Chăn nuôi không tiếp xúc mở ra cơ hội nuôi lợn an toàn cho nông hộ

- Kính chào Quý vị và bà con

- Thưa quý vị và bà con

Dịch tả heo châu Phi (ASF) đã và đang là nỗi ám ảnh lớn nhất đối với người chăn nuôi heo tại Việt Nam, đặc biệt là những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Dịch bệnh này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế mà còn khiến không ít gia đình rơi vào cảnh trắng tay, mất vốn, buộc phải treo chuồng, bỏ nghề.

Trong bối cảnh dịch tả lợn Châu Phi liên tục biến chủng và diễn biến khó lường, chăn nuôi không tiếp xúc đang được xem là giải pháp mới, có khả năng tạo ra “lá chắn” vững chắc giúp bà con nông dân làm chủ được công tác phòng, chống dịch bệnh. Mô hình này đơn giản trong cách tiếp cận nhưng cho thấy hiệu quả rõ rệt trong thực tiễn, góp phần nâng cao an toàn sinh học, đồng thời bảo vệ được đàn heo và tài sản của gia đình, duy trì sinh kế bền vững cho người nông dân.

Và hôm nay, Báo Nông nghiệp và Môi trường đã mời tới trường quay hai vị khách mời để cùng chia sẻ, trao đổi thêm thông tin, kinh nghiệm thực tiễn và các giải pháp hỗ trợ để bà con có thể từng bước tiếp cận và áp dụng mô hình này.

Xin được trân trọng giới thiệu

- Ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y - Bộ Nông nghiệp và Môi trường

(khách mời chào khán giả)

Xin được trân trọng giới thiệu

- Ông Nguyễn Văn Bách, Giám đốc Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc thú y Amavet

(khách mời chào khán giả)

Cảm ơn hai vị khách mời đã nhận lời tham gia chương trình Tọa đàm của Báo Nông nghiệp và Môi trường!

Trước khi bước vào phần trò chuyện, xin kính mời hai vị khách mời và quý vị khán giả cùng theo dõi một clip ngắn về dịch tả lợn Châu Phi.

30s

Dịch tả lợn châu Phi - ASF lần đầu xuất hiện tại Việt Nam năm 2019 đã gây thiệt hại vô cùng to lớn, trở thành nỗi ám ánh với người chăn nuôi lợn.

Những tháng đầu năm 2025 này, dịch tả lợn Châu Phi có dấu hiệu tái bùng phát tại Việt Nam khi hàng loạt tỉnh, thành trên cả nước đã lần lượt công bố dịch.

Dù Việt Nam đã có 3 sản phẩm vaccine dịch tả lợn Châu Phi được cấp phép lưu hành, nhưng công bố mới nhất của Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho thấy, các mẫu phân tích bệnh phẩm ngoài thực địa đều xác nhận, virus dịch tả lợn Châu Phi tại nước ta đã biến chủng và có độc lực rất cao, từ đó cảnh báo sự khó khăn, phức tạp trong công tác phòng, chống dịch thời gian tới.

Và trong bối cảnh virus dịch tả lợn Châu Phi liên tục biến chủng khó lường như hiện nay, an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh vẫn là giải pháp ưu tiên hàng đầu người chăn nuôi cần hướng tới.

Tuy nhiên, để hiểu đúng và áp dụng hiệu quả quy trình chăn an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh hiện mới chỉ phổ biến đối trong các doanh nghiệp chăn nuôi lớn, với nông hộ vẫn là một khái niệm khó áp dụng.

Do đó, thực tế hiện nay đòi hỏi các cơ quan chuyên môn cần xây dựng và ban hành một mô hình chăn nuôi an toàn sinh học đơn giản, rút gọn, dễ hiểu, dễ làm theo để người chăn nuôi nhỏ lẻ có thể học hỏi, áp dụng trong thời gian ngắn nhất, điển hình như mô hình chăn nuôi không tiếp xúc đang được một số địa phương thí điểm áp dụng thời gian gần đây.

Qua clip vừa rồi, chúng ta có thể thấy rõ mức độ nguy hiểm và những khó khăn trong công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi. Trước bối cảnh đó, nhiều giải pháp đã được nghiên cứu, thử nghiệm nhằm bảo vệ đàn vật nuôi, trong đó khái niệm “chăn nuôi không tiếp xúc” đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên môn cũng như bà con nông dân.

