Để có mặt bằng “sạch” bàn giao phục vụ thi công, UBND tỉnh Vĩnh Long đã chỉ đạo quyết liệt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Dù gặp không ít khó khăn, nhất là trong khâu thẩm định giá đất, năng lực cán bộ cơ sở và kinh phí thuê tư vấn, song với sự vào cuộc đồng bộ của các sở, ngành, địa phương cùng sự hỗ trợ chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Phát triển quỹ đất, UBND tỉnh Vĩnh Long và Ban 10, nhiều vướng mắc đã từng bước được tháo gỡ.
Tại các xã trong vùng dự án, chính quyền cơ sở đã chủ động ban hành kế hoạch bồi thường, kiện toàn hội đồng bồi thường, đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ mục tiêu, ý nghĩa của dự án. Dù khối lượng công việc lớn, phạm vi thu hồi đất rộng, các địa phương vẫn quyết tâm thực hiện đúng quy trình, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân, đồng thời giữ vững tiến độ chung.
Mới đây, trong cuộc làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Vĩnh Long và Ban 10 về công tác giải phóng mặt bằng, lãnh đạo UBND xã Nhuận Phú Tân khẳng định: “Chúng tôi đã tổ chức thông báo rộng rãi chủ trương tiếp tục triển khai dự án để người dân nắm rõ và đồng thuận. UBND xã cũng ban hành kế hoạch bồi thường, thành lập Hội đồng bồi thường và giải phóng mặt bằng để nhanh chóng giao đất sạch cho dự án sớm khởi công”.
UBND tỉnh Vĩnh Long làm việc với các địa phương tháo gỡ vướng mắc mặt bằng hai công trình cống Vàm Thơm và Vàm Nước Trong. Ảnh: Minh Đảm.
Những tháng cuối năm 2025, song song với việc hoàn thiện thủ tục, hồ sơ thiết kế và điều chỉnh các gói thầu, Ban 10 đã phối hợp với địa phương tổ chức khảo sát thực địa tại 6 vị trí cống thuộc Dự án JICA3. Các đợt khảo sát không chỉ nhằm rà soát công tác chuẩn bị đầu tư, mà còn trực tiếp lắng nghe ý kiến người dân, đánh giá mức độ đồng thuận của cộng đồng. Đây là yếu tố then chốt quyết định tiến độ và hiệu quả của dự án ODA quy mô lớn.
Tại hai vị trí Vàm Nước Trong và Vàm Thơm - những nơi dự kiến khởi công sớm công tác truyền thông được đẩy mạnh đã giúp người dân hiểu rõ hơn mục tiêu và chức năng của dự án. Nhiều hộ dân cho biết trước đây từng nhầm tưởng công trình chỉ nhằm xử lý sạt lở, nhưng sau khi được giải thích, đã nhận thức đầy đủ hơn về vai trò kiểm soát mặn, điều tiết nước và phục vụ giao thông thủy. Quan trọng hơn, người dân hiểu rằng đây là dự án mang tính lâu dài, không chỉ giải quyết những khó khăn trước mắt theo mùa.
Nhờ hiểu đúng, bà con hợp tác hơn trong bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng. Những trường hợp còn vướng mắc hiện nay chủ yếu liên quan đến hồ sơ thừa kế, giấy tờ pháp lý chưa hoàn chỉnh hoặc tranh chấp ranh giới, không xuất phát từ việc phản đối chủ trương dự án. Sự chuyển biến trong nhận thức của người dân đã tạo điều kiện thuận lợi để địa phương từng bước hoàn tất các thủ tục cần thiết, bảo đảm tiến độ của gói thầu XL02.
Người dân kỳ vọng cống làm xong sẽ ngăn triều tràn qua các con đê. Ảnh: Minh Đảm.
Bà Nguyễn Thị Thùy Trang, ngụ ấp Thanh Bình 2, xã Tân Thành Bình hiện có khoảng 3.000 m² đất trồng dừa, trong đó có 859 m² nằm trong phạm vi dự án. Bà Trang cho biết, gia đình sẵn sàng đồng thuận bàn giao đất khi các chính sách bồi thường được thực hiện thỏa đáng, giá cả hợp lý, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân. “Ai sao tôi vậy, miễn làm đúng quy định thì tôi đồng ý”, bà nói.
Theo bà Trang, điều bà mong mỏi nhất là dự án sớm được triển khai để chấm dứt tình trạng xâm nhập mặn và ngập nước kéo dài. “Cây trái bị nhiễm mặn thì coi như không thu hoạch được gì. Nếu nước không còn mặn, không còn ngập, tôi còn có thể chăn nuôi thêm để tăng thu nhập”, bà bộc bạch.
Không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất, triều cường còn gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày. Gia đình bà có hai con nhỏ, mỗi khi tan trường đúng lúc nước dâng, việc đi lại rất khó khăn, nhiều khi nước ngập chắn lối vào nhà. “Tôi chỉ mong làm cống xong thì hết ngập, đường sá đi lại dễ dàng hơn, cuộc sống của bà con cũng đổi thay”, bà Trang kỳ vọng.
Những lời nói mộc mạc ấy đã phản ánh đúng kỳ vọng của cộng đồng vào một dự án có thể giúp họ ổn định sinh kế trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng mạnh mẽ. Không chỉ người dân vùng sản xuất, các hộ sống dọc theo sông Hàm Luông, sông Cổ Chiên cũng hy vọng công trình hoàn thành sẽ giúp ổn định nguồn nước sinh hoạt, giảm chi phí mua nước trong mùa khô. Việc điều tiết mặn - ngọt hợp lý còn giúp đảm bảo an toàn cho các giếng tập trung, tăng chất lượng nước mặt phục vụ các hộ ven sông.
Trong bối cảnh các dự án ODA đòi hỏi cao về minh bạch và trách nhiệm giải trình, việc cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và đúng bản chất không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn là điều kiện tiên quyết để tạo dựng niềm tin xã hội. Với Dự án JICA3, minh bạch thông tin đã chứng minh vai trò là “chìa khóa” tháo gỡ vướng mắc, giảm mâu thuẫn và tăng cường sự hợp tác của cộng đồng địa phương - nền tảng quan trọng để dự án bước vào giai đoạn thi công thuận lợi, đúng tiến độ và phát huy hiệu quả lâu dài.
