Chiều 15/9, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ký bản ghi nhớ hợp tác (MOU) với Tổ chức CAB International (CABI), đồng thời tổ chức cuộc họp tham vấn kỹ thuật về phát triển đấu tranh sinh học tại Việt Nam.
Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy ứng dụng các giải pháp sinh học trong bảo vệ thực vật (BVTV), giảm phụ thuộc vào hóa chất, hướng tới nền nông nghiệp xanh và phát thải thấp.
Phó Cục trưởng Nguyễn Quý Dương ký hợp tác cùng Giám đốc quốc gia CABI tại Malaysia Chin Sing Yun. Ảnh: Bảo Thắng.
Ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng cho biết, lĩnh vực trồng trọt và BVTV Việt Nam những năm qua đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể. Diện tích sản xuất tập trung tăng, năng suất nhiều loại cây trồng được nâng cao, hàng loạt vùng sản xuất đã áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, công tác quản lý dịch hại cũng có những bước chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, trước bối cảnh dịch hại ngày càng phức tạp, tác động của biến đổi khí hậu rõ nét và yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm cho tiêu dùng và xuất khẩu, Việt Nam cần những giải pháp mới mang tính bền vững.
Theo ông Dương, việc thúc đẩy đấu tranh sinh học và quản lý dịch hại tổng hợp là định hướng tất yếu. Đây không chỉ là biện pháp giúp giảm dần sự phụ thuộc vào thuốc hóa học, mà còn nâng cao giá trị nông sản, bảo vệ môi trường sinh thái và sức khỏe cộng đồng.
Trong bối cảnh đó, hợp tác với CABI có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. “CABI không chỉ mang đến tri thức khoa học mà còn là cầu nối để các quốc gia tiếp cận nguồn lực, xây dựng năng lực cán bộ và hỗ trợ nông dân áp dụng công nghệ mới”, ông Dương nhấn mạnh.
Theo bản ghi nhớ vừa ký, 2 bên sẽ tập trung vào một số lĩnh vực then chốt như: nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật thông qua đào tạo và chuẩn hóa quy trình giám định, giám sát dịch hại; khôi phục và phát triển các trung tâm đấu tranh sinh học ở địa phương; tăng cường ứng dụng giải pháp dựa trên tự nhiên trong BVTV; xây dựng và trình các đề xuất hợp tác quốc tế để huy động nguồn lực tài chính, kỹ thuật.
Đồng thời thành lập nhóm công tác chung để triển khai, theo dõi và đánh giá kết quả giai đoạn 2025-2026 và những năm tiếp theo.
Phó Cục trưởng Nguyễn Quý Dương kỳ vọng, lễ ký kết là bước khởi đầu cho chương trình hợp tác lâu dài, bền vững và hiệu quả. Với sự đồng hành của CABI cùng sự tham gia của các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, ông tin tưởng lĩnh vực trồng trọt và BVTV sẽ đạt nhiều thành tựu mới.
TS Nguyễn Văn Liêm, Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật hướng dẫn người dân nhận biết sâu đục lá cà chua Nam Mỹ, trong khuôn khổ một buổi tập huấn do CABI tổ chức. Ảnh: Hùng Khang.
Tiếp nối những định hướng hợp tác từ Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, chuyên gia Muhammad Faheem của CABI khẳng định, tổ chức này đã và đang đồng hành cùng nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, thông qua hàng loạt dự án và công cụ quản lý dịch hại tiên tiến.
Là một tổ chức quốc tế phi lợi nhuận uy tín, CABI đã triển khai nhiều chương trình thiết thực tại nhiều quốc gia như bác sĩ cây trồng, cổng dữ liệu sinh học, cùng các nghiên cứu và giải pháp tiên tiến về quản lý dịch hại. Những nền tảng này đã giúp nông dân tiếp cận thông tin, giảm sử dụng thuốc BVTV , đồng thời tăng năng suất cây trồng và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Riêng tại Việt Nam, CABI đã phối hợp cùng các đối tác triển khai nhiều dự án trọng điểm. Dự án “Chuỗi giá trị cà phê toàn diện, bền vững và kết nối” ở Lâm Đồng, Gia Lai đã nâng cao năng lực cho 2.000 hộ trồng cà phê trong việc áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP), quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu (CSA).
