Nuôi loài 'đốt chẽ chân trâu' mỗi tổ thu về hơn triệu đồng

Chúng tôi về thôn 5 (xã Trung Thuần, tỉnh Quảng Trị), hỏi thăm nhà ông Nguyễn Văn Dũng. Nhiều người lắc đầu e ngại: “Ông Dũng nuôi ong vò vẽ ấy à. Sợ lắm…”.

Gặp ông Dũng, cười hiền, bảo dân gian có câu ca dao tục ngữ “Ong vang đốt vàng con mắt/Ong vò vẽ đốt chẽ chân trâu/Ong bồ nâu đốt đâu chết đấy/Ong bắp cày đốt ngày chết đêm". Trong đó loài ong đốt chẽ chân trâu khiến nhiều người khiếp sợ lại đang mang lại giá trị kinh tế cho một số hộ dân ở xã, trong đó có gia đình ông.

“Nhiều người bị loại này đốt 2-3 mũi chích là trúng độc đến ngất xỉu phải đưa đi bệnh viện cấp cứu đấy chứ không đùa đâu”, ông Dũng nói.

Nhiều người vẫn biết, ong vò vẽ hay còn gọi là ong bắp cày nổi tiếng là loài ong hung dữ, sẵn sàng tấn công nếu bị tác động đến tổ. Đến cả trâu bò khi bị ong vò vẽ đốt cũng phải lăn quay.

Có lần nghe đài, ông Dũng biết có người đã thuần hóa loại ong hung dữ này để nuôi và có lãi lớn nên cũng nghĩ cách nuôi xem sao.

“Năm ngoái, tôi vào rừng bắt gặp tổ ong vò vẽ nhỏ trên cây. Tôi dùng túi bao bọc tổ và mang về khu vườn xa nhà một chút để nuôi”. Tôi cũng học hỏi các cụ cao niên, dùng mùi tanh cá, hoặc cá phơi khô để dụ ong vò vẽ đến. Khi đưa tổ ong về ong thợ cũng tìm về xây tổ luôn. Vậy là cũng thành công bước đầu”, ông Dũng kể.

Khác với nuôi ong mật, nuôi ong vò vẽ chỉ lấy tổ sáp có con ong thợ hoặc con nhộng non. Ông Dũng cho hay: “Người ta mua cả ổ sáp để ngâm rượu uống. Loại này có tác dụng bồi bổ sức khỏe và trị bệnh. Hoặc họ mua con nhộng non làm thực phẩm chế món ăn. Theo các cụ đó là món ăn nhiều dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe con người”.

Cũng theo ông Dũng, tổ ong vò vẽ khi đưa từ rừng về khoảng 2- 3 tháng sau là có thể thu hoạch. Khi đó mỗi tổ cho hơn 1 kg nhộng non hoặc gần 2 kg bánh sáp. Bánh sáp bán giá 250.000 đồng/kg, nhộng non có giá 450.000 đồng/kg. “Những sản phẩm này người mua nhiều nên cũng không có đủ để bán”, ông Dũng thông tin thêm.

Cùng nghề nuôi ong vò vẽ như ông Dũng còn có anh Ngô Văn Đức (xã Tân Mỹ, tỉnh Quảng Trị). Anh Đức có hơn 60 tổ treo dưới tán cây rừng xa khu dân cư.

Theo anh Đức, tuy ong vò vẽ là loài nguy hiểm, nhưng nếu nắm rõ đặc tính, làm đúng quy trình hoàn toàn có thể khai thác hiệu quả và an toàn.

“Nên nuôi ong ở vườn cây nơi ít người qua lại và có cảnh báo cho mọi người biết để tránh. Riêng khi người nuôi ong khai thác, chia tổ đã có quần áo, lưới bảo hộ nên an toàn”, anh Đức nói.

Ban đầu, anh Đức cũng vào rừng “săn” tổ ong vò vẽ đưa về treo ở khu vườn cây ở góc trang trại, gần khe nước. Sau đó, anh cũng chia tổ để nhân thêm đàn hoặc mua thêm của những người “săn” tổ ong vò vẽ mang về bán lại.

Trang trại trồng rừng của anh Đức ở xa khu dân cư nên việc phát triển đàn ong vò vẽ không làm ảnh hưởng đến người khác. Anh cũng chia sẻ là nuôi ong vò vẽ cần có điều kiện là có vườn cây, gần khe nước và phải xa khu dân cư để tránh những tai nạn, rủi ro có thể xảy ra cho người khác.

Theo những người nuôi ong vò vẽ, mỗi năm, có thể khai thác nhộng non được từ 2- 3 lứa và thu nhập cũng cho trung bình mỗi tổ từ 1-1,5 triệu đồng/năm. Ngoài ra, người nuôi cũng có thể nhân đàn để bán cho người có nhu cầu với giá 200.000 đồng/tổ.

Hiện, gia đình ông Dũng có 50 tổ ong vò vẽ. Nhận thấy tiềm năng, ông Dũng đang lên kế hoạch tìm một khu vực riêng, đủ điều kiện về cây xanh và nguồn nước để phát triển quy mô lên khoảng 300 tổ ong vò vẽ. Hiện, khu vườn nuôi, ông Dũng có tường bao quanh để an toàn cho mọi người.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Linh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Trung Thuần cũng nhìn nhận, mô hình nuôi ong vò vẽ của ông Dũng không phải tốn chi phí giống, lại tạo thu nhập ổn định.

“Đây cũng có thể mở ra hướng đi mới cho người dân trong việc phát triển một nghề nuôi ong lấy nhộng non. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đang xem xét về góc độ an toàn cho mọi người khi phát triển đàn ong có tính nguy hiểm này. Từ đó có quy trình, điều kiện để xây dựng và phát triển mô hình”, ông Linh nói thêm.