Năng lượng sạch - xu thế tất yếu của mọi quốc gia
Phát biểu tại Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” diễn ra sáng 7/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức to lớn về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, suy giảm tài nguyên và mất cân bằng sinh thái, việc lựa chọn con đường phát triển xanh và chuyển dịch năng lượng sạch đã trở thành xu thế của các quốc gia trên thế giới.
Theo Thứ trưởng, nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của vấn đề này, Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn, tiêu biểu như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; các Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch bảo vệ, quản lý chất lượng môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, các kế hoạch hành động quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô dôn và thích ứng với biến đổi khí hậu...
Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” diễn ra sáng 7/11, tại Hà Nội. Ảnh: Tùng Đinh.
Những văn bản này đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong việc kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ môi trường sống và thúc đẩy phát triển năng lượng xanh, là nền tảng để hướng tới một nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp.
Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định, phát triển năng lượng xanh chính là chìa khóa để thực hiện của mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam đi nhanh hơn, xa hơn và bền vững hơn. Việc sử dụng năng lượng sạch, nhiên liệu sạch và giao thông xanh không còn là xu hướng tương lai, mà là nhiệm vụ của hiện tại.
Tại các đô thị lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng…, việc kiểm soát khí thải giao thông, phát triển hạ tầng năng lượng sạch, và thúc đẩy các tiêu chuẩn kỹ thuật về môi trường trong quy hoạch đô thị là những trụ cột quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”.
Kiểm soát ô nhiễm, hướng tới giao thông xanh
Theo ông Trương Mạnh Tuấn, Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), ô nhiễm không khí là vấn đề nghiêm trọng, tập trung chủ yếu ở hai vùng kinh tế trọng điểm, gồm: Hà Nội và các tỉnh lân cận; Thành phố Hồ Chí Minh và vùng phụ cận.
Kết quả quan trắc cho thấy ô nhiễm, chủ yếu bụi và bụi mịn (PM2.5), diễn ra theo chu kỳ từ tháng 10 đến tháng 4 hàng năm sau, tập trung tại các điểm có mật độ giao thông cao và nhiều cơ sở sản xuất. Nguồn phát sinh chính đến từ hoạt động giao thông, xây dựng, công nghiệp, đốt rác mở và dân sinh.
Ông Trương Mạnh Tuấn, Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam. Ảnh: Tùng Đinh.
Trước thực tế trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam.
Theo đó, thời gian áp dụng chính thức được lùi để người dân và địa phương có thêm thời gian chuẩn bị, song tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, các quy định sẽ được siết chặt sớm hơn, bắt đầu từ ngày 1/7/2027.
Các đô thị lớn khác như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế triển khai từ ngày 1/7/2028, còn các tỉnh, thành khác sẽ áp dụng từ 1/7/2030.
“Việc ban hành tiêu chuẩn và lộ trình cụ thể sẽ định hướng cho người dân, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách, góp phần giảm phát thải và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phương tiện sử dụng điện, năng lượng sạch”, đại diện Cục Môi trường nhấn mạnh.
Doanh nghiệp tiên phong - động lực của thành phố sạch
Trên nền tảng chính sách đó, nhiều doanh nghiệp Việt đã chủ động tiên phong, trở thành những “cánh chim đầu đàn” trong hành trình xanh hóa năng lượng.
Công ty GSM (GSM Green and Smart Mobility) do Chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật Vượng sáng lập, đang dẫn đầu hành trình kiến tạo tương lai xanh với hệ sinh thái di chuyển điện toàn diện. Từ xe buýt điện VinBus đến dịch vụ gọi xe Xanh SM, GSM không chỉ mang đến trải nghiệm di chuyển an toàn, văn minh, thân thiện môi trường mà còn góp phần thúc đẩy mục tiêu giảm phát thải và phát triển bền vững của quốc gia.
