Ngày 26/12, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức (KH-CN) Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của ngành.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dự và chỉ đạo Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của ngành KH-CN. Ảnh: Mai Hà.
Khoa học và công nghệ đã trở thành động lực tăng trưởng của nền kinh tế
Bộ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, năm 2025 là năm 3 trụ cột: KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà và được chính thức hóa ở tầm cao mới tại Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và các Luật chuyên ngành về KHCN.
"Đây là lời tuyên bố của Đảng ta rằng 'Phát triển đất nước từ nay sẽ chủ yếu dựa trên KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số'. Đây là tầm nhìn vĩ mô, ngang tầm thế giới và điều này cũng tạo ra sự thay đổi lớn trong sứ mệnh và vận mệnh của Bộ KH-CN trên hành trình đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao, hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
Theo Thứ trưởng Bộ KH-CN Bùi Hoàng Phương năm 2025 chứng kiến việc ngành KH-CN đã có những đổi mới căn bản trong tư duy xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật
Triển khai Nghị quyết 57, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế trong ngành khoa học và công nghệ (KHCN) đã có bước chuyển căn bản: từ quản lý sang kiến tạo, dẫn dắt. Thể chế là đột phá của đột phá, là điều kiện tiên quyết để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực tăng trưởng thực chất.
Chỉ trong vòng 10 tháng sau hợp nhất, Bộ KH-CN đã tham mưu Chính phủ, trình Quốc hội ban hành 10 luật và 1 nghị quyết. Bên cạnh đó, Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành 23 nghị định, 16 nghị quyết, 41 quyết định, 1 chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; Bộ cũng ban hành 50 thông tư để hướng dẫn thi hành, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Bộ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, năm 2025 là năm 3 trụ cột: KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà và được chính thức hóa ở tầm cao mới tại Nghị quyết 57. Ảnh: Mai Hà.
Các văn bản này đã hình thành khung pháp lý bao trùm đầy đủ các trụ cột chiến lược về KHCN, đổi mới sáng tạo, bưu chính, viễn thông, chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao, năng lượng nguyên tử, tiêu chuẩn - quy chuẩn, chất lượng, chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ.
Cũng theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, trong năm 2025, ngành KHCN đạt doanh thu ước đạt 5.465.819 tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 122% kế hoạch được giao. Đóng góp trực tiếp của ngành vào GDP ước đạt 1.443.769 tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ năm trước.
Năm 2025, Việt Nam đứng thứ 44/139 quốc gia về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam cũng được xếp hạng 55/100 trên phạm vi toàn thế giới.
Trong lĩnh vực bưu chính, sản lượng bưu gửi năm 2025 đạt khoảng 4,2 tỷ bưu gửi, tăng 26,6% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu dịch vụ bưu chính đạt 87.000 tỷ đồng, tăng 19,1% so với cùng kỳ năm trước.
Đối với lĩnh vực viễn thông, mạng 5G đã được triển khai phủ sóng tới hơn 90% dân số. Tốc độ Internet cố định đạt 271,95 Mbps, đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia đứng đầu thế giới. Việt Nam hiện có hơn 680.000 tên miền, đứng thứ hai trong khu vực ASEAN.
Tính đến nay, tổng số chứng thư chữ ký số đã được cấp đạt khoảng 26,45 triệu, riêng trong năm 2025 là 12,56 triệu chứng thư, tương đương tổng lượng cấp trong 10 năm trước đó.
Trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, Việt Nam hiện có hơn 80.000 doanh nghiệp hoạt động, trong đó hơn 2.100 doanh nghiệp đã mở rộng sang thị trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp trong số này đang từng bước tham gia nghiên cứu, thiết kế và sản xuất các sản phẩm công nghệ chiến lược.
Trong công tác quản lý và phát triển KHCN, lần đầu tiên Việt Nam ban hành danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã đưa vào vận hành cổng sáng kiến quốc gia cùng hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KHCN theo thời gian thực, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành và minh bạch thông tin.
5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra một số khó khăn mà ngành KHCN cần sớm khắc phục. Trong đó, hạ tầng số vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Nhiều cơ chế, chính sách dù đã ban hành nhưng chưa đi vào cuộc sống, còn vướng mắc khi áp dụng. Cơ chế tài chính cho KHCN vẫn rườm rà về thủ tục. Văn hóa chấp nhận rủi ro chưa hình thành rõ nét, vẫn còn tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm ở một bộ phận cán bộ các cấp…
Thời gian tới, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị Bộ KHCN cùng các Bộ, ngành và địa phương tập trung triển khai 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam. Ảnh: Mai Hà.
Thứ nhất, rà soát và xây dựng chương trình công tác của Chính phủ năm 2026 để thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, trong đó cập nhật đầy đủ các nhiệm vụ mà Tổng Bí thư Tô Lâm và Ban Chỉ đạo Trung ương giao; báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10/1/2026.
Thứ hai, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ, kịp thời các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành các luật vừa được Quốc hội thông qua, hoàn thành chậm nhất trong quý 1/2026.
Thứ ba, các cơ quan liên quan cần xác định rõ lộ trình cho những nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi, đồng thời bố trí nguồn lực phù hợp để đầu tư cho hạ tầng, dữ liệu, công nghệ chiến lược và nhân lực chất lượng cao. Đi cùng với đó là cơ chế giám sát, kiểm soát nhằm bảo đảm hiệu quả đầu tư.
Thứ tư, lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia. Tiếp tục thực hiện phương châm hỗ trợ, lấy doanh nghiệp là trung tâm. Nhà nước không làm thay, không bao cấp, mà Nhà nước đóng vai trò kiến tạo môi trường, tạo bệ đỡ và chia sẻ rủi ro với doanh nghiệp.
Cùng với đó là triển khai hiệu quả các quỹ phát triển KHCN quốc gia, quỹ đổi mới công nghệ quốc gia; khuyến khích hình thành các viện nghiên cứu tư nhân, các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) của các doanh nghiệp trong và ngoài nước tại Việt Nam; đẩy mạnh mô hình doanh nghiệp khởi nguồn từ các trường đại học, viện nghiên cứu; tăng cường thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam.
Thứ năm, gắn kết giữa KHCN với chuyển đổi số và Đề án 06. Bộ KHCN cần phối hợp với Bộ Công an và các Bộ, ngành liên quan để khai thác nguồn tài nguyên dữ liệu; cung cấp các giải pháp bảo mật, an toàn thông tin và các tiêu chuẩn kỹ thuật cho hạ tầng số quốc gia.
