Hành trình 'để không ai bị bỏ lại phía sau'

* INTRO:

Hành trình Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được triển khai đồng bộ, quyết liệt, linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương. Nhờ đó:

- Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều còn 1,93%;

- Tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo còn 24,86%;

* Trích chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh thông điệp của lòng nhân ái, của sự sẻ chia, của niềm tin, sự thấu hiểu và quyết tâm hành động để "không ai bị bỏ lại phía sau" trong hành trình xây dựng đất nước Việt Nam hòa bình - phồn vinh - ấm no - hạnh phúc.

Lên title: Hành trình 'để không ai bị bỏ lại phía sau'  

Trải dài trên mảnh đất hình chữ S -Một đất nước Việt Nam tươi đẹp, hùng cường, đang bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. 

Hành trình

Đi đến đâu đâu, chúng ta dễ dàng nhận thấy dấu ấn của sự đổi mới, năng động, kinh tế xã hội phát triển, niềm hân hoan qua ánh mắt, nụ cười của mỗi người dân.

---

Hành trình

Có những nơi từng là vùng tối trên bản đồ phát triển... Có những mái nhà không ngăn nổi gió mùa và bữa cơm không đủ no.

Hành trình

Ở đó, cái nghèo, cái đói từng đè nặng lên từng phận người tưởng chừng như không lối thoát. Nhưng nơi tối nhất... cũng là nơi đầu tiên nhen lên những đốm sáng của hy vọng.

Từ những chính sách đúng, từ sự đồng lòng của người dân, những bản làng ấy đang hồi sinh vững chãi, bền bỉ và đầy tự hào.

Hành trình

Trong hành trình giảm nghèo hôm nay, chúng ta không chỉ tính bằng tiền, mà bằng ánh sáng điện đến với vùng sâu, tiếng trẻ cười trong lớp học và những mảnh đời đang dần vươn lên từ gian khó.

Từ một hộ nghèo ở vùng sâu Mộc Châu, bà Mùi Thị Ắng đã có những năm tháng khó khăn vô cùng khó khăn. Nhờ có chính sách hỗ trợ từ địa phương và đôi bàn tay chăm chỉ, cuộc sống của bà và gia đình đến nay cũng đã có nhiều thay đổi. Từ một con bò được hỗ trợ, đến nay và đã có thêm một chú bê non, những đứa cháu cũng được đến trường đều đặn, và cái ăn không còn là nỗi lo hằng ngày.

Câu chuyện của bà Ắng không còn đơn lẻ – mà lan rộng thành mô hình tự lực của người dân tộc Mường nơi đây. Trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, Mộc Châu đã xoá 563 nhà tạm, nhà dột nát – hoàn thành việc xoá nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Mộc Châu cũng đã thực hiện hơn 6000 mô hình cây trồng, vật nuôi.

Hành trình

Trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương phân bổ cho tỉnh để thực hiện các Chương trình MTQG lên tới hơn 4.320 tỉ đồng. Tính đến cuối năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm mạnh từ 21,66% năm 2024 xuống còn 11,11%; hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm từ 21,34% xuống 10,9% trong cùng kỳ

Hành trình

Còn tại xã Nam Dong, huyện Cư Jút tỉnh Đắk Nông (cũ), gia đình chị Hoàng Thị Bé đã nhiều năm liền thuộc diện cận nghèo của. Năm 2023, gia đình chị được hỗ trợ một con bò cái sinh sản từ chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Ngoài ra, chị còn được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư canh tác thêm cà phê và một số cây ngắn ngày khác. Nhờ đó, gia đình chị đã thoát nghèo và có cuộc sống ổn định. Hành trình 'để không ai bị bỏ lại phía sau'

Hành trình

QUYẾT SÁCH LỚN VÌ HẠNH PHÚC CỦA NHÂN DÂN

Nếu như trước đây, thoát nghèo nghĩa là có cái ăn cái mặc, thì nay, đó là quyền được sống một cuộc sống đầy đủ hơn: được học hành, được chăm sóc sức khỏe, được tiếp cận thông tin, được kết nối với cơ hội.

Hàng ngàn chính sách đã đến với người dân từ học bổng cho trẻ em nghèo, bảo hiểm y tế miễn phí, đến nhà ở kiên cố, nước sạch, mạng Internet... Tất cả để từng người dân có nền tảng vững chắc mà vươn lên bằng chính sức lực của mình.

Hành trình

Một hành trình không chỉ của riêng người nghèo, mà là quyết tâm của cả hệ thống chính trị, của Đảng, Nhà nước và mỗi người dân cùng hướng tới một mục tiêu cao cả: “Không để ai bị bỏ lại phía sau.”

