Từ 1/10, ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc được giảm 50% dự trữ bắt buộc

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi một số điều của Thông tư 30/2019 về thực hiện dự trữ bắt buộc. Điểm đáng chú ý là từ 1/10, các tổ chức tín dụng hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024.

Theo tính toán từ số liệu huy động cuối quý II/2025, việc giảm tỷ lệ dự trữ từ 3% xuống 1,5% với tiền gửi ngắn hạn có thể giúp nhóm ngân hàng được hưởng ưu đãi, chẳng hạn Vietcombank, MBBank, VPBank hay HDBank, giải phóng trên 50.000 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn chi phí thấp, có thể đưa vào cho vay hoặc đầu tư ngay trong quý IV.

Chính sách mới không chỉ giúp cải thiện thanh khoản của các ngân hàng đang tham gia tái cơ cấu, mà còn được kỳ vọng tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay. "Nếu sử dụng hợp lý, phần vốn này có thể dành cho các gói tín dụng ưu đãi, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh hoặc tiêu dùng, từ đó kích thích tổng cầu”, một chuyên gia tài chính nhận định.

Ở góc độ người vay, giảm dự trữ bắt buộc đồng nghĩa ngân hàng có thêm vốn rẻ, chi phí đầu vào thấp hơn, giúp họ dễ tiếp cận khoản vay với lãi suất cạnh tranh hơn. Cạnh tranh giữa các ngân hàng sẽ thúc đẩy họ hạ lãi suất, đặc biệt ở các phân khúc vay mua nhà, ôtô, vốn lưu động cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ngoài giảm dự trữ bắt buộc, Thông tư 23 là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên bổ sung Ngân hàng Chính sách xã hội vào nhóm không phải thực hiện dự trữ bắt buộc. Điều này đồng nghĩa toàn bộ vốn huy động và vốn được cấp cho các chương trình tín dụng chính sách sẽ được sử dụng trực tiếp cho vay, thay vì phải trích lập dự trữ.

Với đặc thù tập trung cho vay hộ nghèo, vùng khó khăn, đối tượng yếu thế, động thái này giúp ngân hàng chính sách tăng khả năng giải ngân, rút ngắn thời gian chờ vốn và mở rộng phạm vi hỗ trợ. Các chương trình như cho vay giải quyết việc làm, nhà ở xã hội, học sinh – sinh viên… sẽ được hưởng lợi trước tiên.

Bỏ dự trữ bắt buộc nhưng cơ chế giám sát, báo cáo của nhóm này được siết chặt khi Thanh tra Ngân hàng Nhà nước được giao giám sát và xử lý vi phạm trong thực hiện các hoạt động liên quan.

Thông tư 23 được đánh giá là một trong những động thái mạnh của Ngân hàng Nhà nước, vừa hỗ trợ quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, vừa kích thích tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế cần thêm dòng vốn cho tăng trưởng. 

Dự trữ bắt buộc là số tiền mà tổ chức tín dụng phải gửi tại Ngân hàng Nhà nước để thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.

Theo quy định từ tháng 10/2025, các ngân hàng thương mại phải dự trữ bắt buộc tương đương 3% với lượng tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 12 tháng, hoặc 1% với tiền gửi kỳ hạn 12 tháng trở lên (với tiền gửi bằng đồng). Ngoài ra, ngân hàng cần dự trữ tối thiểu 1-8% tương đương với các khoản tiền gửi ngoại tệ.