Một dự án khác về gia vị an toàn đã giúp nông dân trồng hồ tiêu cải thiện quy trình sản xuất, thiết lập nhóm sản xuất theo chuẩn PGS, xây dựng tài liệu kỹ thuật và kết nối thị trường với các doanh nghiệp như Vietpepper, Simexco.
CABI cũng hỗ trợ Việt Nam trong việc đánh giá và hài hòa quy định về dư lượng tối đa thuốc BVTV (MRL) nhằm tạo thuận lợi cho thương mại nông sản trong khu vực ASEAN và tiếp cận thị trường Mỹ. Các khóa tập huấn, hội thảo về đánh giá rủi ro, xác định và thiết lập MRL đã được tổ chức, góp phần nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và doanh nghiệp xuất khẩu.
Một ví dụ điển hình là hoạt động phối hợp với Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (VAAS) tổ chức các chiến dịch nâng cao nhận thức, chẩn đoán và quản lý sâu đục lá cà chua Nam Mỹ tại Sơn La và Lâm Đồng. Bên cạnh tập huấn cho hàng chục cán bộ kỹ thuật, các hoạt động này còn trực tiếp hỗ trợ hàng trăm nông dân áp dụng biện pháp sinh học, mô hình quản lý tổng hợp với sự tham gia của doanh nghiệp trong nước.
Hai bên đã trao đổi kỹ lưỡng những nội dung hợp tác thời gian tới. Ảnh: Bảo Thắng.
Theo ông Faheem, các công cụ số và nền tảng tri thức mà CABI phát triển sẽ tiếp tục được ứng dụng rộng rãi tại Việt Nam. Đặc biệt, việc cập nhật danh mục thuốc BVTV sinh học trên cổng dữ liệu, tổ chức hội thảo, kết nối đối tác và chuyển giao công nghệ mới trong quản lý dịch hại, nông nghiệp thông minh và thích ứng khí hậu sẽ là trọng tâm hợp tác trong thời gian tới.
Ông nhấn mạnh, CABI cam kết đồng hành cùng Việt Nam để thúc đẩy nông nghiệp xanh, giảm rủi ro hóa chất, mở rộng tiếp cận các giải pháp dựa trên tự nhiên và nâng cao năng lực cho cán bộ, nông dân. Đây chính là nền tảng để nông nghiệp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, an toàn và bền vững.
Đánh giá cao tinh thần của CABI, Phó Cục trưởng Nguyễn Quý Dương thống nhất thành lập tổ công tác chung sau lễ ký kết, trước mắt tập trung nâng cao năng lực giám định về kiểm dịch thực vật cho cán bộ kỹ thuật. Ông cho rằng, đây là vấn đề cấp bách khi xuất khẩu các sản phẩm trồng trọt của Việt Nam hiện khoảng 30 tỷ USD.
Qua theo dõi, một số quốc gia láng giềng như Thái Lan đã và đang phát triển mạnh các bệnh viện cây trồng, giúp nâng cao năng lực giải đáp, hỗ trợ người nông dân. Do đó, ông Dương đề xuất CABI tìm kiếm các chuyên gia phù hợp trong khu vực để triển khai nội dung này.
CABI là tổ chức quốc tế phi lợi nhuận, hoạt động tại hơn 50 quốc gia, với sứ mệnh nâng cao đời sống người dân thông qua nghiên cứu khoa học, cung cấp giải pháp bền vững về nông nghiệp và môi trường. Tổ chức này nổi bật với các chương trình bác sĩ cây trồng (Plantwise), cổng dữ liệu sinh học (BioProtection Portal) và mạng lưới chuyên gia hỗ trợ quản lý dịch hại tiên tiến.
