Chiều 16/9, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10 (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) có buổi làm việc với UBND tỉnh Vĩnh Long về việc đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng 2 cống Vàm Nước Trong và Vàm Thơm (thuộc dự án Quản lý nước Bến Tre – JICA3).
Tỉnh Vĩnh Long và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10 bàn giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng hai cống Vàm Nước trong và Vàm Thơm. Ảnh: Minh Đảm.
Theo Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10, dự án Quản lý nước Bến Tre đầu tư xây dựng 8 cống thủy lợi: Tân Phú, Bến Rớ, Cái Quao, Bến Tre, Thủ Cửu, An Hóa, Vàm Thơm và Vàm Nước Trong.
Ngày 25/8/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 3369/QĐ-BNNMT phê duyệt điều chỉnh chủ trương Dự án Quản lý nước Bến Tre. Theo đó, tổng mức đầu tư của dự án nâng lên 7.578 tỷ đồng, tăng 1.387 tỷ đồng so với quyết định ban đầu.
Trong đó, vốn vay ODA Nhật Bản là 4.158 tỷ đồng, vốn đối ứng trong nước 3.420 tỷ đồng. Ban quản lý dự án nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long là chủ đầu tư phần giải phóng mặt bằng. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10 làm chủ đầu tư hợp phần xây dựng.
Dự án triển khai giai đoạn 2017-2030, với mục tiêu kiểm soát nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm sinh kế và phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững cho cả vùng. Đến nay, hai cống Tân Phú và Bến Rớ đã hoàn thành, đưa vào sử dụng từ năm 2024, phát huy hiệu quả rõ rệt trong kiểm soát mặn - ngọt.
Theo thiết kế, cống Vàm Thơm đặt trên sông Vàm Thơm (xã Thành Thới và Nhuận Phú Tân), cách sông Cổ Chiên khoảng 500m, có tổng chiều rộng thông nước 70m với 2 khoang cổng, bố trí âu thuyền rộng 12m và cầu giao thông tải trọng 0,65HL93.
Còn cống Vàm Nước Trong đặt trên sông Vàm Nước Trong (xã Đồng Khởi và Tân Thành Bình), cách cửa Hàm Luông 450m, có tổng chiều rộng thông nước 90m với 3 khoang cổng, kèm âu thuyền 12m và cầu giao thông tải trọng 0,65HL93.
Cả hai công trình đều sử dụng cửa van phẳng vận hành bằng xi lanh thủy lực, có nhà quản lý bê tông cốt thép và hệ thống quan trắc tự động.
Ông Nguyễn Quỳnh Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long chỉ đạo các sở ngành và 4 xã sớm tháo gỡ khó khăn, bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư xây dựng. Ảnh: Minh Đảm.
Người dân đồng thuận chủ trương, kiến nghị sớm khởi công
Đối với công tác giải phóng mặt bằng, tỉnh đã bàn giao 6/8 mặt bằng. Riêng hai hạng mục cống Vàm Thơm và Vàm Nước Trong, chủ đầu tư đã bố trí 45 tỷ đồng trong năm 2025 để tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng. Đây là bước then chốt để sớm khởi công xây dựng trong thời gian tới.
Theo ông Nguyễn Hoàng Huy, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long, quy mô giải phóng mặt bằng của hai cống khá lớn. Cống Vàm Thơm cần thu hồi 28.000 m2 đất với 53 thửa, ảnh hưởng đến 44 hộ và 1 tổ chức. Riêng xã Thành Thới có 31 hộ bị ảnh hưởng, xã Nhuận Phú Tân có 13 hộ. Cống Vàm Nước Trong thu hồi 22.406 m2 đất, với 36 hộ dân liên quan, trong đó xã Tân Thành Bình có 13 hộ, xã Đồng Khởi có 19 hộ.
Ngay từ năm 2020, công tác kiểm kê, đo đạc và lập phương án bồi thường đã được triển khai. Tháng 4/2022, phương án bồi thường tái định cư được công bố. Tuy nhiên, cùng năm đó, do nhiều yếu tố khách quan như giá vật liệu tăng cao, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, biến động tỷ giá đồng Yên và yêu cầu điều chỉnh vật liệu thi công, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn tạm dừng chi trả bồi thường để chờ điều chỉnh chủ trương.
Đến tháng 6/2025, Bộ chính thức yêu cầu địa phương tiếp tục giải phóng, bàn giao mặt bằng trước quý IV/2025 để kịp khởi công. Tại các cuộc họp gần đây, hầu hết hộ dân đều đồng thuận với phương án bồi thường, đồng thời kiến nghị đẩy nhanh tiến độ để công trình sớm được triển khai.
Ông Kiều Văn Công, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10 nêu kiến nghị với UBND tỉnh Vĩnh Long tại buổi làm việc. Ảnh: Minh Đảm.
Quyết tâm tháo gỡ khó khăn, sớm bàn giao mặt bằng
Mặc dù có sự đồng thuận cao từ người dân, quá trình thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn. Sau ba năm tạm dừng, toàn bộ quy trình giải phóng mặt bằng phải triển khai lại từ đầu. Các xã chưa thành lập hội đồng bồi thường theo quy định mới. Kinh phí thuê tư vấn để xác định giá đất, giá cây trồng và vật kiến trúc chưa được bố trí. Ngoài ra, nhiều thủ tục liên quan như thông báo thu hồi đất, đo đạc bổ sung, kiểm kê phát sinh cũng chưa hoàn tất.
Để đảm bảo tiến độ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có nhiều văn bản đôn đốc, đề nghị tỉnh Vĩnh Long khẩn trương tháo gỡ khó khăn. Đặc biệt, yêu cầu bàn giao mặt bằng hai cống Vàm Thơm và Vàm Nước Trong trước ngày 30/11/2025.
Hiện nay, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10 kiến nghị UBND tỉnh Vĩnh Long sớm ban hành kế hoạch chi tiết thực hiện giải phóng mặt bằng, kiện toàn hội đồng bồi thường tại các xã liên quan, đồng thời ưu tiên bố trí kinh phí thuê tư vấn để lập giá thay thế. Việc ban hành định mức kinh tế – kỹ thuật cũng là cơ sở quan trọng để xây dựng dự toán, thống nhất đơn giá bồi thường, tạo sự minh bạch, công bằng cho người dân.
Trước đó vào cuối năm 2023, hai cống Tân Phú và Bến Rớ thuộc JICA3 đã được đưa vào sử dụng. Ảnh: Minh Đảm.
Ngoài ra, ông Kiều Văn Công, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 10, đề nghị tỉnh sớm thông báo với Bộ về việc đổi tên chủ đầu tư hợp phần giải phóng mặt bằng; phê duyệt công trình cảnh quan kiến trúc; chỉ định đơn vị tiếp nhận quản lý sau khi hoàn thành và bảo đảm giải pháp thi công an toàn, không ảnh hưởng đến người dân.
Ông Nguyễn Quỳnh Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long chỉ đạo các sở ngành, xã quyết liệt thực hiện công tác tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tồn tại để sớm giao mặt bằng.
Ông Thiện cho biết: “Đồng chí quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng đã gửi công văn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành các xã hỗ trợ cho Ban quản lý dự án nông nghiệp tỉnh sớm giải phóng mặt bằng hai hạng mục cống Vàm Thơm và Vàm Nước Trong với số vốn đã bố trí là 45 tỷ đồng; Bộ cũng đề nghị hoàn thành trước tháng 11/2025. Tỉnh đề nghị các sở, ngành quyết tâm, quyết liệt giải phóng xong mặt bằng cho 2 cống này”.
