Xã Tuy Lộc (thành phố Yên Bái trước đây) nay thuộc phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai có cánh đồng rộng lớn nằm ven sông Hồng. Nhờ được phù sa bồi đắp màu mỡ, vùng đất này từ lâu đã trở thành nơi chuyên canh sản xuất rau quả tươi, cung cấp cho các phường thuộc thành phố cũ và vùng lân cận. Các loại rau quả chủ lực như: su su, bắp cải, su hào, bí đao, đậu, đỗ và nhiều loại rau gia vị…
Công trình thủy lợi bị hư hỏng do mưa lũ đang được khẩn trương thi không khắc phục. Ảnh: Thanh Tiến.
Tuy nhiên, hoạt động sản xuất nông nghiệp trên cánh đồng đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau cơn bão số 3 (bão Yagi) hồi tháng 9/2024. Hoàn lưu bão đã gây ra trận lũ lụt lịch sử, cuốn phăng bao thành quả lao động của bà con đang chuẩn bị đến kỳ thu hoạch.
Toàn bộ cánh đồng rộng lớn bị bồi lấp sâu. Nhiều khu vực ruộng bị cát sỏi phủ dày, có nơi lớp bồi lấp đến cả mét, làm thay đổi mặt bằng đồng ruộng. Việc khắc phục ruộng đồng đã kéo dài nhiều tháng trời nhưng hoạt động sản xuất của người dân vẫn chưa được khôi phục như trước đó.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sản xuất gặp khó khăn không chỉ vì ruộng đất bị bồi lấp mà còn do các công trình thủy lợi bị hư hại. Trạm bơm Bái Dương, công trình cung cấp nước tưới cho gần 120 ha đất sản xuất đã bị hư hỏng nặng về máy móc và nhà trạm. Ngoài ra, hệ thống kênh mương nội đồng cũng bị đất cát vùi lấp sâu, nhiều đoạn bị sụt lún, đứt gãy, dẫn đến mất khả năng dẫn nước.
Công trình dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 10 tới đây để phục vụ nước sản xuất vụ đông cho bà con. Ảnh: Thanh Tiến.
Chị Hà Thị Huyền, người dân thôn Bái Dương chia sẻ, gia đình chị có hơn 10 sào đất trồng hoa màu, toàn bộ diện tích này bị bồi lấp sau cơn lũ. Gia đình chị đã quyết định thuê máy xúc để san gạt lớp cát trên bề mặt lấy lại mặt bằng canh tác. Sau khi hoàn thành việc cải tạo đất và sửa chữa lại hệ thống giàn leo, gia đình đã tiến hành trồng hơn 5 sào su su và đỗ.
Tuy nhiên, quá trình sản xuất sau đó đã gặp nhiều khó khăn do hệ thống kênh mương bị hư hỏng, việc tưới tiêu cho cây trồng không thể thực hiện được. Để duy trì diện tích rau màu, gia đình chị Huyền phải phụ thuộc vào nguồn nước mưa hoặc tự vận chuyển nước từ giếng nhà để tưới. Phương pháp thủ công này không đảm bảo cung cấp đủ nước tưới thường xuyên, đặc biệt là trong mùa khô, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng và hiệu quả sản xuất.
Hệ thống mương dẫn nội đồng được kiên cố hóa. Ảnh: Thanh Tiến.
"Chúng tôi mong muốn công trình thủy lợi sớm được sửa chữa để bà con có đủ nước tưới cho sản xuất trong vụ đông xuân tới đây. Việc này sẽ giúp ổn định đời sống sau những thiệt hại của mùa lũ năm trước", chị Huyền bộc bạch.
Để giải quyết vấn đề cấp bách về nước tưới, tỉnh Yên Bái đã phê duyệt dự án “Khắc phục khẩn cấp Trạm bơm điện Bái Dương". Dự án có tổng vốn đầu tư gần 10 tỷ đồng, với mục tiêu chính là sửa chữa, gia cố trạm bơm và gần 3.000 m kênh dẫn để phục hồi năng lực tưới tiêu cho 118 ha đất nông nghiệp.
Theo anh Nguyễn Đức Thọ, cán bộ kỹ thuật Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Trấn Yên, do ảnh hưởng của trận lũ, mặt bằng đồng ruộng bị bồi lấp và nâng cao lên đáng kể. Hệ thống kênh mương cũ vì thế bị vùi sâu, không còn ở vị trí phù hợp để có thể dẫn nước vào ruộng. Vì vậy, dự án phải thực hiện cải tạo, nâng cấp toàn bộ hệ thống kênh để đảm bảo công năng tưới tiêu như ban đầu.
Công trình phục vụ sản xuất cho hàng trăm hộ dân sinh sống ven sông. Ảnh: Thanh Tiến.
Về phía đơn vị thi công, anh Nguyễn Tuấn Anh, đại diện Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình 6 Yên Bái, cho biết: "Hiện tại, dự án đang được đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục. Chúng tôi đã tăng cường nhân công, chia thành ba mũi thi công và tập kết đầy đủ máy móc, vật tư. Mục tiêu là cố gắng hoàn thành công trình trong tháng 10/2025 để kịp thời cấp nước tưới cho người dân sản xuất vụ đông xuân. Bên cạnh đó, công ty tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về kỹ thuật và chất lượng để đảm bảo độ bền vững của công trình".
Công trình Trạm bơm Bái Dương có chức năng lấy nước trực tiếp từ sông Hồng, sau đó đổ vào hệ thống kênh mương để dẫn tưới cho gần 120 ha đất nông nghiệp. Đây là sinh kế chính của hàng trăm hộ dân vùng bờ bãi này. Chính vì vậy, việc hoàn thành dự án Trạm bơm Bái Dương và hệ thống kênh mương được kỳ vọng sẽ giải quyết dứt điểm vấn đề thiếu nước tưới, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây khôi phục hoàn toàn diện tích canh tác. Từ đó, góp phần đưa vựa rau Tuy Lộc trù phú trở lại, đáp ứng nguồn nông sản sạch cho cả vùng thành thị thuộc trung tâm thành phố Yên Bái cũ.
