Khi người trẻ bắt tay vào mục tiêu “xanh”
Một trong những điển hình cho mô hình khởi nghiệp xanh là Công ty CP Năng lượng sạch Hải Vân do anh Trương Tử Long (phường Thanh Khê, TP Đà Nẵng) sáng lập và điều hành. Từ những đống lá cây, cành cây khô tưởng chừng bỏ đi, doanh nghiệp này đã nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tái chế để sản xuất nguyên liệu sinh khối, một loại nhiên liệu sạch thay thế cho than đá và các loại nhiên liệu hóa thạch khác.
Hiện, công ty của anh là đối tác của Nhà máy bia Heineken Đà Nẵng, Nhà máy sữa Việt Nam (Vinamilk) tại Đà Nẵng, khu du lịch Bana Rita Farm, Raku Farm, Công ty CP Cao su Đà Nẵng (DRC), Công ty TNHH MTV xã hội Sông Hàn và một số doanh nghiệp khác tại Khu công nghiệp Hòa Khánh… Doanh thu công ty bình quân trên 2 tỷ đồng/năm giai đoạn năm 2023-2024.
Anh Trương Tử Long, Giám đốc Công ty CP Năng lượng sạch Hải Vân với dự án "biến" rác thải sinh học thành tài nguyên. Ảnh: Lan Anh.
Không chỉ dừng lại ở việc xử lý thân và cành cây, lá cây sau khi băm nhuyễn được anh Long tận dụng trộn với phế phẩm thức ăn thừa của các nhà hàng để ủ làm giá thể đất trồng – một sản phẩm thân thiện với môi trường, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bền vững. Hiện nay giá thể đất trồng của Công ty đang cung cấp cho các trang trại du lịch kết hợp nông nghiệp ở Hòa Ninh, vườn ươm ở Hòa Bắc và bán các hộ gia đình….
Mô hình tái tạo năng lượng xanh của anh Long đang góp phần trực tiếp vào việc giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường, đặc biệt là rác hữu cơ – loại rác chiếm tỷ lệ lớn tại các đô thị. Anh Long cho biết: “Điều tôi mong muốn không chỉ là kinh doanh, mà còn góp phần thay đổi nhận thức của mọi người về cách ứng xử với rác thải, về việc chúng ta hoàn toàn có thể biến cái bỏ đi thành thứ có ích, thậm chí tạo ra sinh kế mới cho xã hội”.
Bên cạnh đó, mô hình khởi nghiệp “Mộc Xơ” của chị Võ Thị Ngọc Thư (phường Thanh Khê) cũng đang được cộng đồng ghi nhận như một hình mẫu tiêu biểu cho xu hướng phát triển bền vững. Lấy nguyên liệu tưởng chừng chỉ để bỏ đi, không có giá trị là xơ mướp sau khi được người nông dân xã Duy Xuyên thu hoạch, chị Thư hình thành và phát triển ý tưởng của mình, xây dựng dự án “Xơ mướp thủ công mộc xơ- Sản phẩm từ thiên nhiên” (gọi tắt là Mộc xơ).
Mô hình khởi nghiệp “Mộc Xơ” của chị Võ Thị Ngọc Thư la hình mẫu tiêu biểu cho xu hướng phát triển bền vững. Ảnh: Lan Anh.
Theo chị Thư, khi sử dụng xơ mướp không chỉ giúp giảm bớt đi sự lãng phí tài nguyên nông nghiệp sẵn có trong thiên nhiên mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Đó là lợi ích thấy rõ từ việc tái chế và sử dụng sản phẩm này. Ở một góc độ khác, dự án của chị Thư đang góp phần thúc đẩy người tiêu dùng hướng đến các sản phẩm thân thiện môi trường, xây dựng lối sống xanh.
Hiện tại, cơ sở Mộc Xơ của chị Thư có hơn 20 dòng sản phẩm làm từ xơ mướp được chia thành 4 bộ, gồm: bộ sản phẩm nhà bếp, bộ sản phẩm nhà tắm, bộ sản phẩm thời trang và bộ sản phẩm trang trí nhà cửa. Sản phẩm được chị giới thiệu trên sàn thương mại điện tử với mục tiêu sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường đã nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ người tiêu dùng.
