UBND tỉnh Lào Cai vừa tổ chức buổi làm việc nhằm tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Trấn Yên (giai đoạn 1).
Dự án Khu công nghiệp Trấn Yên kỳ vọng sẽ tạo động lực tăng trưởng mới cho khu vực phía Nam của tỉnh Lào Cai. Ảnh: Thanh Tiến.
Nhiều vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng
Dự án Khu công nghiệp Trấn Yên có quy mô diện tích 254,59 ha, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 trên 2.184 tỷ đồng. Dự án được quy hoạch đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, giao thông, cấp điện, cấp nước, xử lý nước thải. Khu công nghiệp này có vị trí gần đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, trên hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và đặc biệt là tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đang được triển khai. Dự án kỳ vọng sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư thứ cấp trong và ngoài nước, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động, nâng cao thu nhập và đời sống người dân và tạo động lực tăng trưởng mới cho khu vực phía Nam của tỉnh Lào Cai.
UBND tỉnh Lào Cai tổ chức họp tháo gỡ khó khăn trong công tác GPMB dự án. Ảnh: Thanh Tiến.
Giai đoạn 1 của dự án sẽ thu hồi 109ha, ảnh hưởng đến 165 hộ gia đình, cá nhân và tổ chức. Đến nay, có 162/165 hộ được kiểm kê và 51/53 hộ có phương án được phê duyệt đã nhận tiền, bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, tiến độ chung vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch UBND phường Âu Lâu, hiện nay còn 78 hộ gia đình cá nhân đang xác định nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm hình thành tài sản trên đất và các giấy tờ khác có liên quan đến chủ sử dụng đất. Nguồn gốc sử dụng đất sau khi xác minh có nhiều nội dung cần điều chỉnh bản đồ, hồ sơ thu hồi đất do quy chủ sai, sai mã loại đất, gây mất nhiều thời gian rà soát và điều chỉnh. Các hộ gia đình, cá nhân chưa đồng thuận ký xác nhận kết quả xác nhận nguồn gốc đất (số hộ phải điều chỉnh bản đồ và thông báo chiếm khoảng 70%).
Ngoài ra còn một số tồn tại liên quan đến việc quy chủ sử dụng đất đối với các trường hợp như: nhận chuyển quyền sử dụng đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không có giấy tờ chứng minh việc mua bán chuyển nhượng; diện tích đất gia tăng so với Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp mà có nguồn gốc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng từ sau ngày 1/7/2014; chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng có nguồn gốc nhận chuyển nhượng, tặng cho trước ngày 1/7/2014.
Tỉnh Lào Cai phấn đấu hoàn thành công tác GPMB giai đoạn 1 trước ngày 30/10/2025. Ảnh: Thanh Tiến.
Theo quy định, các trường hợp trên phải quy về chủ ban đầu. Thực tế ở nông thôn cò tình trạng các hộ mua bán chuyển nhượng, cho con khi xây dựng gia đình nhưng chưa làm các thủ tục theo quy định nhà nước dù sử dụng đã lâu. Do vậy các hộ gia đình, cá nhân đề nghị được lập phương án cho chủ sử dụng đất hiện đang sử dụng. Tuy nhiên có trường hợp chủ sử dụng đất cũ không phối hợp, hợp tác trong quá trình làm việc vì họ không còn quyền lợi đối với các thửa đất đã chuyển nhượng, mua bán, tặng cho...
Ngoài ra, hiện nay tại UBND phường không có hồ sơ lưu trữ các nội dung liên quan như: Biên bản ngăn chặn, Văn bản xử phạt, Biên bản kiểm tra tình hình sử dụng đất... Do đó, không xác định được thời điểm hình thành tài sản trên đất. Ngoài ra, một số trường hợp có đất ở bị thu hồi có nhà ở trên đất nhưng nhà ở chỉ xây dựng một phần trên đất ở hợp pháp, một phần xây dựng trên đất nông nghiệp cùng chủ hoặc khác chủ…
Vận dụng linh hoạt để lập phương án bồi thường, hỗ trợ
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về tiến độ giao đất cho nhà thầu; các thủ tục pháp lý và tài chính liên quan; công tác di dân và tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng; cũng như các vấn đề kỹ thuật và môi trường cần giải quyết trong quá trình triển khai dự án.
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Nguyễn Thế Phước, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã yêu cầu các đơn vị chức năng cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương thay đổi căn bản trong tư duy và phương pháp làm việc để tháo gỡ dứt điểm các điểm nghẽn.
Hội đồng thẩm định và Hội đồng GPMB phải xuống thực địa thống nhất quan điểm, tránh tình trạng hồ sơ trình lên rồi bị trả về gây chậm trễ. Đối với vướng mắc về các trường hợp chuyển nhượng bằng giấy tờ viết tay, cần vận dụng linh hoạt để lập phương án bồi thường, hỗ trợ trực tiếp cho người đang sử dụng đất. Cách thức xác định thời điểm hình thành tài sản phải dựa trên sự kết hợp giữa cam kết của người dân, thẩm tra của hội đồng địa phương và giám sát của cộng đồng qua việc niêm yết công khai.
Vấn đề di dời mộ phần cần được giải quyết trên cơ sở lắng nghe nguyện vọng của người dân, nhanh chóng khảo sát, lập dự toán bổ sung hạ tầng cần thiết vào phương án bồi thường để người dân yên tâm.
Bên cạnh đó, chính quyền phường Âu Lâu cần tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đầu tư xây dựng dự án, tạo sự đồng thuận và ủng hộ cao của người dân trong công tác thu hồi đất, GPMB cũng như tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư thực hiện dự án đảm bảo chất lượng, tiến độ; đảm bảo tốt an ninh trật tự trong khu vực triển khai thực hiện dự án.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo các đơn vị chức năng phải hoàn thành giải phóng mặt bằng 109ha giai đoạn 1 trước ngày 30/10/2025 và toàn bộ diện tích còn lại trước ngày 31/12/2025. Ban Quản lý dự án phải tập trung mọi nguồn lực hoàn thiện hạ tầng khu tái định cư, đảm bảo có đủ đất giao cho các hộ dân bị thu hồi đất ngay trong tháng 9/2025.
