10 cô gái TNXP hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc

Nhớ người chụp những bức ảnh cuối cùng

Xuân Ba - Thứ Ba, 25/07/2023 , 07:33 (GMT+7)

Xuân Ba: Bần thần ngó lại tấm ảnh 10 cô gái anh hùng đang hối hả san lấp hố bom. Tác giả bức ảnh nổi tiếng này là Văn Sắc, phóng viên TTX Việt Nam.

Tác phẩm "Mười cô gái Ngã ba Đồng Lộc". 

Tháng bảy dương lại về Đồng Lộc.

Bao lần qua Ngã ba Đồng Lộc một địa anh thiêng không nhớ nữa?

Bần thần ngó lại tấm ảnh 10 cô gái anh hùng đang hối hả san lấp hố bom cẩn trang trọng trên bức tường phía sau nhà bia phía trước 10 ngôi mộ.

Tác giả bức ảnh nổi tiếng này là Văn Sắc, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam.

- Làm việc nơi này có sợ không?

- Sợ chứ. Bất cứ ai đi qua nơi “cửa tử” này cũng phải chạy, không dám đi thong thả. Địch có thể đến bất cứ lúc nào.

- Sợ sao lại làm?

Tần hồn nhiên:

- Thực ra, địch đánh ở đây không phải lúc nào bom bỏ cũng trúng.

- Nếu trúng thì sao?

- Nếu trúng thì chưa chắc đã bị thương. Mà bị thương chưa chắc đã chết.

Đó là đoạn đối thoại của phóng viên nhiếp ảnh Văn Sắc với tiểu đội trưởng tiểu đội 4 Võ Thị Tần trong cái buổi chiều cùng ra hiện trường với 12 cô gái tiểu đội 4 - đại đội 552 - tổng đội 55 TNXP Hà Tĩnh.

Đó cũng là buổi chiều cuối cùng Văn Sắc rời tọa độ lửa Đồng Lộc sau khi bấm máy chiếc Roleiflex cỡ phim 6x6 lưu lại cho hậu thế bức ảnh để đời kia!

Đúng 20 ngày sau, mười cô gái TNXP ấy đã ngã xuống ngay tại tọa độ lửa Đồng Lộc này.

Mùa hè năm 1992, trong chuyến xuôi Nam ghé qua Ngã ba Đồng Lộc, anh Văn Sắc kể lại rành rọt cho tôi nghe lai lịch bức ảnh chụp năm 1968 ấy.

“Lúc bấy giờ, tôi không nghĩ bức ảnh mình chụp có tới 3 bóng, dưới hố bom là nước, hình các cô in bóng trên mặt nước, rồi mặt trời rọi vào lưng họ in bóng lên mặt đất, lúc in ảnh, tôi thực sự bất ngờ. Bình thường, ảnh chỉ có hai bóng mà thôi. Nếu là các máy thông thường, có lẽ tôi không thể chụp được bức ảnh ấy. May sao hôm đó mang theo cái Roleiflex 6x6 mới bao hết được miệng hố bom”.

Nhà báo Văn Sắc trong khu Nghĩa trang Đồng Lộc năm 1992 (Thời điểm Khu Nghĩa trang chưa tu tạo). Ảnh: Xuân Ba.

Năm 2006, phóng viên Hoàng Văn Sắc được trao tặng Giải thưởng Nhà nước với bức ảnh nổi tiếng này.

Ở tuổi 80, nhiếp ảnh gia Văn Sắc đã đến Bát Tràng mang theo tấm ảnh mười cô gái…

Những người thợ tài hoa làng Bát Tràng đã tỷ mẩn truyền thần khuôn hình sang chất liệu sứ. Khi biết việc, cảm cái tình lẫn cái tài của ông khách, họ chỉ lấy công 12 triệu đồng một bức. Nghe nói thời giá ấy phải gấp đôi!

Xong xuôi, Văn Sắc thuê xe con cẩn thận rinh hai bức sứ cao 1m, rộng 1,2m vào Khu di tích Đồng Lộc.

Bữa ấy, Ban quản lý Khu di tích tá hỏa khi thấy một ông lão tóc bạc trắng cùng người nhà khệ nệ bê hai bức ảnh vào tặng… Mãi một hồi lâu mới khiêm tốn giới thiệu mình là tác giả.

Bức ảnh sau đó đã được sao và cẩn trên tường bia trước 10 ngôi mộ như bây giờ.

Giờ ngắm ảnh, bồi hồi tưởng nhớ người trong ảnh lẫn người chụp.

Nghệ sĩ Văn Sắc mới mất vài năm nay.

Xuân Ba
Tin khác
Mấy lời bái biệt cựu Bộ trưởng Lê Huy Ngọ
Mấy lời bái biệt cựu Bộ trưởng Lê Huy Ngọ

Tôi đoán ông đã thanh thản cõi lòng. Những gì ông đã lo được cho dân thì đã lo xong, công đức lớn có thể đo đếm được...

