Thưa ông, lý do nào Bộ LĐTBXH lại tiếp tục đề xuất vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu?
Các nội dung sửa đổi của Bộ luật Lao động 2012 có thể chia làm hai nhóm vấn đề: Liên quan đến quan hệ lao động và tiêu chuẩn lao động, trong đó tuổi nghỉ hưu đang là vấn đề được đặt ra.
Trong quá trình sơ kết thực hiện Bộ luật Lao động, có một số ý kiến đề nghị cần cân nhắc, xem xét lại tuổi nghỉ hưu. Nguyên nhân là những áp lực khách quan như quá trình già hóa dân số của Việt Nam, nhất là khi tuổi thọ tăng lên. Bên cạnh đó, khi làm luật phải có tính dự báo cho 10 - 15 năm sau, mà khi đó, vấn đề cân đối của Quỹ BHXH đã trở nên đáng báo động.
Khi xây dựng luật phải tính toán giữa nguồn nhân lực - bảo đảm việc làm - cân đối Quỹ BHXH. Đây là ba trục song song với nhau trong vấn đề tính toán xây dựng Bộ luật Lao động liên quan tới tuổi nghỉ hưu. Đó là lý do mà chúng tôi vẫn tiếp tục đề xuất vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu.
Trước những ý kiến khác nhau về tuổi nghỉ hưu, quan điểm của Bộ về vấn đề này như thế nào, thưa ông?
Từ các ý kiến của các bên có thể thấy, phải phân loại tuổi nghỉ hưu đối với các ngành nghề, cũng như phải có lộ trình tăng. Với những ngành nghề nặng nhọc, độc hại, sẽ không đề xuất tăng. Với những ngành nghề nhẹ nhàng hơn sẽ tăng, nhưng cần có lộ trình tăng dần, không làm ảnh hưởng đến thị trường lao động, nhất là áp lực phải tạo việc làm mới cho khoảng 1 triệu lao động mới mỗi năm. Đây là vấn đề cần phải tính toán, kết hợp giữa khoa học và thực tiễn để trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Tiếp thu các ý kiến, Bộ LĐTBXH sẽ phân loại để điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo từng ngành nghề, đặc thù công việc. Các tổ chức quốc tế đang nói nhiều đến vấn đề bình đẳng giới. Do đó, trước mắt là việc điều chỉnh độ tuổi nghỉ hưu của nam và nữ bằng nhau.
Việc tăng tuổi hưu dự báo cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường lao động và việc làm của lớp trẻ. Do đó, nếu giả thiết có tăng tuổi nghỉ hưu, cũng cần tăng từ từ. Đó cũng là kinh nghiệm của các nước khác, thậm chí chỉ tăng thêm 1 tuổi, cũng phải kéo dài theo lộ trình tới 5 năm, để giảm ảnh hưởng tới thị trường lao động.
Một điều quan trọng khi tăng tuổi nghỉ hưu là cần cân đối Quỹ BHXH, bởi kinh nghiệm nhiều nước cho thấy áp lực chính là quá trình đóng - hưởng BHXH. Khi tuổi thọ tăng, thời gian hưởng dài ra, nếu không tăng mức đóng bảo hiểm xã hội, sẽ phải kéo dài thời gian đóng lên. Việc cân đối Quỹ sẽ theo phương thức người lao động đóng bao nhiêu sẽ được hưởng bấy nhiêu.
Bộ LĐTBXH vẫn đang lấy ý kiến của các bên thông qua các cuộc hội thảo, sơ kết 3 năm thực hiện Luật Lao động. Bản thân tôi khi xây dựng Luật Lao động 2012 cũng không nghĩ phải sửa luật sớm như vậy. Do đó, lần sửa luật này cần phải tính toán dài hơi hơn.
Xin cảm ơn ông!
