Việt Nam đang từng bước triển khai Tuyên bố chính trị thiết lập Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Theo Cơ quan thường trực Ban Thư ký JETP (Bộ Công Thương), các bộ, ngành và cơ quan liên quan đã phối hợp chặt chẽ với Nhóm các đối tác quốc tế (IPG) để rà soát, lựa chọn và thúc đẩy các dự án chuyển đổi năng lượng công bằng trong triển khai thực hiện Tuyên bố JETP.
Đến nay, quá trình triển khai đã đạt được một số kết quả bước đầu quan trọng, đặc biệt trong việc xác định và kết nối các dự án đầu tư phù hợp với JETP.
Việc xây dựng đường dây 500KV Bình Dương - Đồng Nai sẽ có sự hỗ trợ từ JETP. Ảnh: Hoàng Nam/Báo Tài chính - Đầu tư.
Phía IPG đưa ra 7 dự án đầu tiên đã được xác định có thể triển khai trong khuôn khổ JETP với tổng nguồn vốn cần huy động là hơn 1,5 tỉ USD.
Đến nay, 3 dự án đã có công bố hỗ trợ từ IPG. Cụ thể, Thỏa thuận tín dụng 67 triệu Euro giữa Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVN NPT) với Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) hỗ trợ xây dựng đường dây 500KV Bình Dương - Đồng Nai.
Bản ghi nhớ hợp tác giữa Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và AFD (đại diện cho 6 cơ quan tài chính của IPG gồm AFD, EIB, JICA, KfW, CDP và Proparco), nhằm cung cấp khoản tín dụng lên đến 480 triệu Euro vốn vay và 10 triệu Euro hỗ trợ kỹ thuật từ EU để hỗ trợ xây dựng Thủy điện tích năng Bắc Ái với công suất 1.200MW.
Dự án mở rộng nhà máy thủy điện Trị An với khoản vay 65 triệu EUR cho EVN không qua bảo lãnh chính phủ cho phần công suất tăng thêm là 200MW.
4 dự án còn lại đang được các bên tích cực tháo gỡ vướng mắc để huy động nguồn vốn thực hiện.
Dự án thủy điện tích năng Bác Ái dự kiến phát điện vào năm 2029 và toàn bộ dự án hoàn thành năm 2030. Ảnh: Nguyễn Trung/Báo Nhân Dân.
Bên cạnh đó, các đơn vị thuộc Bộ Công Thương là Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Cục Điện lực đã phối hợp với IPG và Liên minh tài chính Glasgow vì mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (GFANZ) tiến hành rà soát 25 đề xuất dự án mới (bao gồm 17 dự án đầu tư và 8 dự án hỗ trợ kỹ thuật).
Kết quả nhiều vòng trao đổi, các bên sơ bộ thống nhất có 17 đề xuất dự án với tổng kinh phí cần huy động là hơn 5,5 tỉ USD (bao gồm 10 dự án đầu tư có cấu phần xây dựng với số vốn dự kiến gần 5,5 tỉ USD và 7 dự án hỗ trợ kỹ thuật với số vốn dự kiến 16,79 triệu USD). Đây là các dự án phù hợp để thực hiện trong khuôn khổ JETP.
Như vậy, tính đến thời điểm này, các bên đã xác định tổng cộng 24 đề xuất dự án phù hợp với JETP, với tổng nhu cầu vốn khoảng hơn 7 tỉ USD. Trong đó, có 3 dự án trọng điểm đạt được các cam kết tín dụng và hợp tác tài chính.
Thời gian tới, IPG sẽ phối hợp với Cơ quan Thường trực Ban Thư ký JETP và Cơ quan hỗ trợ Ban Thư ký JETP tiếp tục xây dựng danh mục và sàng lọc dự án để đưa vào thực hiện trong khuôn khổ JETP, đặc biệt là các dự án thuộc Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) điều chỉnh.
Tháng 12/2022, Việt Nam và Nhóm IPG đã thông qua Tuyên bố JETP. Tuyên bố khẳng định quan hệ đối tác lâu dài để hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi carbon thấp và chống chịu với biến đổi khí hậu, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi công bằng và phi carbon hóa hệ thống điện. Đồng thời, tạo các cơ hội kinh tế mới để hỗ trợ Việt Nam phát triển hướng tới tương lai phát thải ròng bằng “0”.
Tại COP28 (năm 2023), Việt Nam cùng IPG chính thức công bố Kế hoạch huy động nguồn lực (RMP) thực hiện Tuyên bố JETP. Đây là dấu mốc mới trong nỗ lực của Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển năng lượng sạch và bền vững.
Ban Thư ký thực hiện JETP được Thủ tướng Chính phủ thành lập, có nhiệm vụ tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo COP26 trong chỉ đạo, điều hành, giải quyết các công việc triển khai thực hiện Tuyên bố JETP tại Việt Nam.