“Hiện, mỗi tháng tôi xuất khẩu sang Mỹ, Canada, Úc và một số nước châu Âu khoảng 4.000 sản phẩm bông tắm và các loại. Riêng thị trường trong nước bán được khoảng 2.000 sản phẩm”, chị Thư cho biết.
Hướng đến kinh tế xanh
Những năm qua, nhiều đơn vị khởi nghiệp tại Đà Nẵng được hình thành trên tinh thần chú trọng về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Trong xu thế “xanh” hóa, thân thiện với môi trường, đơn vị khởi nghiệp không chỉ thành công với sản phẩm của mình mà còn lan tỏa tinh thần “khởi nghiệp xanh” đến cộng đồng.
Theo thống kê của VCCI, tại Đà Nẵng tỷ lệ doanh nghiệp quan tâm đến sản xuất – kinh doanh xanh đang tăng lên rõ rệt. Nhiều doanh nghiệp cho biết họ được hướng dẫn, hỗ trợ pháp lý về môi trường, đồng thời ghi nhận mức độ sẵn sàng của cơ quan công quyền trong việc ưu tiên tiêu thụ sản phẩm thân thiện môi trường.
Một bộ phận doanh nghiệp còn tin rằng nhà nước có thể chấp nhận mức chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh để thúc đẩy thị trường bền vững. Điều này cho thấy khởi nghiệp xanh không còn là trào lưu mang tính phong trào mà đang trở thành một phần quan trọng của kinh tế địa phương.
Bà Nguyễn Thị Kiều Anh, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Gò Nổi (phường Điện Bàn), chia sẻ: “Chúng tôi theo đuổi mô hình nông nghiệp tuần hoàn, đề cao sức khỏe đất và cây trồng. Sau quy trình chưng cất tinh dầu, toàn bộ phụ phẩm được ủ thành phân bón, loại bỏ hoàn toàn việc xả thải ra môi trường".
Ngày càng nhiều người trẻ ở Đà Nẵng chọn khởi nghiệp với kinh tế xanh (Trong ảnh chị Nguyễn Thị Kiều Anh dẫn du khách tham quan vườn dược liệu xanh, hữu cơ) . Ảnh: Lan Anh.
Thạc sĩ Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng ban Pháp chế VCCI nhận định, chính sách RBC (Responsible Business Conduct) và ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang tạo ra một “luật chơi mới” nơi doanh nghiệp buộc phải chuyển đổi mô hình sản xuất, đầu tư công nghệ sạch, ứng dụng kinh tế tuần hoàn và nâng cao năng lực quản trị nếu muốn tồn tại trong thị trường toàn cầu. Những yêu cầu ấy đặt ra thách thức nhưng đồng thời cũng tạo ra cơ hội, đặc biệt cho các startup trẻ vốn linh hoạt, dễ chuyển đổi mô hình và nhanh chóng đón bắt xu hướng.
Đà Nẵng xác định mục tiêu trở thành “Thành phố môi trường”, “Thành phố thông minh”, đồng thời hướng tới vai trò trung tâm kinh tế xanh của cả nước. Trong hệ sinh thái phát triển ấy, các dự án khởi nghiệp như Hải Vân hay Mộc Xơ không chỉ là tín hiệu tích cực ban đầu, mà là nền móng cho quá trình hình thành cộng đồng doanh nghiệp xanh trong tương lai.
Mỗi dự án thành công là một minh chứng rằng kinh tế tuần hoàn có thể bắt đầu từ những vật liệu nhỏ bé như cành cây khô hay trái mướp già, nếu có tư duy sáng tạo và khát vọng đóng góp cho cộng đồng. Khi khởi nghiệp xanh lan rộng trong giới trẻ, Đà Nẵng sẽ tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững, đồng thời tạo dựng hình ảnh một thành phố biết nuôi dưỡng những ý tưởng tử tế cho tương lai.
