tây Xuân (huyện Tây Sơn) xây dựng mô hình liên kết SX lúa chất lượng ANS1 với quy mô 50ha, 268 hộ tham gia.
Nông dân tham gia mô hình được đầu tư toàn bộ giống, vật tư phân bón, khi thu mua sản phẩm mới thu hồi và bao tiêu toàn bộ sản phẩm.
Theo ông Nguyễn Đức Thọ, Giám đốc Trung tâm Chuyển giao Công nghệ và Khuyến nông, đơn vị trực thuộc Viện, giống ANS1 do Viện SX, đã được công nhận chính thức tại vùng Duyên hải Nam Trung bộ. ANS1 là giống đạt tiêu chuẩn chất lượng về độ thuần và có tỷ lệ nảy mầm cao.
Ngay từ đầu vụ SX, Viện đã tổ chức tập huấn quy trình kỹ thuật cho nông dân tham gia mô hình. Trong quá trình canh tác, ở từng giai đoạn chăm sóc và thu hoạch, cán bộ kỹ thuật của Viện trực tiếp hướng dẫn thực hành trên đồng ruộng để nông dân nắm chắc và tuân thủ quy trình nghiêm túc.
“Chúng tôi truyền đạt cho nông dân theo phương pháp cầm tay chỉ việc, gắn lý thuyết với thực hành theo từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa, để nông dân dễ tiếp thu và dễ nhớ.
Trong các buổi tập huấn, cán bộ kỹ thuật giới thiệu kỹ từng giai đoạn, như chăm sóc, khử lẫn, thu hoạch vừa bằng tài liệu vừa bằng hình ảnh thực tế, để nông dân dễ nắm bắt”, ông Thọ nói.
Kết quả SX giống ANS1 trong vụ ĐX 2019 – 2020 tại HTX nông nghiệp Bình Phú 2 rất mỹ mãn, ngoài cho năng suất cao, giống ANS1 còn chống chịu sâu bệnh, cực ngắn ngày và đặc biệt là chống đổ ngã.
Ông Khổng Vĩnh Thiêng, Giám đốc HTX Bình Phú 2, nhận xét: “Cánh đồng của HTX nằm cuối nguồn nước nên thường bị hạn. Khi cây lúa đã phát triển vững vàng mà dù bị cắt nước 5 – 10 ngày cũng chẳng sao, sau đó nước về đến đâu là lúa trỗ đến đó.
TGST của giống lúa này rất ngắn, vụ ĐX tối đa từ 100 – 105 ngày, còn vụ hè chỉ 85 ngày là cho thu hoạch. Lúa đứng trên đồng càng ít thời gian thì càng ít tiêu tốn nước tưới. Năng suất nhiều hộ đạt năng suất 550kg/sào Trung bộ”.
Nông Trương Thể (70 tuổi) ở thôn Hòa Tây (xã Tây Xuân) bên thửa ruộng ANS1 của mình. Ảnh: Vũ Đình Thung.
Nông dân càng thích SX giống lúa ANS1 hơn khi Viện thu mua lúa tươi. Thu hoạch trên đồng xong, cho lúa vào bao là nhập luôn, nông dân không phải tốn công phơi.
“Vụ ĐX 2019 – 2020 là vụ thứ tư HTX chúng tôi SX giống lúa ANS1, mỗi vụ chúng tôi SX cả 100ha, giống lúa này phù hợp cả vụ ĐX và HT, dự kiến vụ HT tới đây chúng tôi cũng sẽ làm 100ha”, ông Thiêng cho biết thêm.
Vụ ĐX 2019 -2020 này là lần đầu tiên ông Trương Thể (70 tuổi) ở thôn Hòa Tây (xã Tây Xuân) SX lúa thương phẩm bằng giống ANS1, ngay lập tức giống lúa này đã “hút hồn” nhà nông kỳ cựu này.
“Vụ này tôi làm được 4 sào lúa giống ANS1. Từ khi sạ đến nay, chỉ còn 2 hôm nữa là thu hoạch mà tôi chưa thấy cây lúa bị bệnh gì. Tôi nghe nông dân các vùng khác than thở lúa bị bệnh đạo ôn lá rất dữ, nhưng riêng cánh đồng SX giống ANS1 không có. Vụ này chắc mẩm mấy sào lúa của tôi cho năng suất phải trên 80 tạ/ha”, ông Thể cho hay.
Cũng từng làm giống ANS1, nông dân Cao Phước Hài ở xã Tây Phú (huyện Tây Sơn), chia sẻ thêm: “Vụ hè năm ngoái tôi mới bắt đầu làm quen với giống ANS1, lúa đang trỗ thì gặp đợt gió lớn như bão, nhìn cây lúa nghiêng ngã tôi ngỡ vụ này chắc chắn sẽ mất năng suất vì lúa sẽ bị lép. Không ngờ khi thu hoạch rất đạt, lúa chắc tới cậy, không bị lép hạt nào”.
Mô hình còn giúp nông dân tiếp cận với tiến bộ KHKT mới. Ví như giảm lượng hạt giống gieo, tăng cơ giới hóa trong từng công đoạn SX góp phần giảm chi phí, nâng cao hiệu quả trên cùng diện tích.
“Tham gia mô hình nông dân được nâng cao nhận thức về sử dụng hạt giống có phẩm cấp vào SX đại trà nhằm tăng năng suất và sản lượng lúa và tăng thu nhập”, ông Nguyễn Đức Thọ, khẳng định.
“Hàng năm, nhà máy xay xát gạo của chúng tôi thu mua của Viện gần 300 tấn lúa thương phẩm giống ANS1 về xay xát thành gạo bán cho người tiêu dùng. Gạo ANS1 không chỉ tiêu thụ trong tỉnh, mà còn được bán đến các tỉnh phía Bắc, Quảng Nam, Đà Nẵng và các tỉnh Tây Nguyên”, anh Phan Tấn Phương, Giám đốc phụ trách kinh doanh Cty Thành Hưng, trụ sở ở TP Quy Nhơn, cho hay.
