Trại lợn nghìn con đầu độc môi trường

Trại lợn đầu nguồn xả thải... cuối nguồn cá chết

Ao nuôi cá rộng hàng nghìn m2 của gia đình anh Quách Văn Quang, tổ 1, thôn Long Tiến, xã Cẩm Long, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa bất ngờ xảy ra hiện tượng cá chết trắng chỉ sau một đêm (hôm 28/5). Đây là ao cá nằm ở cuối nguồn, cách trang trại lợn của ông Nguyễn Quốc Chính khoảng 1km theo đường chim bay.

Theo ghi nhận tại hiện trường, nước trong ao đổi màu, bốc mùi hôi thối do xác cá phân hủy, nổi lềnh bềnh dọc theo bờ ao. Người dân địa phương nghi ngờ trại lợn đầu nguồn đã lén lút xả thải vào ban đêm khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Anh Quách Văn Quang, chủ ao nuôi cá, cho biết: “Hôm qua nước vẫn còn trong xanh, nhưng chỉ sau một đêm đã chuyển sang màu bã trầu. Trại lợn xả đến đâu cá chết đến đó, cá nổi trắng bờ… Mùi hôi bốc lên nồng nặc, cá to, cá nhỏ đều chết sạch, có con còn chưa kịp bơi ra xa đã ngửa bụng trôi lềnh bềnh. Ao này là rốn nước của cả vùng, bởi vậy một khi bị ô nhiễm thì kéo theo cả hệ thống kênh mương, ruộng đồng xung quanh đều bị ảnh hưởng”.

Theo anh Quang, số lượng cá chết trong ao ước tính lên tới vài tạ, gồm toàn bộ là cá thương phẩm sắp đến kỳ thu hoạch. Bao công sức, vốn liếng tích góp đầu tư suốt mấy tháng trời của gia đình giờ coi như mất trắng. Ngay khi phát hiện sự việc, anh Quang đã lập tức báo cáo với chính quyền địa phương và làm việc với chủ trại nuôi lợn gần đó, yêu cầu làm rõ nguyên nhân cá chết cũng như xác định trách nhiệm của bên liên quan.

“Họ thừa nhận có xả thải và đồng ý hỗ trợ gia đình tôi 20 triệu đồng để đền bù. Bây giờ tiền nong hay thiệt hại kinh tế không phải điều khiến chúng tôi lo lắng. Điều đáng sợ là môi trường sống sau này sẽ ra sao? Con cá còn không sống được thì người làm sao sống được? Nguồn nước bị ô nhiễm thì người dân chúng tôi biết trông cậy vào đâu để sinh hoạt, sản xuất? Chính quyền địa phương vẫn thường nói không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế, nhưng thực tế thì chủ trang trại chăn nuôi lại làm ngược lại. Nếu không xử lý dứt điểm, môi trường sẽ tiếp tục bị hủy hoại, còn người dân sẽ gánh hậu quả”, anh Quang bức xúc.

Chị Lê Thị Lý, một người dân sống gần khu vực trại lợn, cũng không giấu được lo lắng: “Có hôm họ xả thải, mùi thối bay vào nhà không ngủ nổi. Trẻ con không dám ra sân, người lớn thì ăn cơm cũng không yên vì mùi hôi xộc vào tận nhà. Cứ hôm nào trời mưa thì các rãnh nước chạy dọc bờ bốc mùi hôi thối, vì trại lợn xả thải theo mưa. Dân phản ánh mãi nhưng chẳng ai giải quyết dứt điểm tình trạng này”.

Trước thực trạng cá chết hàng loạt tại ao nuôi của gia đình anh Quách Văn Quang và môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, người dân thôn Long Tiến đề nghị các cơ quan chức năng sớm vào cuộc điều tra, xác minh rõ nguyên nhân, đặc biệt là kiểm tra hoạt động xả thải, xử lý nước thải của trại nuôi lợn trên.

“Chúng tôi mong chính quyền tổ chức lấy mẫu nước, xét nghiệm và làm rõ hành vi xả thải gây ô nhiễm để xử lý nghiêm theo pháp luật. Không thể để người dân gánh chịu hậu quả trong khi chủ trại lợn vẫn ung dung xả thải ra môi trường. Không thể để một trại chăn nuôi hoạt động bất chấp luật pháp, tiếp tục xả thải đầu độc môi trường sống của cả cộng đồng”, anh Phạm Văn Lượng (thôn Long Tiến) đề nghị.

