Mới sáng sớm, ông Đinh Ngọc Khương ở ấp Nước Vàng, xã An Bình (huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương) đã có mặt tại trại gà lạnh của mình. Sau mười mấy năm theo nghề chăn nuôi, ông Khương vẫn giữ thói quen kiểm tra chuồng trại mỗi ngày, dù giờ đây nhiều công đoạn đã được công nghệ làm thay.
Trang trại gà của ông Khương được đầu tư, xây dựng đúng tiêu chuẩn an toàn sinh học, nuôi gà đẻ theo quy trình khép kín. Ảnh: Trần Phi.
Chạm nhẹ, theo dõi cả đàn
Trong trang trại hơn 50.000m², hàng trăm ngàn con gà thương phẩm được nuôi trong các dãy chuồng lạnh khép kín, có cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, hệ thống làm mát và máng ăn tự động. Đứng từ xa, ông Khương mở ứng dụng trên điện thoại, lướt vài thao tác là nắm được toàn bộ tình hình đàn gà. Từ lượng thức ăn, nước uống cho tới tình trạng tăng trưởng đều được phần mềm ghi nhận từng giờ.
“Nuôi gà bây giờ không còn kiểu tai nghe mắt thấy như xưa nữa. Có số liệu rõ ràng, có báo cáo mỗi ngày chứ không phải cứ thấy gà rúc đầu ngủ là đoán bệnh. Công nghệ giúp tôi phát hiện sớm, phòng từ xa. Dịch không vào được trại là nhờ vậy”, ông Khương cười nói.
Mỗi tháng, trang trại của ông Khương xuất ra thị trường hơn 900 tấn gà thịt. Điều đặc biệt là trong suốt thời gian dịch cúm gia cầm tái bùng phát ở một số nơi, trại của ông vẫn an toàn tuyệt đối.
Không chỉ giúp kiểm soát dịch bệnh, công nghệ số còn tối ưu chi phí, giảm hao hụt trong sản xuất. “Trước đây làm thủ công, nhân công đông mà vẫn dễ sai sót. Giờ hệ thống cảm biến tự động điều tiết nhiệt độ, cảnh báo sớm nếu có bất thường. Mọi thứ minh bạch, kiểm tra lại lúc nào cũng được. Nhẹ đầu hơn nhiều”, ông Khương chia sẻ.
Trong chuyến đi thực tế đầu năm 2025, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Nguyễn Văn Lợi đã trực tiếp đến thăm trang trại của ông Khương. Sau khi nghe giới thiệu về quy trình chăn nuôi khép kín, hệ thống quản lý thông minh và phần mềm theo dõi sức khỏe đàn gà, ông Lợi đánh giá cao tinh thần đổi mới, dám đầu tư công nghệ vào nông nghiệp của ông Khương.
Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Nguyễn Văn Lợi (thứ 2 từ trái sang) đánh giá cao mô hình ứng dụng công nghệ trong chăn nuôi của nông dân tại địa phương. Ảnh: Trần Phi.
“Bình Dương định hướng trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ nhưng vẫn không bỏ quên nền nông nghiệp theo định hướng sạch, hiện đại. Mô hình như của anh Khương là hình mẫu rõ ràng cho thấy nông dân không chỉ biết sản xuất mà còn biết làm chủ công nghệ. Tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ, mở rộng để mô hình này lan tỏa rộng khắp”, Bí thư Nguyễn Văn Lợi khẳng định.
Không riêng ông Khương, nhiều trại chăn nuôi khác ở Bình Dương cũng đang chuyển mình theo hướng số hóa. Công nghệ không chỉ được áp dụng vào chuồng trại, mà còn vào cả hệ thống giám sát, quản lý nhà nước về dịch bệnh và an toàn sinh học.
Một cú chạm, kiểm soát dịch
Ông Trần Phú Cường, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Bình Dương cho biết: “Chúng tôi đã triển khai ứng dụng điện thoại để người dân khai báo kiểm dịch, đăng ký giết mổ, báo cáo dịch bệnh… Tất cả dữ liệu được kết nối về hệ thống giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và có phương án xử lý ngay từ đầu”.