Câu hỏi đầu tiên xin được dành cho ông Phạm Kim Đăng. Thưa ông, trước những diễn biến phức tạp của dịch tả lợn châu Phi hiện nay, khái niệm chăn nuôi an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh đã rất quen thuộc với doanh nghiệp, nhưng với nông hộ có vẻ vẫn là cái gì đó rất trìu tượng và khó áp dụng cho tới khi mô hình  “chăn nuôi không tiếp xúc” được nhắc đến khá nhiều thời gian gần đây như một giải học quan trọng để chăn nuôi an toàn và hiệu quả.

Vậy, với vai trò là cơ quan nhà nước quản lý lĩnh vực chăn nuôi và thú y, ông đánh giá sao về mô hình "chăn nuôi không tiếp xúc" đang được bà con chăn nuôi nông hộ áp dụng ngày một nhiều hiện này?

15s

 Trả lời

Thưa ông Nguyễn Văn Bách, chăn nuôi không tiếp xúc là một giải pháp kỹ thuật đơn giản, phù hợp với nông hộ, do Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc thú y Amavet xây dựng và triển khai trong quá trình phòng chống dịch bệnh tả heo Châu Phi. Vậy, ông có thể cho biết lý do nào mà phía doanh nghiệp đã phát triển và cập nhật, hoàn thiện được mô hình này cho đến thời điểm hiện tại?

15s

Trả lời

Xin cảm ơn ông. Qua phần chia sẻ vừa rồi, chúng ta đã hình dung rõ hơn về cách thức vận hành của mô hình chăn nuôi không tiếp xúc. Để khán giả có thêm góc nhìn trực quan, trước khi tiếp tục cuộc trò chuyện, mời quý vị và bà con cùng theo dõi tiếp video clip ngắn do Báo Nông nghiệp và Môi trường thực hiện.

Mô hình chăn nuôi không tiếp xúc được Amavet xây dựng dựa trên bản chất sinh học của virus dịch tả lợn Châu Phi hay bất cứ loại virus nào khác: Đó là virus luôn luôn phải có vật chủ trung gian như con người, dụng cụ, thức ăn, côn trùng mới có “cầu nối” để tiếp xúc với vật nuôi.

Do đó, chỉ cần bằng các biện pháp kỹ thuật tạo thành nhiều vòng đai bao vây, khống chế, tiêu diệt không cho virus hoặc có cơ hội tiếp xúc với vật nuôi là sẽ bảo vệ được tài sản.

Để vận hành hiệu quả, người chăn nuôi cần thực hiện đồng bộ các biện pháp như: che chắn chuồng trại bằng lưới chống côn trùng, xây đường nước vôi bao quanh để sát trùng thụ động 24/7, định kỳ phun tiêu độc khử trùng theo đúng hướng dẫn kỹ thuật. Phun khử trùng nhiều lần, nhiều lớp dụng cụ, thức ăn, con người trước khi di chuyển vào khu vực chuồng lợn.

Đặc biệt, người chăn nuôi cho ăn hay dọn phân tuyệt đối không được đi vào chuồng, không được tiếp xúc trực tiếp với lợn. Mọi hoạt động đều phải được thao tác bên ngoài chuồng.

Nhờ áp dụng nghiêm ngặt quy trình chăn nuôi không tiếp xúc này, nhiều hộ nông dân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, Phú Thọ đã thành nuôi công liên tiếp nhiều lứa lợn dù nằm giữa tâm dịch.

- Trích phỏng vấn ông Hoàng Văn Đương, xã Đại Phúc, tỉnh Thái Nguyên

- Trích phỏng vấn ông Vi Hùng, xã Đông Thành, tỉnh Phú Thọ

Thông qua clip vừa rồi đã cho chúng ta thấy rõ, mô hình chăn nuôi không tiếp xúc không chỉ là một ý tưởng lý thuyết, mà đã được triển khai thực tế và chứng minh hiệu quả trong việc ngăn chặn dịch bệnh, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi. Đây có thể xem là một hướng đi mới, giúp người chăn nuôi nông hộ giảm thiểu rủi ro, bảo vệ đàn vật nuôi cũng như duy trì sinh kế bền vững.

