Đọc công trình khoa học Nguồn gốc và sự hình thành giọng Quảng Nam

Thái Hạo - Thứ Bảy, 06/08/2022 , 18:07 (GMT+7)

Đây là một cuốn sách thú vị và gây bất ngờ, khác với những đoán định từ trước đến nay vẫn cho rằng giọng Quảng Nam là do người Chăm nói tiếng Kinh mà thành!

“Những ý kiến cho rằng giọng Quảng Nam có diện mạo phát âm như chúng ta thấy ngày nay là do ảnh hưởng từ việc tiếp xúc  giữa người Chăm và người Việt hoàn toàn không có chứng cứ gì về mặt ngôn ngữ và lịch sử […].

Trong khi đó, các chứng cứ cho nguyên nhân biến đổi lại nằm ngay trong bản thân tiếng Việt, ở những vùng xa ngái, được tìm thấy rõ ràng nhất là trong tiếng Việt giọng Nghệ Tĩnh và Thanh Hóa, nơi xuất phát của đa số các nhóm di dân đầu tiên vào Quảng Nam […].

Giả thuyết giọng Quảng Nam được xây dựng trên cái nền giọng Thanh Hóa và thu nhận, điều chỉnh một số nét độc đáo ở giọng Nghệ Tĩnh tuy cũng chỉ là một cách giải thích, nhưng nó thận trọng, có cơ sở ngôn ngữ và dựa vào lịch sử di dân, cho nên vững chãi hơn rất nhiều những suy đoán không có hoặc không đủ chứng cứ” (Andrea Hoa Pham, Nguồn gốc và sự hình thành giọng Quảng Nam).

Đây là một cuốn sách thú vị và gây bất ngờ. Bất ngờ bởi nó khác với những đoán định từ trước đến nay vẫn cho rằng giọng Quảng Nam là do người Chăm nói tiếng Kinh mà thành! Nay, với những bằng chứng ngôn ngữ học, tác giả Andrea Hoa Pham công bố một kết luận khác: nó là giọng được mang từ Thanh Hóa, Nghệ Tĩnh vào.

Nó bất ngờ và sẽ còn bất ngờ rất lâu nữa với những độc giả không chuyên, thậm chí còn gây ra những cãi cọ ồn ào từ những người mang niềm tin khác nhưng lại chưa được trang bị cơ bản về tri thức ngôn ngữ học. Đây là một công trình khoa học, không phải là tản văn chuyên chở những ý tưởng lãng mạn bay bổng. Có rất nhiều trang trong cuốn sách này là không thể đọc được đối với người không có chuyên môn sâu về âm vị học và ngôn ngữ học nói chung.

Tiến sỹ Andrea Hoa Pham, tác giả công trình khoa học Nguồn gốc và sự hình thành giọng Quảng Nam.

Âm vị học, ngôn ngữ học lịch sử là những ngành học gần giống như toán học (cao cấp), nó đòi hỏi tính chính xác và giá trị chân lý phổ quát; vì thế, những tri thức ấy chỉ dành cho một thiểu số các nhà khoa học chuyên sâu. Rất may mắn, ngoài những nội dung có tính chuyên ngành đó, cuốn sách còn mang đến những tri thức về lịch sử, di dân, văn hóa, dân tộc học…, với những chuyến đi điền dã gây cảm hứng phiêu lưu, đủ để hấp dẫn chúng ta.

Cuốn sách được viết bởi một giáo sư đại học Mỹ gốc Việt, dù xa quê hương đã lâu nhưng văn phong tiếng Việt thì rất trong sáng, và đẹp. Có nhiều trang trong sách mang đến cho người đọc những xúc cảm đặc biệt về quê hương và tiếng nói quê hương như một tài sản vô giá, làm khơi dậy tình yêu tiếng Việt và yêu lịch sử các tộc người anh em trên đất nước Việt Nam.

Tôi đã đọc cuốn sách này với tâm thế của một người học cầu thị. Cảm ơn tác giả Andrea Hoa Pham vì một công trình tham khảo có giá trị nhiều mặt, đặc biệt là sự chặt chẽ và nghiêm cẩn trong nghiên cứu nhưng không độc đoán và “học phiệt” như càng ngày càng xuất hiện nhiều trong thời gian gần đây, nhất là giữa bối cảnh mà mạng xã hội đã gây nên “ảo tưởng thông thái” ở khắp nơi.

