Tiêu thụ toàn cầu gia tăng
Theo Báo cáo “Phân tích quy mô và thị phần thị trường vải thiều - Xu hướng tăng trưởng và dự báo 2023 - 2028” của Research and Markets, thị trường vải thiều toàn cầu đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, với dự báo giá trị sẽ tăng vọt từ 6,73 tỷ USD năm 2023 lên 8,79 tỷ USD vào năm 2028, đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 5,5% trong giai đoạn này.
Xu hướng tăng trưởng đáng chú ý này phản ánh thị hiếu toàn cầu đối với trái cây tươi, bổ dưỡng và sự mở rộng ứng dụng của vải thiều trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Quy mô thị trường vải thiều từ năm 2023 - 2034. Biểu đồ: Marketresearchfuture.
Khi ý thức về sức khỏe và chế độ ăn uống ngày càng được nâng cao trên toàn thế giới, nhiều động lực mạnh mẽ đang thúc đẩy thị trường vải thiều phát triển. Người tiêu dùng ở các nền kinh tế đang phát triển và mới nổi ngày càng có nhu cầu cao đối với thực phẩm tươi và bổ dưỡng, qua đó mở rộng quy mô thị trường vải thiều.
Thêm vào đó, các sáng kiến từ chính phủ và hoạt động thương mại gia tăng, đặc biệt từ các quốc gia sản xuất chủ lực đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ sự mở rộng của thị trường.
Ngoài phân khúc trái cây tươi, vải thiều đang được mở rộng và ưa chuộng với các sản phẩm chế biến như mứt, nước ép, trái cây đóng hộp và vải thiều sấy khô... Xu hướng này cho thấy tính linh hoạt và sức hấp dẫn ngày càng tăng của loại trái cây này.
Với các thị trường lớn trải dài từ châu Á đến châu Âu và Hoa Kỳ, nhu cầu quốc tế dành cho loại “siêu trái cây” này vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tại châu Âu, vải thiều được xem là loại trái cây “ngọt ngào, bổ dưỡng”, thúc đẩy xuất khẩu mạnh mẽ sang các quốc gia như Hà Lan và Vương quốc Anh. Lượng xuất khẩu ngày càng tăng cùng với sự ưu tiên lựa chọn thực phẩm lành mạnh trên toàn cầu đã góp phần duy trì đà phát triển ổn định cho thị trường.
Trung Quốc dẫn đầu, Việt Nam đứng thứ hai
Trung Quốc là quốc gia sản xuất và xuất khẩu vải thiều lớn nhất thế giới, với sản lượng hàng năm đạt khoảng 2 triệu tấn. Các vùng trồng chính bao gồm Quảng Đông (chiếm 65% sản lượng cả nước), Phúc Kiến và Hải Nam.
Vải thiều Trung Quốc được xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn trên thế giới, gồm Hoa Kỳ, Canada, châu Âu, Hồng Kông, Singpore, Indonesia, Phillippines và Malaysia. Sự tăng trưởng của ngành vải thiều Trung Quốc được thúc đẩy bởi việc phát triển các giống mới, áp dụng các công nghệ nông nghiệp tiên tiến và sự hỗ trợ của chính phủ cho logistics.
Dự kiến sản lượng thu hoạch vải thiều của Việt Nam năm 2025 đạt 303.000 tấn. Ảnh: H.T.
Việt Nam giữ vị trí thứ hai, đang không ngừng củng cố vị thế của mình trên thị trường vải thiều toàn cầu. Dự kiến sản lượng thu hoạch của Việt Nam năm 2025 đạt 303.000 tấn, tăng 30% so với năm 2024. Các vùng sản xuất chính là Bắc Giang và Hải Dương. Vải thiều Việt Nam được chứng nhận theo các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và tiêu chuẩn hữu cơ, đáp ứng yêu cầu của các thị trường tiêu thụ.
Thị trường xuất khẩu vải thiều chính của Việt Nam là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản và EU. Việt Nam đang đầu tư đáng kể vào việc cải thiện chất lượng và logistics để nâng cao khả năng cạnh tranh.
Ấn Độ cũng là một trong những nhà sản xuất vải thiều lớn nhất thế giới, với sản lượng ước tính đạt 726.000 tấn trong giai đoạn 2021 - 2022. Tiểu bang sản xuất chính là Bihar. Tuy nhiên, phần lớn sản lượng vải thiều của Ấn Độ được tiêu thụ trong nước (98 - 99%). Mặc dù vậy, Ấn Độ có tiềm năng xuất khẩu ngày càng tăng, đặc biệt là sang các thị trường Trung Đông.
Madagascar đã trở thành nước xuất khẩu vải thiều lớn nhất vào Liên minh châu Âu (EU) nhờ kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và hệ thống logistics lạnh hiệu quả. Xuất khẩu vải thiều của nước này sang EU hàng năm đạt trên 20.000 tấn, với các thị trường chính là Pháp và Đức.
Ngoài ra, vải thiều cũng được trồng ở Thái Lan, Indonesia và Philippines, đóng góp vào nguồn cung cấp trong khu vực và tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế.
Theo EastFruit, với hương thơm hoa nhẹ nhàng, màu sắc rực rỡ và phần thịt mọng nước, vải thiều đã chinh phục hàng triệu người trên khắp thế giới. Có nguồn gốc từ Đông Nam Á, loại trái cây “hút mắt trên Instagram” này đã vượt xa vị thế một món đặc sản địa phương, trở thành sản phẩm xuất khẩu chủ lực của các quốc gia như: Trung Quốc, Ấn Độ, Madagascar và Việt Nam.