Nhớ bác Ngọ
Nhớ bác Ngọ

Được các anh em làm việc tại Báo Nông nghiệp và Môi trường báo tin bác Ngọ mất rồi, tôi rất bất ngờ, vì không nghĩ việc này lại đến đột ngột như vậy.

Anh Lê Huy Ngọ, nguyên mẫu nhân vật trong tác phẩm văn học 'Tầm nhìn xa'
Anh Lê Huy Ngọ, nguyên mẫu nhân vật trong tác phẩm văn học 'Tầm nhìn xa'

Chứng kiến cuộc gặp ở Thanh Hóa tôi nhận ra ông tân Bí thư Tỉnh ủy Lê Huy Ngọ là anh trung cấp nông nghiệp trong 'Tầm nhìn xa' của Nhà văn Nguyễn Khải.

Một đời người - Một rừng cây
Một đời người - Một rừng cây

Người 'Bộ trưởng của nông dân' đã đi xa... Một đời cống hiến như rừng cây tỏa bóng, để lại thương nhớ và di sản lớn cho nông nghiệp Việt Nam.

GS. Trần Duy Quý: 'Anh Lê Huy Ngọ đặc biệt chú ý đến khoa học'
GS. Trần Duy Quý: 'Anh Lê Huy Ngọ đặc biệt chú ý đến khoa học'

Khi anh Lê Huy Ngọ làm Bộ trưởng Bộ NN-PTNT đã đặc biệt chú ý đến khoa học và đề nghị khoa học phải tập trung vào giải quyết những vấn đề lớn của quốc gia.

Bộ trưởng Lê Huy Ngọ, người đặt nền móng đổi mới tư duy trong nông nghiệp
Bộ trưởng Lê Huy Ngọ, người đặt nền móng đổi mới tư duy trong nông nghiệp

'Làm thế nào cho dân bớt khổ', câu nói của Bộ trưởng Lê Huy Ngọ, cách đây gần 30 năm trên cánh đồng Nghệ An vẫn in đậm trong tâm trí ông Hồ Xuân Hùng.

Người đi trong bão - 'Bộ trưởng của nông dân' Lê Huy Ngọ
Người đi trong bão - 'Bộ trưởng của nông dân' Lê Huy Ngọ

Cựu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Huy Ngọ vừa về cõi vĩnh hằng, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho đồng chí, đồng đội và hàng triệu nông dân trên khắp mọi miền đất nước.

'Bộ trưởng của nông dân' Lê Huy Ngọ
'Bộ trưởng của nông dân' Lê Huy Ngọ

Vậy là Anh đã đi, mang theo bao tâm huyết, trăn trở về nông nghiệp, nông thôn và cuộc sống của người nông dân nước Việt. Cuộc gọi lần cuối, Anh vẫn dặn phải báo cáo với các cấp lãnh đạo quan tâm có cơ chế để thúc đẩy phát triển nông thôn miền núi còn nhiều khó khăn.

'Nhà thầu khoán Năm U.SOM' - Dấu ấn mới của đạo diễn, NSƯT Trịnh Quang Tùng
'Nhà thầu khoán Năm U.SOM' - Dấu ấn mới của đạo diễn, NSƯT Trịnh Quang Tùng

'Nhà thầu khoán Năm U.SOM' tái hiện hình tượng Anh hùng LLVTND Trần Văn Lai, là dấu ấn sáng tạo của Trịnh Quang Tùng tại Liên hoan Phim Tài liệu châu Âu - Việt Nam.

Ta yêu tiếng nước ta
Ta yêu tiếng nước ta

Tiếng Việt - tiếng nước ta - trước hết, đó là tiếng nói Việt (âm Nôm), mà người nước ngoài mô tả là 'líu lo như tiếng chim'.

Về việc chọn sách giáo khoa ở Hoa Kỳ cho học sinh
Về việc chọn sách giáo khoa ở Hoa Kỳ cho học sinh

Bài viết này cung cấp vài nét chính về quy trình chọn lựa sách giáo khoa cho các lớp từ Mẫu giáo đến lớp 12 của hệ thống trường công lập ở Bắc Mỹ.

Nhớ Dương Tường
Nhớ Dương Tường

Gần đây, nhân một người trẻ rời cõi tạm được cộng đồng mạng nhắc đến rất nhiều với những lời tưởng thưởng về tài năng của anh, tôi lại nhớ đến DƯƠNG TƯỜNG.

Sự kiện

Mấy lời bái biệt cựu Bộ trưởng Lê Huy Ngọ

Mấy lời bái biệt cựu Bộ trưởng Lê Huy Ngọ

Tiếng Việt - Văn Việt - Người Việt
Một đời người - Một rừng cây

Một đời người - Một rừng cây

Tiếng Việt - Văn Việt - Người Việt