Thái Hạo
Tin khác
Nông nghiệp và Môi trường với Nguyễn Huy Thiệp
Nông nghiệp và Môi trường với Nguyễn Huy Thiệp

Dù khiêm tốn đến mấy, hẳn ông Lê Nam Sơn, ông Trịnh Bá Ninh và các biên tập viên kỳ cựu của báo đều không thấy chướng khi nói rằng truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp đã góp phần làm nên, làm vững chắc thêm hiện tượng Báo Nông nghiệp Việt Nam số Tết trong làng báo nước nhà.

Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Xuất xứ cuốn truyện 'Mồ cô Phượng'
Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Xuất xứ cuốn truyện 'Mồ cô Phượng'

Ông bạn già kính mến của tôi thầm lặng viết 'Mồ cô Phượng', ở trong các tiệm ăn, ngoài đường, quán chợ, bến tàu. Vậy mà tuyệt nhiên không nói với tôi một lời.

Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Hoàng Tích Chu - Khí phách một nhà báo
Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Hoàng Tích Chu - Khí phách một nhà báo

Tôi say sưa đọc đi đọc lại bài báo của Hoàng Tích Chu. Với bài báo này, anh đã để lại trong tôi cái ấn tượng tốt đẹp của khí phách một người làm báo.

Cây liễu trước gió thôn tôi
Cây liễu trước gió thôn tôi

Tổng kết UBMTTQ huyện Quỳnh Lưu, tôi ngỡ ngàng khi thấy Bí thư Chi bộ thôn tôi Cù Thị Nhàn trong bộ áo dài vàng thướt tha lên sân khấu nhận bằng khen.

Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Những tình duyên lỡ dở
Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Những tình duyên lỡ dở

Ở ngoài có bao nhiêu việc đáng nói, ở trong lòng tôi có bao nhiêu điều đáng viết ra, mà không nói, không viết nó lên giấy để cho nó như đã thành một thứ men rượu trong người thế này thì chịu sao được nổi nữa!

Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Nghề đạm bạc
Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Nghề đạm bạc

Kể lại những chuyện thiệt mình của nhà báo chúng tôi thì nhiều lắm, bằng chép bộ Bách khoa từ điển hay bộ Sử ký Tư Mã Thiên cũng nên...

Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Bước đầu làm báo
Hồi ký Phùng Bảo Thạch: Bước đầu làm báo

Kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), Báo Nông nghiệp và Môi trường trân trọng trích đăng hồi ức nghề báo của Nhà báo lão thành Phùng Bảo Thạch thay lời tri ân đến nhiều thế hệ làm báo nước ta.

‘Tay chơi’ Đặng Huy Trứ
‘Tay chơi’ Đặng Huy Trứ

‘Tay chơi’ Đặng Huy Trứ là nhà cải cách lớn, góp phần khơi gợi tư tưởng canh tân và khai hóa vào giữa thế kỷ XIX ở Việt Nam.

‘Em bé Napalm’ trần tình về nhiếp ảnh gia Nick Ut
‘Em bé Napalm’ trần tình về nhiếp ảnh gia Nick Ut

‘Em bé Napalm’ là bức ảnh nổi tiếng nhất về chiến tranh Việt Nam, sau nửa thế kỷ lại xôn xao dư luận về câu chuyện bản quyền liên quan đến tác giả Nick Ut.

Viết về Bác như cuộc đời đã chọn
Viết về Bác như cuộc đời đã chọn

Nguyễn Hưng Hải là trường hợp đặc biệt trong số các nhà văn, nhà thơ dành cả cuộc đời, phần lớn thi nghiệp theo đuổi đề tài về Bác Hồ.

100 năm Ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi
100 năm Ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi

Nhắc đến Đoàn Giỏi là nhắc đến 'Đất rừng phương Nam'. Thế nhưng, nhà văn của Nam Bộ ấy còn được công chúng yêu mến bởi rất nhiều những tác phẩm bất hủ khác.

'Mưa hạ ở Sài Gòn' vọng vào nhau tiếng trong veo
'Mưa hạ ở Sài Gòn' vọng vào nhau tiếng trong veo

‘Mưa hạ ở Sài Gòn’ là tên gọi tập thơ chứa đựng nhiều bâng khuâng với cuộc đời, của tác giả Tố Hoài ở độ tuổi bát thập đã trải qua không ít thăng trầm.

Sự kiện