Đưa gạo xuất khẩu lên tàu tại cảng ở TP.HCM. Ảnh: Sơn Trang.
Trong những năm gần đây, Philippines đang là nước nhập khẩu gạo hàng đầu thế giới, với lượng gạo nhập khẩu mỗi năm lên đến hàng triệu tấn. Năm 2024, Philippines nhập khẩu tới gần 4,7 triệu tấn gạo, là mức cao kỷ lục của nước này.
Theo ông Phùng Văn Thành, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Philippines, trong những năm qua, Việt Nam luôn là thị trường cung cấp gạo nhập khẩu lớn nhất cho Philippines, với thị phần chiếm từ 80% đến 85%. Các nước xuất khẩu gạo lớn khác như Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan…, chỉ chiếm thị phần nhỏ tại thị trường này. Điều đó cho thấy vị thế lớn của gạo Việt Nam tại thị trường Philippines.
Philippines cũng đang là thị trường xuất khẩu lớn nhất của gạo Việt Nam, chiếm từ trên 40% đến gần 45% về lượng và kim ngạch trong xuất khẩu gạo của Việt Nam. Từ năm 2022 đến 2024, mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu sang Philippines từ trên 3 triệu tấn đến hơn 4 triệu tấn gạo.
2 tháng đầu năm nay, Philippines tiếp tục là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, khi chiếm 45% tổng khối lượng và 42% về trị giá, đạt 547 nghìn tấn, trị giá 284 triệu USD. Xuất khẩu gạo Việt Nam sang Philippines vẫn tăng về lượng trong 2 tháng đầu năm, cho thấy Philippines vẫn đang tiếp tục có nhu cầu lớn đối với gạo Việt Nam.
Để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu gạo, Philippines đang có nhiều nỗ lực gia tăng sản xuất lúa gạo trong nước. Tuy nhiên, do không có những cánh đồng lớn, lại thường xuyên phải đối mặt với thời tiết bất lợi, sản lượng gạo của Philippines chỉ đạt từ hơn 12 đến 13 triệu tấn trong những năm gần đây, trong khi nhu cầu tiêu thụ luôn tăng lên và ở mức 17,2 triệu tấn vào năm 2024. Dự báo trong năm 2025, nhu cầu tiêu thụ gạo ở Philippines là 17,8 triệu tấn.
Ngoài lượng gạo tiêu thụ trực tiếp, Philippines luôn cần một lượng gạo dự trữ tối thiểu vào khoảng 1-1,2 triệu tấn để bảo đảm an ninh lương thực. Do đó, tổng nhu cầu gạo của thị trường Philippines lên tới khoảng từ hơn 18 triệu tấn đến 19 triệu tấn mỗi năm.
Thu hoạch lúa ở Long An. Ảnh: Sơn Trang.
Thương vụ Việt Nam tại Philippines cho biết, để giảm bớt sự phụ thuộc vào gạo Việt Nam, trong những năm gần đây, Philippines đang có nhiều nỗ lực tìm cách đa dạng hóa nguồn cung gạo và loại gạo nhập khẩu. Tuy nhiên, những nỗ lực ấy chưa mang lại nhiều kết quả và gạo Việt Nam vẫn tiếp tục đứng vững tại thị trường Philippines do có thế mạnh riêng, có khả năng cạnh tranh cao tại thị trường này.
Theo ông Phùng Văn Thành, có 3 yếu tố quan trọng để gạo Việt Nam giữ được vị thế tại thị trường Philippines. Thứ nhất, gạo Việt Nam có phẩm cấp, chất lượng phù hợp với thị hiếu cũng như nhu cầu đa dạng của thị trường Philippines. Giá gạo Việt Nam thường rất cạnh tranh, phù hợp với khả năng tiêu thụ của đông đảo người tiêu dùng Philippines.
Thứ hai, Việt Nam luôn có nguồn cung gạo lớn và ổn định, lại có khoảng cách địa lý rất gần với Philippines, do đó, chi phí vận chuyển thấp, thời gian vận chuyển nhanh chóng và thuận tiện hơn so với các nguồn cung khác. Thứ ba, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam đã có mối quan hệ làm ăn lâu dài và tạo được uy tín với các nhà nhập khẩu gạo Philippines.
Năm 2025, dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines tiếp tục tăng và có thể đạt mức kỷ lục mới vào khoảng từ 4,92 triệu tấn đến hơn 5 triệu tấn. Với nhu cầu nhập khẩu lớn như vậy, dù đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, chắc chắn gạo Việt Nam vẫn sẽ là nguồn nhập khẩu chính của Philippines. Và vì vậy, Philippines vẫn tiếp tục là thị trường xuất khẩu gạo hàng đầu của Việt Nam trong năm 2025 và những năm tới.
Để giữ vững vị thế tại thị trường Philippines, Thương vụ Việt Nam tại Philippines lưu ý các nhà xuất khẩu gạo cần tiếp tục đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh gạo Việt Nam tại Philippines, đồng thời giữ vững và nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu cũng như duy trì năng lực xuất khẩu gạo.
