Nông dân Sơn La thích ứng với biến đổi khí hậu trong nông - lâm nghiệp

Ngày 11/6, tại Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật phối hợp với Trung tâm Phát triển Nông thôn bền vững (SRD) cùng các thành viên trong dự án tổ chức cuộc họp sơ kết 6 tháng đầu năm và thảo luận kế hoạch 6 tháng cuối năm 2025 của Dự án "Giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nông lâm nghiệp vùng núi Tây Bắc – giai đoạn 2".

Dự án đã và đang triển khai từ tháng 8/2024 đến tháng 12/2026 tại 5 xã thuộc huyện Thuận Châu, bao gồm: Muổi Nọi, Bon Phặng, Nậm Lầu, Chiềng Pha và Phổng Lập. Với ba mục tiêu trọng tâm là tăng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu trong nông - lâm nghiệp; thúc đẩy tích lũy, lưu trữ cacbon và lồng ghép vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, nhiều hoạt động cụ thể đã được triển khai, mang lại những kết quả tích cực. Ông Bùi Quốc Quân, cán bộ vận hành dự án, cho biết: Xuyên suốt thời gian vừa quan tổ chức SRD đã triển khai đầy đủ những chương trình theo đúng kế hoạch, nhận được sự quan tâm sát sao từ các cơ quan quản lý nhà nước, và sự đồng hành nhiệt tình của người dân.

Dự án đã tiến hành khảo sát thực tế tại 125 hộ gia đình tại 5 xã của huyện Thuận Châu đăng ký áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn năm 2025. Trong lĩnh vực chăn nuôi, 180 hộ dân đã được cấp men vi sinh để xử lý chất thải trong các bể ủ hai ngăn. Người dân còn được hướng dẫn cách tự chế men vi sinh gốc phục vụ cho việc vệ sinh chuồng trại nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp như phân thải, rơm rạ.

“Chúng tôi đã tổ chức 15 lớp tập huấn những kiến thức chung về kinh tế tuần hoàn với tổng cộng 372 người tham gia, bao gồm đại diện các hộ dân, cán bộ xã và các đơn vị đối tác liên quan. Dự án đã lựa chọn từ 3 đến 5 người tại mỗi xã để tham gia nhóm giảng viên cộng đồng, với tổng số 25 người được đào tạo về kinh tế tuần hoàn và các kỹ năng truyền thông, thúc đẩy cộng đồng”, ông Quân nói thêm.

Một trong những hoạt động nổi bật trong hành trình là việc hỗ trợ lắp đặt và vận hành hệ thống Biogas tại 29 hộ dân ở 4 xã: Muổi Nọi, Bon Phặng, Phổng Lập và Chiềng Pha. Từ tháng 1/2025 đến ngày 10/6/2025, dự án đã lắp đặt được hệ thống biogas cho 23 hộ gia đình, sáu hộ gia đình khác sẽ được hỗ trợ lắp đặt nốt trong tháng 6/2025. Trong và sau quá trinh lắp đặt, các cán bộ thực hiện dự án luôn yêu cầu người dân phải báo cáo ngay lại với phía dự án, các cơ quan hỗ trợ và đơn vị lắp đặt khi hệ thống gặp trục trặc, tránh “bỏ qua” gây ảnh hưởng tới môi trường.

Trong lĩnh vực lâm nghiệp, SRD và các đối tác đã tổ chức 5 lớp tập huấn về vai trò của rừng, đa dạng sinh học và kỹ thuật tái sinh rừng bằng pháo hạt giống. Dự án cũng thành lập 10 tổ quản lý bảo vệ rừng, mỗi tổ gồm 20 thành viên. Đồng thời, 5 lớp tập huấn phòng cháy chữa cháy rừng được triển khai trong quý I/2025. Các lớp học do lực lượng kiểm lâm phụ trách đã trang bị cho thành viên các tổ tự quản những kỹ năng cơ bản và thực hành phòng cháy chữa cháy tại rừng.

Cùng với kiểm lâm địa phương và cán bộ dự án, hoạt động khảo sát diện tích rừng và đất canh tác đã được tiến hành nhằm xác định các khu vực phù hợp để trồng rừng phục hồi và cây gỗ che bóng cho cà phê. Dự kiến sẽ phục hồi 50 ha rừng thứ sinh và trồng cây phân tán tại các vườn cà phê, nương mận, hoặc nương hoang hóa.

Kết luận cuộc họp, bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La đánh giá cao các kết quả đạt được, đồng thời đề nghị các đơn vị như Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, chi cục Kiểm lâm rà soát, điều chỉnh thành phần Ban quản lý dự án tại cấp xã, nhất là trong bối cảnh một số cán bộ đã được luân chuyển, bỏ cấp huyện. “Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các thành viên bên tổ chức SRD, để hỗ trợ bà con nông dân tiếp cận thêm với những phương pháp canh tác hiệu quả, giảm thiểu ảnh hưởng ra môi trường”, bà Phong kết luận.

Trong 6 tháng cuối năm, dự án sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động trọng tâm như: duy trì tập huấn về kinh tế tuần hoàn, mở rộng mô hình xử lý phụ phẩm nông nghiệp, tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức cộng đồng. Đặc biệt, dự án dự kiến trồng phục hồi 20 ha rừng tự nhiên và 30 ha rừng phân tán trên đất nương rẫy của hộ dân trong các tháng 6-7/2025.

Với định hướng bám sát các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Sơn La, dự án được kỳ vọng sẽ tiếp tục mang lại những chuyển biến tích cực về môi trường, sinh kế và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu cho người dân vùng núi Tây Bắc.