Chính quyền thiếu quyết liệt

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, chủ trang trại nuôi lợn là ông Nguyễn Quốc Chính. Trang trại có quy mô lên tới 1.200 con lợn nái, rộng hàng nghìn m2. Trang trại được xây dựng tách biệt, cách khu dân cư gần nhất hơn 1 km. Tuy nhiên, hệ thống xả thải của trang trại lại có kết nối với các tuyến mương và kênh dẫn nước chảy qua khu vực sản xuất nông nghiệp của người dân địa phương.

Bao quanh khu xử lý nước thải là các rãnh mương sâu. Tại khu xử lý nước thải, phóng viên phát hiện một ao chứa nước thải rộng gần 200 m2, không được lót bạt đáy, nước trong ao có màu đen đặc và bốc mùi hôi thối nồng nặc. Đáng chú ý, trong ao này có một đường ống dẫn nước thải chưa qua xử lý được chôn ngầm dưới nước, nghi vấn đấu nối trực tiếp qua đường và chảy trực tiếp ra một ao bèo rộng hàng nghìn mét vuông.

Từ ao bèo, nước thải tiếp tục được đẩy ra môi trường thông qua một đường ống cắm sâu dưới lòng đất. Tại các vị trí xả, nước có màu nâu đục, nổi váng và bốc mùi thối nồng đặc trưng của chất thải chăn nuôi. Nguồn nước sau đó chảy qua hệ thống mương, khe nhỏ và tiếp tục đổ về khu vực hạ nguồn, nơi người dân phát hiện cá chết hàng loạt.

Nhiều người dân cho biết, họ phát hiện nước tại mương nội đồng chuyển màu bất thường, có mùi tanh hôi và nổi váng chỉ sau một trận mưa lớn, trùng khớp với thời điểm cá bắt đầu chết.

Một số hộ dân khẳng định, đây không phải lần đầu tiên trang trại bị nghi ngờ xả thải gây ô nhiễm. Tuy nhiên, các lần phản ánh trước đều không được chính quyền địa phương xử lý triệt để, khiến người dân ngày càng mất niềm tin vào hiệu quả giám sát và quản lý môi trường tại địa phương.

Sau khi nhận được phản ánh của người dân, UBND xã Cẩm Long đã cử tổ công tác trực tiếp xác minh. Ông Bùi Văn Chương, Chủ tịch UBND xã Cẩm Long, khẳng định: Thời điểm cá chết, nguồn nước đầu nguồn trại lợn có màu đục nâu. Chính quyền địa phương đã làm việc với doanh nghiệp và người dân để làm rõ phản ánh. Tại buổi làm việc, đại diện trại lợn thừa nhận hành vi xả thải làm cá chết và cam kết bồi thường cho người dân.

Sau khi lập biên bản làm việc, vào chiều ngày 29/5, trang trại lợn tiếp tục xả nước thải ra môi trường khiến người dân bức xúc. Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đưa ra các bằng chứng để chứng minh nguồn nước thải bốc mùi thối được trang trại xả ra môi trường, nhưng Chủ tịch xã Cẩm Long lại khẳng định khá cảm tính: “Nước này không độc”.

Làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Quốc Chính, đại diện trang trại, thừa nhận hành vi xả thải ra môi trường, đồng thời cho biết có việc xả đáy ao chứa nước thải khi trời mưa để giảm áp lực nước.

Tuy nhiên, sau khi chính quyền địa phương kiểm tra, trang trại vẫn tiếp tục xả thải - Phóng viên hỏi. Ông Chính thừa nhận có việc xả thải và đưa ra lý do: “Người dân xin nước thải để tưới cho cây mía”. Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, tại thời điểm trang trại xả thải, không hề có hộ dân nào sử dụng nước thải từ trại lợn để phục vụ sản xuất nông nghiệp như lời ông Chính nói.

Ông Nguyễn Văn Hiệp, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Cẩm Thủy, cho biết: Việc chậm trễ trong phát hiện, kiểm tra xác minh đã để xảy ra sự việc nêu trên là lỗi của chính quyền địa phương, đồng thời cam kết chỉ đạo kiểm tra và làm rõ thông tin phản ánh của người dân và phóng viên.