Theo ông Cường, trước đây nhiều hộ nuôi vẫn ngại báo dịch vì sợ bị tiêu hủy đàn hoặc ngại làm giấy tờ phức tạp. Nhưng giờ chỉ cần vài thao tác trên điện thoại là hoàn tất thủ tục khai báo. Ngành thú y cũng tổ chức hướng dẫn tận nơi cho các hộ chưa quen, tạo thói quen mới trong phòng chống dịch.
“Thay đổi tư duy của người chăn nuôi là yếu tố then chốt. Khi họ hiểu rằng khai báo sớm, xử lý kịp thời chính là bảo vệ chính mình và cộng đồng, từ đó công tác phòng chống dịch cũng hiệu quả hơn nhiều”, ông Cường nói.
Toàn bộ quy trình chăn nuôi đều tự động hoá, vì thế trang trại gà của ông Khương rất ít nhân công. Ảnh: Trần Phi.
Toàn tỉnh Bình Dương hiện có hơn 13 triệu con gia cầm và gần 1 triệu con heo, trong đó trên 70% nằm trong các trang trại quy mô lớn có ứng dụng công nghệ cao, nhiều nơi đã được kết nối với hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử. Nhờ đó khi có biến động dịch bệnh, cơ quan quản lý có thể phát cảnh báo và khoanh vùng kịp thời, tránh lây lan diện rộng như những năm trước.
Từ năm 2023, Bình Dương đã triển khai chính sách hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho nông nghiệp công nghệ cao. Riêng lĩnh vực chăn nuôi, gần 30 dự án đã được duyệt với tổng nguồn vốn hơn 400 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp còn được kết nối với đơn vị cung cấp phần mềm quản lý chuồng trại, giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực.
Không chỉ có trại lớn, một số hộ nuôi quy mô nhỏ tại Dầu Tiếng, Bắc Tân Uyên cũng đã bắt đầu sử dụng thiết bị đơn giản như camera giám sát, cảm biến nhiệt độ và phần mềm tính khẩu phần ăn. Dù chưa thể đầu tư lớn, họ vẫn đang dần làm quen với cách chăn nuôi mới minh bạch, chủ động và hiệu quả hơn.
Ông Nguyễn Bá Trung, Phó Trạm trưởng Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện Phú Giáo chia sẻ: “Khi bà con thấy công nghệ không phải cái gì quá xa xôi mà thực sự giúp ích cho công việc hàng ngày, họ sẽ dễ tiếp nhận hơn. Điều quan trọng là hướng dẫn sao cho phù hợp với từng cấp độ, không ép rập khuôn”.
Định hướng đến năm 2030, Bình Dương đặt mục tiêu xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, ứng dụng công nghệ số toàn diện từ con giống đến bàn ăn. Theo Kế hoạch số 1283/KH-UBND ngày 28/3/2025 của UBND tỉnh Bình Dương, ngành chăn nuôi của tỉnh sẽ được số hóa toàn bộ chuỗi giá trị từ nhập giống, nuôi thương phẩm, giết mổ, chế biến đến truy xuất nguồn gốc.
Toàn cảnh trang trại gà công nghệ chuồng lạnh của ông Đinh Ngọc Khương tại huyện Phú Giáo (Bình Dương) với quy mô hơn 50.000m², ứng dụng công nghệ khép kín hiện đại. Ảnh: Tuấn Anh.
Cụ thể, mỗi lô vật nuôi sẽ được gắn mã QR từ khi mới vào trại, hệ thống sẽ tự động theo dõi tăng trưởng, sức khỏe, thời gian xuất chuồng, thậm chí có thể truy xuất đến từng con nếu cần. Dữ liệu từ trại nuôi sẽ được đồng bộ với ngành thú y để theo dõi biến động dịch bệnh theo thời gian thực. Điều này không chỉ giúp kiểm soát dịch bệnh mà còn nâng cao giá trị sản phẩm chăn nuôi, tạo lòng tin cho thị trường xuất khẩu.
Chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu trên giấy. Nó đang hiện hữu từng ngày, từng giờ trong các trang trại chăn nuôi như của ông Khương, nơi mà một cái chạm tay trên điện thoại có thể thay cả một cuộc họp, một cú click chuột có thể phòng được cả ổ dịch.
“Chuyển đổi số không phải là chuyện riêng của đô thị hay doanh nghiệp lớn mà phải được đưa về tận chuồng trại, đến từng người dân. Tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ để chuyển đổi số trở thành động lực phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi”.
(Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Nguyễn Văn Lợi)