Để không ai bị bỏ lại phía sau, một hành trình lớn đã được khởi động và triển khai trên toàn quốc đó là Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Hơn 4 năm qua, chương trình này đã thực sự trở thành một "cú hích" mạnh mẽ, mang đến những thay đổi sâu sắc và toàn diện.

Để một chương trình có quy mô quốc gia thành công, điều cốt lõi là phải có một nền tảng pháp lý vững chắc và sự chỉ đạo thống nhất từ trung ương đến địa phương. Ngay từ những ngày đầu triển khai, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã liên tục ban hành các văn bản quan trọng, tạo ra một hành lang pháp lý đồng bộ, rõ ràng.

Hành trình

Quốc hội đã ban hành 11 Nghị quyết quan trọng, nổi bật nhất là Nghị quyết số 24/2021/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư chương trình với tổng nguồn vốn khổng lồ lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng. Đây không chỉ là một văn bản pháp lý, mà là một lời cam kết mạnh mẽ của Quốc hội với toàn dân. Chính phủ ban hành 4 Nghị định, trong đó Nghị định số 07/2021/NĐ-CP quy định chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2021-2025, đặt ra những tiêu chí cụ thể, sát với thực tiễn hơn bao giờ hết, bao gồm cả tiêu chí về thu nhập và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg phê duyệt chi tiết toàn bộ chương trình, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành và địa phương. Và các bộ, ban, ngành đã cụ thể hóa bằng 14 Thông tư hướng dẫn chi tiết, giúp các địa phương dễ dàng triển khai.

xã hội công bằng Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đã được thể hiện rõ nét qua việc kiện toàn và thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình từ Trung ương đến 63/63 địa phương. Đây là một mạng lưới chặt chẽ, tạo ra một "chuỗi chỉ huy" thống nhất, đảm bảo các chính sách, nguồn lực được phân bổ một cách công bằng và hiệu quả nhất. Nhờ vậy, công tác chỉ đạo, điều hành được triển khai đồng bộ, kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh, từ đó chương trình đi đúng hướng và đạt được mục tiêu đề ra. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa Ban Chỉ đạo Trung ương, các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, huyện và đội ngũ cán bộ cơ sở chính là chìa khóa để đưa các chính sách đến với người dân. Hành trình

Với một nền tảng vững chắc, chương trình đã gặt hái được những thành quả vượt ngoài mong đợi, mà điều đó được thể hiện rõ nét qua những con số biết nói. Theo báo cáo tổng kết, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của cả nước đã giảm từ 4,24% đầu kỳ xuống còn 1,93% vào cuối năm 2024, đạt mức giảm trung bình 1,03%/năm. Đây là một con số rất ý nghĩa, bởi mỗi 1% giảm đi đồng nghĩa với hàng vạn gia đình đã thoát khỏi cảnh nghèo khó, có một cuộc sống ổn định và ấm no hơn.

Hành trình

Sự thay đổi càng rõ rệt hơn ở những khu vực khó khăn nhất. Tại 74 huyện nghèo, nơi được xem là vùng lõi của nghèo đói, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 44,97% đầu kỳ xuống còn 24,86% cuối năm 2024, với mức giảm bình quân lên tới 6,70% mỗi năm. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy nguồn lực đã được tập trung vào đúng trọng tâm. Tương tự, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số cũng giảm đáng kể, từ 25,91% đầu kỳ xuống còn 12,55%, cho thấy những chính sách đặc thù đã phát huy hiệu quả, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Để đạt được những con số ấn tượng này, một khối lượng công việc khổng lồ đã được triển khai, tập trung vào nhiều lĩnh vực.

Hành trình

Hạ tầng được ví như mạch máu của nền kinh tế, đặc biệt là với người dân vùng nghèo. Trong giai đoạn 2021-2025, tổng số công trình được đầu tư xây mới là 2.616 và 2.340 công trình được duy tu bảo dưỡng. Những con số này ẩn chứa bao câu chuyện về sự thay đổi với 1.465 công trình giao thông, với một con đường mới không chỉ là đường đi, mà là đường tới trường, đường ra chợ, đường tới bệnh viện. Nó giúp nông sản của bà con không còn bị ứ đọng, giao thương hàng hóa được thuận lợi, rút ngắn khoảng cách với thế giới bên ngoài. Giảm nghèo bền vững

265 công trình thủy lợi, những kênh mương, đập nước mới giúp người dân chủ động tưới tiêu, không còn phụ thuộc vào thiên nhiên, từ đó nâng cao năng suất cây trồng. 472 công trình giáo dục khang trang đã mang lại cơ hội học tập tốt hơn cho hàng ngàn trẻ em vùng cao, giảm thiểu tình trạng bỏ học, thắp lên ngọn lửa tri thức. Hành trình

41 công trình y tế và 96 công trình nước sạch đã cải thiện đáng kể sức khỏe cộng đồng. Người dân không còn phải đi xa để khám bệnh, không còn lo lắng về nguồn nước không đảm bảo.