Thưa ông Phạm Kim Đăng, với đặc thù chăn nuôi nông hộ ở nước ta hiện nay, vốn còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất và kỹ thuật, theo ông, chăn nuôi không tiếp xúc có phải là một giải pháp khả thi đối với nhóm đối tượng này trong tương lai không?

Vậy trong điều kiện thực tế tại các hộ chăn nuôi nhỏ, mô hình chăn nuôi không tiếp xúc giúp ngăn chặn mầm bệnh dịch tả lợn châu Phi như thế nào? Và điểm khác biệt so với phương pháp chăn nuôi truyền thống là gì, thưa ông Nguyễn Văn Bách?

Qua chia sẻ của ông Nguyễn Văn Bách, có thể thấy mô hình chăn nuôi không tiếp xúc đã được doanh nghiệp triển khai và mang lại hiệu quả bước đầu. Tuy nhiên, để bà con có thể tiếp cận và áp dụng rộng rãi thì rất cần vai trò định hướng từ cơ quan quản lý nhà nước.

Vậy, Thưa ông Phạm Kim Đăng, hiện nay Cục Chăn nuôi và Thú y đã có những chương trình hay khuyến nghị cụ thể nào để hỗ trợ bà con tiếp cận và áp dụng mô hình này chưa?

15s

Như ông Phạm Kim Đăng vừa chia sẻ, để mô hình chăn nuôi không tiếp xúc được nhân rộng, bên cạnh hướng dẫn kỹ thuật thì việc tháo gỡ rào cản về tâm lý và chi phí đầu tư cũng rất quan trọng, nhất là với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Do tâm lý ngại đầu tư ban đầu là điều khá phổ biến với bà con. Vậy theo ông, chi phí để áp dụng mô hình này ở quy mô hộ gia đình có cao không? Và Amavet hiện có những giải pháp hỗ trợ nào về mặt tài chính hoặc kỹ thuật, thưa ông Nguyễn Văn Bách?

20s

Thưa ông Phạm Kim Đăng, để mô hình chăn nuôi không tiếp xúc thực sự đi vào thực tiễn, chắc chắn cần sự phối hợp từ nhiều phía.

Theo ông, vai trò liên kết giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người chăn nuôi cần được thúc đẩy như thế nào để mô hình này phát huy hiệu quả bền vững?

Qua chia sẻ vừa rồi của ông Phạm Kim Đăng, chúng ta có thể thấy việc nhân rộng mô hình chăn nuôi không tiếp xúc sẽ cần sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía, trong đó vai trò của doanh nghiệp là hết sức quan trọng.

Thưa ông Nguyễn Văn Bách, Amavet là đơn vị trực tiếp triển khai mô hình này trên thực tế. Từ quá trình triển khai, ông có đề xuất hay kiến nghị nào để mô hình có thể lan tỏa sâu rộng hơn, đặc biệt là ở những địa phương còn nhiều khó khăn?

15s

Xin cảm ơn ông Phạm Kim Đăng và ông Nguyễn Văn Bách đã dành thời gian tham gia chương trình tọa đàm hôm nay và chia sẻ những thông tin quý báu, thiết thực về giải pháp chăn nuôi không tiếp xúc trong phòng chống dịch tả lợn châu Phi.

Thưa quý vị và bà con,

Chúng ta vừa có một góc nhìn cụ thể về một trong những mô hình chăn nuôi an toàn sinh học đang được kỳ vọng sẽ giúp bà con nông hộ giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh, bảo vệ đàn vật nuôi và giữ vững sinh kế lâu dài.

Hy vọng rằng qua tọa đàm hôm nay, quý vị sẽ có thêm thông tin để mạnh dạn áp dụng những kỹ thuật mới, phù hợp với điều kiện thực tế của gia đình mình – từ đó cùng hướng tới một nền chăn nuôi an toàn, hiệu quả và bền vững.

Một lần nữa, xin trân trọng cảm ơn hai vị khách mời đã nhận lời tham dự chương trình tọa đàm của Báo Nông nghiệp và Môi trường

Cảm ơn quý vị đã theo dõi chương trình.

Kính chào và hẹn gặp lại.

30s