Tuệ Tĩnh làm giàu từ ruộng đồng: [Bài 2] Từ cà rốt đến luống ớt mới

Không chỉ là câu chuyện thử nghiệm một cây trồng mới, đây còn là hành trình chuyển giao tri thức, giúp bà con nông dân tiếp cận kỹ thuật hiện đại để từng bước cải thiện sinh kế.

Tri thức nông nghiệp đến với từng hộ nông dân

Một buổi sáng cuối tháng 11, trên cánh đồng hoa màu của xã, buổi tập huấn kỹ thuật do Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính phối hợp Công ty TNHH Syngenta Việt Nam tổ chức đã thu hút đông đảo bà con tham gia. Kỹ sư trẻ trực tiếp giới thiệu quy trình trồng ớt xuất khẩu: chăm đất, xuống giống, bón phân, phòng trừ sâu bệnh. Những nông dân vốn quen với cây cà rốt nay chăm chú ghi chép từng chi tiết - minh chứng cho nhu cầu tiếp cận thông tin và kỹ thuật mới để nâng cao năng suất.

Gần 40 năm qua, cây cà rốt là chủ lực của xã Đức Chính (nay là Tuệ Tĩnh), nhưng để cây trồng này duy trì được năng suất và giá trị, bà con luôn được tập huấn bài bản. Hợp tác xã thường xuyên phối hợp các trường, viện và doanh nghiệp mở lớp hướng dẫn: gieo hạt, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, sử dụng thuốc an toàn. Cán bộ kỹ thuật xuống tận ruộng “cầm tay chỉ việc”, giúp nông dân tiếp cận kiến thức một cách thực tế và dễ hiểu.

Hợp tác xã còn phát nhật ký đồng ruộng cho từng hộ, hướng dẫn ghi chép quy trình canh tác. Nhiều xã viên đã quen với việc dùng nhóm Zalo để gửi hình ảnh sâu bệnh và nhận lịch hướng dẫn - bước chuyển quan trọng trong tiếp cận thông tin và chuyển đổi số nông nghiệp.

“Trước đây chúng tôi làm theo kinh nghiệm là chính. Nay có thêm rau, ớt thì hướng dẫn cụ thể càng cần thiết”, bà Nguyễn Thị Bích (thôn Địch Tràng) chia sẻ.

Tập huấn trồng ớt - mở lối đa dạng sinh kế, giảm rủi ro

Năm 2025, xã mạnh dạn đưa cây ớt xuất khẩu vào thử nghiệm trên một số diện tích trồng cà rốt và rau màu. Bà Nguyễn Thị Lơi (thôn Yển Vũ) là một trong những hộ đầu tiên tham gia. Từ chuẩn bị đất, lên luống đến chăm sóc, bà đều được hướng dẫn trực tiếp bởi cán bộ HTX và kỹ sư doanh nghiệp.

Kỹ sư Nguyễn Văn Điệp (Công ty TNHH Syngenta Việt Nam) tập trung hướng dẫn cách nhận biết bọ trĩ và nhện - hai đối tượng gây hại chính làm xoăn ngọn, thường khiến người dân phun sai thuốc. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp bà con tiết kiệm chi phí, giảm rủi ro và nâng hiệu quả sản xuất, đặc biệt quan trọng với những hộ chưa quen cây trồng mới.

Ngoài các buổi tập huấn tại ruộng, HTX còn lập nhóm Zalo chung để chia sẻ hình ảnh sâu bệnh, nhắc lịch phun, cảnh báo loại thuốc bị cấm. Đây là cách tiếp cận thông tin hữu hiệu, phù hợp với điều kiện của nông dân địa phương.

“Cầm tay chỉ việc” để không ai bị bỏ lại phía sau

Do phần lớn xã viên lớn tuổi, khả năng tiếp cận công nghệ còn hạn chế, Hợp tác xã và chính quyền tổ chức tập huấn linh hoạt: họp tại nhà văn hóa, hướng dẫn ngoài đồng, gửi tài liệu giấy, kết hợp nhắn tin - gọi điện. Việc đa dạng hóa kênh thông tin giúp mọi hộ đều tiếp cận được kiến thức mới, đúng tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Bà Nguyễn Thị Bích chia sẻ: “Giờ không thể làm theo cách cũ nữa. Chúng tôi mong có thêm giống mới, quy trình mới để sản xuất ra là bán được, đỡ cảnh được mùa mất giá”.

Hiệu quả bước đầu cho thấy, ớt có thể mang lại thu nhập 13-15 triệu đồng/sào, tiệm cận hoặc vượt cà rốt nếu giá ổn định và kỹ thuật được tuân thủ đúng. Tuy nhiên, HTX hướng đến mở rộng thận trọng, đảm bảo an toàn cho người dân, đặc biệt các hộ còn hạn chế về vốn và kỹ thuật.

Hướng đến nông nghiệp bền vững dựa trên tri thức

Từ những luống cà rốt từng lan rộng khắp các tỉnh đến những luống ớt xanh non đầu tiên trên đồng Tuệ Tĩnh, nông dân nơi đây đang chứng minh rằng tri thức chính là chìa khóa giảm nghèo và tăng thu nhập. Việc tiếp cận kỹ thuật mới, công nghệ mới và phương thức sản xuất an toàn sẽ giúp bà con chủ động hơn trước biến đổi thị trường, giảm phụ thuộc vào một cây trồng và nâng cao giá trị từng thửa ruộng.

“Chúng tôi mong mỗi buổi tập huấn, mỗi tiến bộ kỹ thuật, mỗi ứng dụng số đưa về Tuệ Tĩnh thật sự giúp nâng giá trị sản xuất. Khi đó, nông dân không chỉ sống được với cây cà rốt mà còn có thêm cây trồng mới để giảm rủi ro và tăng thu nhập”, ông Nguyễn Đức Thuật - Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính, xã Tuệ Tĩnh cho biết.