Phát huy thế mạnh nghề truyền thống trồng hoa, cây kiểng, từ năm 2017, tỉnh Bến Tre (trước đây) đã triển khai thí điểm Đề án xây dựng “Làng văn hóa du lịch Chợ Lách”, kết nối 4 ấp: Đông Kinh, Lân Đông, Vĩnh Nam (xã Vĩnh Thành) và An Hòa (xã Chợ Lách). Đây là mô hình điểm thuộc chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), hướng tới phát triển du lịch nông thôn, quảng bá sản phẩm hoa kiểng và tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Ông Trần Hữu Nghị, Phó Chủ tịch UBND xã Chợ Lách cho biết: “Sau sáp nhập, xã Chợ Lách trở thành vùng trọng điểm sản xuất các loại hoa nở bán Tết như cúc mâm xôi, cúc Hà Lan, vạn thọ và mai vàng, cây cảnh... với khoảng 5 triệu sản phẩm mỗi năm. Trong đó, cúc mâm xôi đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao. Thời điểm cuối năm, bà con tập trung chăm sóc hoa Tết, đặc biệt là cúc mâm xôi, còn vạn thọ thường xuống giống trước Tết khoảng hai tháng”.
Làng Văn hóa hoa kiểng Chợ Lách hút khách. Ảnh: Minh Đảm.
Bên cạnh việc xây dựng “Làng văn hóa du lịch Chợ Lách”, tỉnh Vĩnh Long đang triển khai Đề án phát triển cây giống và hoa kiểng Chợ Lách mang tầm quốc gia với tổng vốn đầu tư gần 85 tỷ đồng. Đề án hướng tới hình thành vùng sản xuất chuyên canh tập trung quy mô 300-500 ha, gắn phát triển chuỗi giá trị, sản xuất theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Ông Lâm Văn Tân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cho biết, tỉnh đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất giống, hoa kiểng. “Chúng tôi tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng sàn thương mại điện tử để mở rộng thị trường trong nước, đồng thời xúc tiến xuất khẩu ra nước ngoài”, ông Tân nhấn mạnh.
Mục tiêu của tỉnh là đưa nghề sản xuất giống cây trồng, hoa kiểng phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và bền vững, cung cấp đủ giống chất lượng cao, góp phần cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng tăng giá trị và phát triển xanh. Khi hoàn thành, các xã trong làng nghề thuộc huyện Chợ Lách trước đây sẽ trở thành trung tâm sản xuất giống và hoa kiểng mang tầm quốc gia.
Cống Cái Hàng vừa được khánh thành góp phần phát triển hạ tầng cho vùng sản xuất cây giống hoa kiểng Chợ Lách. Ảnh: Minh Đảm.
Để hỗ trợ phát triển bền vững vùng chuyên canh này, tỉnh đang triển khai đầu tư hạ tầng thủy lợi, giao thông và công trình ngăn mặn, trữ ngọt. Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long, dự án đang được triển khai tại xã Hưng Khánh Trung và xã Nhuận Phú Tân với tổng vốn 150 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương trong giai đoạn 2021-2025. Hạng mục trọng điểm là cống Cái Hàng có khẩu độ 30 m, kết hợp cầu giao thông, đường kết nối và nhà điều hành phục vụ quản lý vận hành.
Ông Nguyễn Quỳnh Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Khu vực Mỏ Cày Bắc - Chợ Lách là vùng sản xuất cây giống, hoa kiểng và cây ăn trái đặc sản của tỉnh. Tuy nhiên, địa hình thấp, sông rạch dày đặc khiến khu vực thường xuyên bị xâm nhập mặn, ngập úng, đặc biệt trong các mùa khô 2015-2016 và 2019-2020. Việc hoàn thành công trình cống Cái Hàng giúp kiểm soát mặn, giữ ngọt, điều tiết nguồn nước cho khoảng 5.260 ha đất nông nghiệp”.
Công trình này không chỉ giúp bảo vệ vùng chuyên canh sầu riêng, măng cụt, bưởi da xanh, hoa kiểng, mà còn kết nối giao thông nông thôn, mở rộng không gian phát triển du lịch sinh thái miệt vườn, giảm chi phí vận chuyển và tăng khả năng thích ứng trước biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Đây là bước đi cụ thể của tỉnh Vĩnh Long trong chiến lược đầu tư hạ tầng nông nghiệp, hướng đến xây dựng thương hiệu hoa kiểng Chợ Lách thành Trung tâm cây giống hoa kiểng mang tầm quốc gia.
Huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre trước đây, nay được sắp xếp gồm 4 xã Phú Phụng, Chợ Lách, Vĩnh Thành và Hưng Khánh Trung tỉnh Vĩnh Long có hơn 800 nghệ nhân, trong đó 14 nghệ nhân cấp quốc gia và khoảng 15 ngàn hộ trên tổng số 34 ngàn hộ dân của huyện tham gia sản xuất cây giống, hoa kiểng. Năm 2005, nơi đây được xác lập kỷ lục là địa phương có số lượng giống cây ăn quả do người dân tự lai tạo lớn nhất Việt Nam. Bên cạnh đó, hàng năm khu vực này sản xuất hơn 20 triệu cây giống cung ứng cho cả nước.
