Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Ấn Độ và Anh được kỳ vọng mang lại lợi ích lớn cho ngành nhôm Ấn Độ khi loại bỏ thuế nhập khẩu tại thị trường Anh. Tuy nhiên, một “nút thắt” lớn đang chờ phía trước: từ tháng 1/2027, Vương quốc Anh sẽ áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), một loại thuế gắn với cường độ phát thải carbon, có nguy cơ làm mất phần lớn lợi thế mà FTA mang lại.
Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Ấn Độ và Anh mở ra cơ hội tăng trưởng cho xuất khẩu nhôm, trong khi cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) dự kiến áp dụng từ năm 2027 có thể trở thành thách thức lớn cho ngành này. Ảnh: ARANYA MONDAL
Theo thỏa thuận, thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm nhôm (vốn dao động từ 2 đến 10%) sẽ được xóa bỏ hoàn toàn. Các doanh nghiệp kỳ vọng động thái này sẽ tăng sức cạnh tranh của nhôm Ấn Độ tại thị trường Anh. Giám đốc điều hành Vedanta Aluminium, ông Rajiv Kumar, cho biết ngành đặt mục tiêu tăng gấp ba xuất khẩu sang Anh vào năm 2030, từ mức 21.000 tấn/năm (giá trị 93 triệu USD) lên khoảng 65.000 tấn/năm (220 triệu USD). Ông nhấn mạnh, nhờ miễn thuế, sản phẩm nhôm Ấn Độ sẽ hấp dẫn hơn ở nhiều lĩnh vực tiềm năng như xây dựng, linh kiện ô tô, bao bì thực phẩm - đồ uống, và hạ tầng năng lượng tái tạo.
Song lợi thế này có thể bị triệt tiêu khi CBAM bắt đầu có hiệu lực. Thuế carbon sẽ dựa trên mức phát thải trong quá trình sản xuất, khiến các nhà xuất khẩu có cường độ phát thải cao gặp bất lợi. Ông Kumar cảnh báo, gánh nặng thuế carbon có thể vượt 50%, khiến hoạt động xuất khẩu không còn khả thi về kinh tế. Các chuyên gia phân tích ước tính, mức thuế CBAM có thể dao động từ 14 đến 35%, tương đương khoảng 150 USD cho mỗi tấn CO2 phát thải.
Thực tế, thương mại nhôm giữa Ấn Độ và Anh đang trên đà tăng trưởng. Số liệu UN COMTRADE cho thấy nhập khẩu từ Anh đạt khoảng 55-60 triệu USD năm 2022, chủ yếu là nhôm thỏi, thanh, đồ gia dụng và phế liệu; con số này tăng lên 64,76 triệu USD năm 2024, đặc biệt trong quý I/2025, nhập khẩu phế liệu của Ấn Độ tăng 27,37% so với cùng kỳ, nhấn mạnh xu hướng tái chế và sử dụng tài nguyên bền vững. Ở chiều ngược lại, xuất khẩu nhôm của Ấn Độ sang Anh đạt 94,83 triệu USD năm 2024, gồm nhôm nguyên liệu, hợp kim, dây cáp, lá nhôm, dụng cụ bếp và sản phẩm giá trị gia tăng khác.
Hiệp định cũng mở ra cơ hội hợp tác nghiên cứu và phát triển, đặc biệt trong việc tận dụng phụ phẩm ngành nhôm. Ông Rajib Maitra, đối tác Deloitte, lưu ý rằng bùn đỏ (sản phẩm phụ từ quá trình tinh luyện alumin) chứa nhiều khoáng chất quan trọng như gallium, titan và vanadium. Ấn Độ hiện sản xuất khoảng 9 triệu tấn bùn đỏ mỗi năm. Bên cạnh đó, xỉ nhôm cũng có tiềm năng tái chế để thu hồi khoáng chất thiết yếu.
Các chuyên gia cho rằng, để tận dụng tối đa lợi ích từ FTA, Ấn Độ cần chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn: công nhận nhôm là ngành trọng yếu, xây dựng cơ chế định giá và giao dịch carbon trong nước nhằm phù hợp với chuẩn CBAM, đồng thời hỗ trợ tài chính và công nghệ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngoài ra, việc triển khai chứng nhận nhôm xanh sẽ thúc đẩy sản xuất ít carbon và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
FTA Ấn Độ - Anh bao trùm cả hàng hóa, dịch vụ và đầu tư, với mục tiêu xóa bỏ thuế quan đối với gần 99% hàng xuất khẩu của Ấn Độ vào Anh, mở rộng cơ hội cho dệt may, hàng kỹ thuật và thủy sản. Đổi lại, doanh nghiệp Anh sẽ tiếp cận tốt hơn thị trường tiêu dùng rộng lớn của Ấn Độ. Nhưng riêng với ngành nhôm, thành công sẽ phụ thuộc nhiều vào việc Ấn Độ giải quyết thách thức carbon như thế nào. Nếu không có cơ chế giá carbon trong nước và chứng nhận sản xuất xanh, CBAM có thể biến cơ hội xuất khẩu thành một “cái bẫy” chi phí.
