Ai dè, sau phán quyết của tòa sơ thẩm, phía bị đơn đã kháng cáo toàn bộ bản án và đề nghị TAND TP.HCM xét xử lại theo trình tự phúc thẩm. Nghĩa là vấn đề bản quyền tuy đã triển khai nhiều năm ở nước ta, nhưng việc thực thi về mặt kinh doanh và về mặt pháp luật đều khá mơ hồ.
Tại tòa sơ thẩm, hội đồng xét xử công nhận họa sĩ Lê Linh là tác giả duy nhất của bộ truyện tranh “Thần đồng đất Việt” và bốn hình tượng nhân vật trong truyện là Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo.
 |
| Họa sỹ Lê Linh tại phiên tòa xử vụ tranh chấp bản quyền |
Hội đồng xét xử buộc công ty Phan Thị chấm dứt việc tiếp tục sáng tác những biến thể của nhân vật, vàyêu cầu bị đơn xin lỗi công khai họa sĩ Lê Linh ba kỳ liên tiếp trên các báo.
Rõ ràng, tòa sơ thẩm đã chưa có sự cân nhắc hợp lý về quyền tác giả và quyền sở hữu. Họa sĩ Lê Linh bắt tay tạo hình các nhân vật Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo và Cả Mẹo theo kế hoạch xuất bản của công ty Phan Thị.
Họa sĩ Lê Linh được công ty Phan Thị trả lương đúng hợp đồng, nên quyền sở hữu phải thuộc về công ty Phan Thị. Không thể lấy quyền tác giả của họa sĩ Lê Linh để khống chế quyền sở hữu của công ty Phan Thị.
Luật sở hữu trí tuệ khi áp dụng vào lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật luôn phải đối diện với nhiều tình huống nhạy cảm và phức tạp. Bà Phan Thị Mỹ Hạnh – Giám đốc công ty Phan Thị khi thuê họa sĩ Lê Linh tham gia vào nhóm biên soạn bộ truyện tranh “Thần đồng đất Việt”, đã không có những thương lượng bản quyền chi tiết và rõ ràng.
Đành rằng, họa sĩ Lê Linh có thể đã vẽ theo ý tưởng của bà Phan Thị Mỹ Hạnh, nhưng cả hai chỉ là đồng tác giả nếu có bản mô tả các nhân vật (bằng chữ) đã xuất hiện trước hoặc tồn tại song song với hình vẽ các nhân vật.
Bà Phan Thị Mỹ Hạnh không đưa ra được chứng cứ thuyết phục, thì đành chấp nhận họa sĩ Lê Linh là tác giả duy nhất của Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo. Tuy nhiên, chỉ có hình vẽ thì không thể trở thành truyện tranh.
Để “Thần đồng đất Việt” lôi cuốn độc giả suốt hơn một thập niên qua, các nhân vật Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo phải được đặt trong những câu chuyện hấp dẫn, được đầu tư in ấn công phu và được quảng bá có chiến lược cụ thể.
Quyền tác giả của họa sĩ Lê Linh được xác lập về mặt nhân thân và về mặt tài chính, nhưng không thể chấm dứt hành trình của bộ truyện tranh “Thần đồng đất Việt”.
Nếu lấy quyền tác giả để ngăn cản quyền sở hữu và quyền lưu hành tác phẩm, thì tác giả có thơ phổ nhạc được phép yêu cầu nhạc sĩ ngừng công bố bài hát đã phổ biến rộng rãi chăng? Trong sáng tạo nghệ thuật, từ một nguyên mẫu có thể kế thừa và tương tác để có tác phẩm phái sinh một cách sòng phẳng!
