Nghệ An tháo gỡ vướng mắc tại KCN Hoàng Mai I, II

Nhiều “nút thắt” cần tháo gỡ

Trong định hướng phát triển công nghiệp,tỉnh Nghệ An xác định Hoàng Mai là địa bàn chiến lược, gắn liền với trục giao thông quan trọng như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 48D, đường ven biển và cảng biển Nghi Sơn (Thanh Hóa). Đây là vị trí then chốt để hình thành một cực tăng trưởng mới ở cửa ngõ phía Bắc tỉnh. Hai dự án Khu công nghiệp (KCN) Hoàng Mai I và Hoàng Mai II được kỳ vọng sẽ trở thành động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội, thu hút doanh nghiệp, tạo việc làm và mở rộng dịch vụ - thương mại cho cả khu vực.

Theo báo cáo từ Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, đến nay KCN Hoàng Mai I đã hoàn thành giải phóng mặt bằng (GPMB) hơn 247 ha trên tổng số gần 265 ha, đạt tỷ lệ hơn 93%. Trong đó, 231 ha đã được giao và cho thuê đất, gần 15 ha dành cho công tác duy tu, bảo dưỡng. Tuy nhiên, phần diện tích còn lại khoảng 14 ha vẫn vướng mắc, chủ yếu liên quan đến đất của một số doanh nghiệp đang hoạt động như Nhà máy chế biến gỗ xuất khẩu và trồng rừng Quỳnh Thiện, Nhà máy nước đá tinh khiết Thiên Hoa, Xí nghiệp gạch Trung Đô - Hoàng Mai. Ngoài ra, vấn đề xử lý xả thải của Công ty CP Container Nghệ An và việc triển khai tuyến đường N3 nối Quốc lộ 1A vào KCN cũng chưa được giải quyết dứt điểm. Đây chính là những “nút thắt” lớn cần được tháo gỡ sớm để hoàn thiện toàn bộ GPMB.

Đối với KCN Hoàng Mai II, tổng diện tích quy hoạch là hơn 334 ha, trong đó đã thu hồi trên 91 ha, phê duyệt trích đo 312 ha. Tuy vậy, vẫn còn hơn 22 ha chưa được phê duyệt, 44 ha chưa kiểm kê. Đáng chú ý, dự án mới chỉ thu hút được một nhà đầu tư.

Điểm nghẽn lớn nhất hiện nay chính là công tác bồi thường, hỗ trợ liên quan đến mật độ cây trồng và tài sản trên đất nông nghiệp. Nhiều hộ dân chưa thống nhất với phương án hỗ trợ vật kiến trúc, dẫn đến tình trạng khiếu nại, chậm trễ. Đặc biệt, nhiều trường hợp người dân chuyển nhượng hoặc tặng cho đất sau ngày 1/7/2014 nhưng không đủ điều kiện pháp lý, khiến việc xây dựng phương án GPMB gặp khó khăn.

Không chỉ riêng 2 KCN, hàng loạt hạ tầng kết nối liên quan cũng cần được đầu tư đồng bộ như hệ thống thoát nước quanh Hoàng Mai II, hệ thống thoát nước từ hồ Đồi Tương về sông Hoàng Mai, mở rộng tuyến đường từ Quốc lộ 48D vào KCN, đầu tư chiếu sáng Quốc lộ 48 và tỉnh lộ 538... Nếu những công trình này không hoàn thành đúng tiến độ, sức hấp dẫn của hai KCN sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Tỉnh quyết liệt chỉ đạo, đồng hành cùng nhà đầu tư

Trước thực trạng trên, lãnh đạo tỉnh Nghệ An khẳng định việc tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ hai KCN Hoàng Mai là nhiệm vụ ưu tiên, có ý nghĩa chiến lược đối với phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng Bắc Nghệ An.

Đối với KCN Hoàng Mai I, chỉ đạo đặt ra là phải xử lý dứt điểm phần diện tích còn vướng trong thời gian sớm nhất. Tỉnh giao Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành, chính quyền địa phương và nhà đầu tư hạ tầng để giải quyết triệt để các vấn đề liên quan đến đất đai, môi trường. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm quy định về xả thải và an toàn môi trường phải bị xử lý nghiêm, không để ảnh hưởng đến tiến độ cũng như hình ảnh của KCN.

Đối với KCN Hoàng Mai II, nhiệm vụ trước mắt là đảm bảo an ninh trật tự, tăng cường tuyên truyền, vận động để người dân đồng thuận với phương án bồi thường. Các trường hợp chuyển nhượng, tặng cho đất không đúng quy định sau năm 2014 sẽ được rà soát và đề xuất giải pháp xử lý. Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao khẩn trương hướng dẫn về mật độ cây trồng, làm rõ cơ sở pháp lý, tránh tình trạng kéo dài.

Song song với đó, tỉnh yêu cầu các Sở, ngành duy trì tổ công tác thường trực, bám sát cơ sở, hỗ trợ địa phương tháo gỡ khó khăn. Công ty CP Hoàng Thịnh Đạt - nhà đầu tư hạ tầng phải khẩn trương hoàn thiện các hạng mục điện, nước, xử lý nước thải, đồng thời đồng hành cùng các nhà đầu tư thứ cấp, đặc biệt trong công tác tuyển dụng, đào tạo lao động tại chỗ.

Hoàng Mai không chỉ có vị trí thuận lợi về giao thông, mà còn hội tụ đầy đủ yếu tố để trở thành một trung tâm công nghiệp - dịch vụ mới. Khi hai KCN Hoàng Mai I và II hoàn thiện, nơi đây sẽ thu hút nhiều dự án quy mô lớn, góp phần tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao đời sống người dân.

Sự đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, từ hệ thống giao thông kết nối đến điện, nước, xử lý môi trường, sẽ là yếu tố quyết định giúp Hoàng Mai tăng sức cạnh tranh so với các KCN trong khu vực. Cùng với chính sách ưu đãi đầu tư và môi trường kinh doanh ngày càng thông thoáng, Nghệ An đang tạo điều kiện thuận lợi để Hoàng Mai trở thành điểm đến hấp dẫn cho doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, đòi hỏi sự quyết tâm cao từ cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của người dân và nỗ lực từ phía nhà đầu tư. Những vướng mắc trong GPMB, bồi thường, hỗ trợ cây trồng, vật kiến trúc cần được xử lý nhanh gọn, minh bạch. Các dự án hạ tầng kết nối phải được đẩy nhanh tiến độ để tạo sự đồng bộ, tránh tình trạng “xong KCN nhưng hạ tầng ngoài rào còn dang dở”.

Trong chỉ đạo của mình, lãnh đạo tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, việc xây dựng các KCN không chỉ nhằm thu hút đầu tư, tạo việc làm mà còn phải đi đôi với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Các nhà đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp thứ cấp khi vào Hoàng Mai phải cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường, đặc biệt là hệ thống xử lý nước thải, khí thải. Đây là điều kiện tiên quyết để Hoàng Mai phát triển theo hướng bền vững, không lặp lại những bài học “phát triển nóng” của một số địa phương khác.

Những yêu cầu này phù hợp với chủ trương của Nghệ An trong việc gắn phát triển công nghiệp với bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống của người dân. Tỉnh cũng khẳng định sẽ đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp nhưng kiên quyết không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế ngắn hạn.

Có thể thấy, dù còn nhiều khó khăn trong GPMB và bồi thường, song với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, sự đồng hành của các sở ngành, chính quyền địa phương và nhà đầu tư, tiến độ hai KCN Hoàng Mai I và II chắc chắn sẽ được đẩy nhanh.