Chương trình đã chuyển từ hỗ trợ "con cá" sang trao "cần câu" cho người dân, với một sự thay đổi tư duy mạnh mẽ. 10.587 mô hình, dự án giảm nghèo đã được xây dựng và nhân rộng, thu hút 205.585 hộ dân tham gia. Đặc biệt, các dự án này rất đa dạng, từ các mô hình nông nghiệp bền vững, ứng dụng công nghệ cao đến các mô hình phi nông nghiệp như du lịch cộng đồng, sản xuất thủ công mỹ nghệ.

Bên cạnh hạ tầng và sinh kế, an sinh xã hội luôn là điểm tựa vững chắc cho người dân. Chương trình đã hỗ trợ xây dựng và sửa chữa nhà ở cho 65.707 hộ nghèo và cận nghèo tại các huyện nghèo, giúp họ có mái ấm kiên cố để an cư, lạc nghiệp.

Vai trò của tín dụng chính sách xã hội là không thể phủ nhận trong công cuộc giảm nghèo. Ngân hàng Chính sách xã hội đã tích cực triển khai các chính sách tín dụng ưu đãi, giúp hơn 2,1 triệu lao động có việc làm, gần 400 nghìn học sinh, sinh viên khó khăn được vay vốn học tập, và xây dựng trên 1,5 triệu công trình nước sạch, vệ sinh, nhà ở cho hộ nghèo.

Tổng dư nợ cho vay đối tượng hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo đạt hơn 137 nghìn tỷ đồng đến tháng 4/2025. Con số này không chỉ là một khoản tiền khổng lồ mà là dòng chảy của hy vọng, minh chứng cho hiệu quả rõ rệt của nguồn vốn này trong việc tạo sinh kế bền vững, thay đổi cuộc đời của biết bao người dân khó khăn, giúp họ có công ăn việc làm, con em được đến trường và cải thiện điều kiện sống cơ bản.

Đặc biệt, việc hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế thông qua các mô hình dự án đã mang lại những kết quả ấn tượng. Báo cáo ghi nhận đã có 10.587 mô hình, dự án giảm nghèo được hỗ trợ, đạt và vượt mục tiêu đề ra (mục tiêu là 5.000 mô hình). Trong đó, có tới 4.871 mô hình dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất và 5.716 mô hình dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị.

Sự xuất hiện của hơn 5.700 mô hình chuỗi giá trị cho thấy một bước tiến vượt bậc trong tư duy giảm nghèo, không chỉ dừng lại ở việc "cho cần câu" mà còn là xây dựng "ngư trường" và "đầu ra" bền vững. Các dự án này không chỉ giúp chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, áp dụng kỹ thuật canh tác mới mà còn góp phần nâng cao năng lực sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp, tăng thu nhập cho người nghèo, thích ứng với biến đổi khí hậu. Sự nhân rộng các mô hình hiệu quả này đã biến những lý thuyết về giảm nghèo thành những câu chuyện thành công cụ thể, giúp hàng vạn hộ gia đình thoát nghèo bền vững.  

Tuy nhiên, những thách thức này cũng chính là động lực để Chương trình giảm nghèo giai đoạn tiếp theo có những điều chỉnh kịp thời và táo bạo hơn. Hướng đến giai đoạn 2026-2030, chương trình sẽ có những thay đổi đáng kể nâng chuẩn nghèo đa chiều với tiêu chí thu nhập cao hơn để phù hợp với sự phát triển của đất nước, bổ sung tiêu chí về môi trường và đặc biệt là tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để rút ngắn khoảng cách tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo. Đây là một hướng đi đúng đắn, hứa hẹn một tương lai tươi sáng hơn.xã hội công bằng

THẮP SÁNG NIỀM TIN, TRAO THÊM HY VỌNG

Tiếp nối những thành quả và bài học từ giai đoạn đã qua, công tác giảm nghèo của Việt Nam đang đứng trước một chương mới, với tầm nhìn rộng lớn và sâu sắc hơn là vươn tới giảm nghèo đa chiều và bền vững. Đây không chỉ là một mục tiêu, mà là một sự chuyển mình trong tư duy, từ việc chỉ tập trung vào con số thu nhập sang giải quyết toàn diện các thiếu hụt về chất lượng cuộc sống, đồng thời đảm bảo rằng những thành quả đạt được sẽ được duy trì và phát huy lâu dài.