Công ty GSM (GSM Green and Smart Mobility) do Chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật Vượng sáng lập, đang dẫn đầu hành trình kiến tạo tương lai xanh với hệ sinh thái di chuyển điện toàn diện. Ảnh: GSM.
Trong khi đó, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) tiên phong kinh doanh nhiên liệu sinh học E5 RON 92, E10, cùng dầu sinh học B5 - những sản phẩm có hàm lượng lưu huỳnh thấp, giúp giảm thiểu khí thải độc hại và cắt giảm CO₂ trong quá trình đốt cháy nhiên liệu. Petrolimex còn là đơn vị đầu tiên được chứng nhận pha chế và cung ứng nhiên liệu sinh học diesel B5, đồng thời mở rộng cung cấp nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) - bước đi thể hiện rõ tầm nhìn chuyển đổi năng lượng.
Petrolimex tiên phong pha chế và cung ứng nhiên liệu diezel sinh học B5. Ảnh: Petrolimex.
Cùng với đó, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) - doanh nghiệp trụ cột trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng 10% sản lượng điện, 60 - 70% xăng dầu và 70 - 80% khí dân dụng cả nước, đang nỗ lực tìm điểm cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Petrovietnam đã xây dựng và vận hành chuỗi cung ứng năng lượng một cách đồng bộ và linh hoạt, từ thăm dò - khai thác, chế biến - cung ứng đến phân phối - tiêu thụ. Điểm nổi bật là mô hình chuỗi liên kết giá trị được hình thành trong Tập đoàn, ví dụ như các chuỗi “dầu thô - vận chuyển - chế biến - phân phối sản phẩm” hay “khí - điện - đạm”.
Petrovietnam ngọn cờ tiên phong trong kỷ nguyên năng lượng xanh. Ảnh: Petrovietnam.
Petrovietnam cũng đang mở rộng hợp tác với nhiều tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới như: TotalEnergies, Petronas, JOGMEC, ADNOC… trong các lĩnh vực LNG, hydrogen, biofuel và công nghệ giảm phát thải (CCUS). Sự hợp tác này giúp Việt Nam nhanh chóng tiếp cận công nghệ tiên tiến, tiêu chuẩn quốc tế và kinh nghiệm vận hành để phát triển các sản phẩm năng lượng sạch phù hợp điều kiện trong nước. Trong giai đoạn chuyển dịch năng lượng, LNG và CNG được xem là nhiên liệu chuyển tiếp quan trọng, được Petrovietnam tập trung phát triển chuỗi cung ứng từ nhập khẩu, tồn trữ, phân phối đến sử dụng cho các nhà máy điện, khu công nghiệp, giao thông đô thị và logistic xanh, qua đó đảm nhận vai trò trung tâm trong chuỗi khí - điện LNG quốc gia.
Song song đó, việc xây dựng các trạm nạp khí CNG/LNG cho xe buýt và xe tải tại đô thị lớn được xem là giải pháp khả thi, giúp giảm 20 - 25% phát thải CO₂ so với dầu diesel. Petrovietnam cũng phối hợp với các địa phương để tích hợp hạ tầng LNG, CNG vào quy hoạch năng lượng đô thị, đồng thời đẩy mạnh sản xuất, phân phối nhiên liệu sinh học thế hệ mới như: E10, B20 kết hợp công nghệ CCUS. Mục tiêu đến năm 2030, nhiên liệu sạch chiếm ít nhất 30% tổng nguồn cung cho khu vực đô thị.
Những bước đi tiên phong của doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng xanh không chỉ góp phần giảm phát thải, mà còn mở ra hành trình mới - nơi mỗi đô thị không chỉ sạch hơn, mà còn đáng sống hơn. Đó là hành trình vì một Việt Nam xanh - thịnh vượng - bền vững, nơi năng lượng sạch trở thành động lực cho phát triển và doanh nghiệp chính là những “cánh chim đầu đàn” thắp sáng bầu trời thành phố sạch hôm nay và mai sau.
