Vụ việc xảy ra gần đây nhất liên quan đến dự án xây dựng khu du lịch sinh thái bên chân đèo Mimosa (Đà Lạt, Lâm Đồng) của Cty TNHH Tam Hà khiến dư luận đặc biệt quan tâm là vụ cưỡng chế tháo dỡ ngôi nhà cấp bốn của gia đình ông Thái Bình Dương trên Đồi nữ sĩ Tương Phố nằm trong khu vực dự án.
Trên đèo Mimosa, cửa ngõ đi vào thành phố du lịch Đà Lạt, là khu mộ của nữ sỹ Tương Phố - một thi nhân nổi tiếng từ đầu thế kỷ XX với các tác phẩm “Giọt lệ thu” (1928), “Mưa gió sông Tương” (1960)… - nằm trên một đồi thông có tên là Tương Sơn. Con trai nữ sĩ Tương Phố là ông Thái Văn Châu sau khi qua đời cũng được gia đình chôn cất tại ngọn đồi nói trên, gần với mộ mẹ Tương Phố, vào năm 1995.
Cũng trong năm này, ông Thái Bình Dương, cháu nội nữ sĩ Tương Phố, con trai của ông Thái Văn Châu, tiến hành xây dựng một căn nhà nhỏ (cấp 4) trong khu vực nói trên để tiện bề trông coi phần mộ của gia đình. Cả việc chôn cất cha mình và cất nhà chòi của ông Thái Bình Dương đều được chính quyền địa phương phường 10, TP Đà Lạt cho phép.
Đến ngày 21/5/2007, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Quyết định 1363/QĐ - UBND cho phép Cty TNHH Tam Hà thuê hơn 34ha rừng thuộc khu vực đồi Tương Sơn để xây dựng khu nghỉ dưỡng sinh thái và du lịch. Theo họa đồ, khu đất hơn 34ha này gồm cả khu tưởng niệm nữ sỹ Tương Phố trên đồi Tương Sơn.
Điều đáng nói trước tiên: Theo nội dung ghi rõ trong Quyết định 1363 của UBND tỉnh Lâm Đồng thì khu rừng thông được giao cho Cty TNHH Tam Hà có mật độ cây rừng (rừng thông cảnh quan) khá dày – diện tích có rừng lên đến 31,5ha trong tổng số 34,1ha được giao. Cũng cần biết rằng, mật độ rừng thông quá lớn và là địa điểm đắc địa đi vào cửa ngõ TP Đà Lạt là lý do chính để UBND tỉnh Lâm Đồng vào năm 2005 đã từng từ chối việc cho Cty TNHH Tam Hà thuê đất làm du lịch. Nhưng sau đó, năm 2007, cũng chính UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra quyết định cho Cty TNHH Tam Hà thuê đất.
Ngay sau khi được thuê đất rừng, Cty TNHH Tam Hà đã tiến hành triển khai các hạng mục xây dựng, trong đó có việc cùng một lúc triệt hạ 855 cây thông trong khu vực (dĩ nhiên là việc chặt hạ số thông này được sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan thẩm quyền). Điều đáng nói tiếp theo, cũng ngay sau khi được thuê đất, Cty TNHH Tam Hà đã tiến hành rào hàng rào bao quanh khu vực “để tiện việc triển khai dự án”.
Do Tam Hà rào hàng rào bao quanh, gia đình ông Thái Bình Dương gặp không ít khó khăn trong việc đi lại trông coi phần mộ nữ sĩ Tương Phố và phần mộ của cha mình là ông Thái Văn Châu. Cùng với việc rào hàng rào và chặt hàng loạt cây thông, Giám đốc Cty TNHH Tam Hà còn ra văn bản gửi UBND TP Đà Lạt có nội dung khá ngược đời: “Trong khu vực xây dựng dự án của Cty TNHH Tam Hà có một ngôi mộ tên Thái Văn Châu chôn lạc trong khu vực xây dựng khu nghỉ dưỡng, lại trùng vào vị trí xây nhà nên cần phải di dời để thực hiện dự án. Cty TNHH Tam Hà kính đề nghị UBND TP Đà Lạt thông báo thân nhân ngôi mộ trên đến bốc mộ, sau một tháng thân nhân của ngôi mộ không thực hiện, Cty sẽ nhờ cơ quan hữu quan làm tiếp theo quy định của pháp luật”.
Điều này khiến cho gia đình ông Thái Bình Dương nhiều lần làm đơn gửi các cơ quan của tỉnh và trung ương nhờ can thiệp. Tuy nhiên, sự việc không dừng lại ở đó. Dựa trên “Biên bản vi phạm hành chính” được lập ngày 25/6/2009, UBND phường 10 (TP Đà Lạt) đã ban hành quyết định “Về việc cưỡng chế công trình vi phạm trật tự đô thị” số 195/QĐ-UBND vào ngày 10/7/2009 có nội dung: “Cưỡng chế phá dỡ, khôi phục đối với toàn bộ công trình nhà không phép và diện tích đất san gạt. Công trình vi phạm trật tự xây dựng và phần đất san gạt tại lô A1 khoảnh 8 tiểu khu 156 – khu phố 2, phường 10, Đà Lạt” đối với ông Thái Bình Dương. Điều đáng nói là “Biên bản vi phạm hành chính” do UBND phường 10 lập ngày 25/6/2009 không hề có đương sự và người làm chứng ký tên. Như vậy, dựa vào một văn bản không rõ ràng để ban hành quyết định cưỡng chế là việc làm cần được xem lại.
Mặt khác, điều đáng quan tâm nữa là vụ việc này đang được cơ quan chức năng là Tòa án nhân dân TP Đà Lạt tiến hành làm rõ; đặc biệt là đang được Thủ tướng Chính phủ yêu cầu “Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc thực hiện dự án khu nghỉ dưỡng sinh thái và du lịch tại vị trí đất rừng phòng hộ thuộc tiểu khu 156, phường 10, thành phố Đà Lạt và việc Cty TNHH Tam Hà chặt hạ 855 cây thông để lấy mặt bằng; đồng thời kiểm tra, giải quyết khiếu nại của ông Thái Bình Dương theo đúng quy định của pháp luật, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trong tháng 9/2009” (văn bản số 5772/VPCP - KNTC ngày 24/8/2009).