Hành trình Giai đoạn 2026-2035, chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững không chỉ là những mục tiêu riêng lẻ, mà được tích hợp lại, tạo nên một chiến lược toàn diện, bao trùm, đặt người dân vào vị trí trung tâm.

Đây không chỉ là những con số trên giấy, mà là sự chuyển mình mạnh mẽ của hàng triệu cuộc đời. Hỗ trợ sinh kế đã được trao, giúp các hộ nghèo có thêm điều kiện để sản xuất, kinh doanh, từng bước thoát nghèo bền vững.

xã hội công bằng Điểm nhấn của chương trình lần này chính là sự phát triển bao trùm, thích ứng, lấy người dân làm chủ thể. Theo Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình được xây dựng với tầm nhìn dài hạn, đảm bảo sự phát triển bền vững và gắn kết chặt chẽ giữa nông thôn mới và công tác giảm nghèo. Nông thôn được định hướng trở thành những vùng đất hiện đại, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số, phát triển theo mô hình kinh tế xanh - tuần hoàn, đồng thời vẫn bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa.

Một trong những nét đột phá của giai đoạn này là phương thức thực hiện tích hợp đa mục tiêu. Thay vì thực hiện theo một khuôn mẫu cứng nhắc, Trung ương sẽ ban hành khung chương trình và tiêu chí, trong khi đó, các địa phương được trao quyền chủ động nhiều hơn để triển khai phù hợp với điều kiện thực tế của mình. Điều này giúp phát huy mạnh mẽ vai trò của người dân, doanh nghiệp và cộng đồng trong việc xây dựng chính quê hương mình.

Những mục tiêu đặt ra cho đến năm 2030 thực sự rất tham vọng: Thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng ít nhất 2,5 lần; tỉ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới đạt 80%, với 35% đạt chuẩn nâng cao và 10% đạt chuẩn hiện đại. Đến năm 2035, những con số này sẽ còn ấn tượng hơn nữa, khi 90% số xã đạt chuẩn nông thôn mới và tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm xuống dưới 1%, hướng tới một mô hình nông thôn văn minh, nhân văn và bền vững.

Để hiện thực hóa những mục tiêu này, chương trình đã đề ra những giải pháp toàn diện. Đó là việc lấy quy hoạch tích hợp làm nền tảng, phát triển đồng bộ hạ tầng, thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm OCOP, du lịch nông thôn và làng nghề truyền thống. Đồng thời, chương trình cũng chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục, y tế cơ sở, đảm bảo an sinh xã hội cho những nhóm yếu thế và củng cố hệ thống chính quyền cơ sở.

Đặc biệt, chương trình sẽ thí điểm mô hình “nông thôn mới hạnh phúc”, một mô hình hài hòa giữa phát triển kinh tế, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và giữ gìn các giá trị văn hóa cộng đồng. Đây chính là mục tiêu cuối cùng, là đích đến của mọi nỗ lực: một cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người dân.

Với sự quyết tâm cao, sự chung tay của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, chắc chắn rằng công cuộc xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững sẽ gặt hái được nhiều thành tựu, đưa nông thôn Việt Nam ngày càng phát triển, thịnh vượng và văn minh. xã hội công bằng

giảm nghèo bền vững Hành trình giảm nghèo là một hành trình không ngừng nghỉ, đòi hỏi sự chung sức, đồng lòng và một tầm nhìn chiến lược. Với những thành quả đã đạt được, những bài học kinh nghiệm đã rút ra, và những định hướng đổi mới mạnh mẽ cho giai đoạn 2026-2030, chúng ta có quyền tin tưởng rằng mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau" sẽ tiếp tục được hiện thực hóa một cách toàn diện và sâu sắc hơn.

Một Việt Nam thịnh vượng không chỉ là một mục tiêu kinh tế, mà còn là một mục tiêu xã hội, nơi mọi người dân, dù ở bất cứ đâu, đều có cơ hội vươn lên, có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc và được thụ hưởng những thành quả của sự phát triển chung. Đó là một khát vọng lớn, và chúng ta đang cùng nhau viết nên những trang sử mới cho khát vọng ấy.