Đập Thảo Long ở TP Huế là đập ngăn mặn, giữ ngọt lớn nhất khu vực Đông Nam Á, góp phần đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cho người dân.
Đập Thảo Long được chính thức đề xuất xây dựng sau sau trận lũ lịch sử năm 1999. Dự án khởi công năm 2001 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (cũ) xây dựng, hoàn thành cuối năm 2006 và được bàn giao cho Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi TP Huế quản lý, vận hành chính thức năm 2008.
Đây là công trình ngăn mặn, giữ ngọt lớn nhất Đông Nam Á, dài 575 mét, gồm 15 khoang cửa van, đóng mở bằng hệ thống xilanh thủy lực được điều khiển bằng thiết bị điều khiển tự động, từ xa, có thể điều tiết linh hoạt theo mùa.
Trước khi có đập Thảo Long, việc sản xuất nông nghiệp của người dân ở vùng hạ du sông Hương luôn đối mặt với trình trạng xâm nhập mặn vào mùa khô.
Sau khi đập đưa vào vận hành đến nay đã chấm dứt hoàn toàn “bài toán” nan giải trên, chủ động nguồn nước tưới cho hơn 10.000 hecta đất sản xuất nông nghiệp, giúp nông dân yên tâm sản xuất ổn định 2 vụ lúa/năm.
Bà Nguyễn Thị Gái (thôn Thuận Hòa, phường Hóa Châu, TP Huế):
Với nguồn nước được đảm bảo từ đập, việc chuyển đổi sang các loại cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao trở nên khả thi cho bà con nông dân, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích. Mực nước trên sông Hương, sông Bồ, sông An Cựu thường xuyên được duy trì và giữ ổn định vào mùa khô nên đã giúp và giảm đáng kể chi phí nạo vét các hói nội đồng, giảm chi phí bơm tưới cho người dân.
Ngoài ra, cảnh quan sông Hương được cải thiện, hệ thống kênh mương ổn định tạo tiền đề cho các mô hình nông nghiệp đô thị, nông nghiệp trải nghiệm, kết hợp phát triển du lịch sinh thái, từ đó nâng cao giá trị và thu nhập.
Ông Dương Đức Hoài Khánh - Quyền Chủ tịch Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi TP Huế:
Hiện nay, đập cũng đang đứng trước nhiều nguy cơ tiềm ẩn, như thiên tai, biến đổi khí hậu, triều cường, nước biển dâng làm tăng áp lực lên công trình, nguy cơ xâm nhập mặn sâu hơn, đập và hệ thống cống qua thời gian khai thác đã xuất hiện hư hỏng, ảnh hưởng đến an toàn công trình, dân sinh và môi trường.
Vì thế, mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án sửa chữa cấp bách đảm bảo an toàn đập Thảo Long với tổng mức đầu tư hơn 348 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương do Bộ quản lý. Dự kiến, dự án sẽ khởi công trong Quý 1 năm 2026.
Ông Dương Đức Hoài Khánh - Quyền Chủ tịch Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi TP Huế:
Có thể khẳng định, suốt gần hai thập kỷ, đập Thảo Long đã đem lại những hiệu quả tích cực đối với đời sống và sản xuất nông nghiệp của người dân. Hy vọng rằng, cùng với sự quan tâm của cơ quan chức năng, Đập Thảo Long sẽ luôn được vận hành an toàn, bền vững, tiếp tục đem lại nguồn lợi thiết thực cho cộng đồng.
Văn Dinh - Hà Trang
