Ngày 30/5/2025, tại trụ sở UBND tỉnh Lào Cai, Tổ công tác 1531 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường do Thứ trưởng Trần Thanh Nam làm Tổ trưởng, cùng các thành viên là đại diện các đơn vị chức năng trực thuộc Bộ đã có buổi làm việc trọng điểm với lãnh đạo tỉnh và các sở, ngành liên quan.
Đây là một phần trong chuỗi hoạt động thực hiện Chỉ thị số 13 và Công điện số 65 của Thủ tướng Chính phủ, hướng đến mục tiêu mở đợt cao điểm toàn quốc đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Tổ công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm việc với tỉnh Lào Cai. Ảnh: An Khang.
Phát biểu mở đầu, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh yêu cầu phải rà soát lại toàn bộ quy trình kiểm soát hàng hóa, từ khâu sản xuất, vận chuyển, phân phối cho đến điểm bán lẻ, nhằm phát hiện kịp thời những hành vi buôn lậu trá hình đang len lỏi dưới danh nghĩa trao đổi hàng hóa cư dân biên giới. Ông cũng lưu ý đến những khoảng trống trong chính sách, nhất là ở các lĩnh vực có nguy cơ cao như vật tư nông nghiệp, giống cây trồng, giống vật nuôi,... vốn là đầu vào thiết yếu của ngành nông nghiệp nhưng lại đang bị lợi dụng để tuồn hàng giả, hàng kém chất lượng vào thị trường nội địa.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam. Ảnh: An Khang.
Đại diện UBND tỉnh Lào Cai, Phó Chủ tịch Nguyễn Thành Sinh, cho biết địa phương đã ban hành các kế hoạch chuyên đề, tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành và thành lập tổ công tác do Bí thư Tỉnh ủy làm Tổ trưởng nhằm siết chặt quản lý từ tuyến đầu.
Sau khi thực hiện đợt cao điểm, tỉnh Lào Cai đã phát hiện, xử lý 91 vụ việc. Trong đó, 2 vụ buôn bán hàng cấm, hàng lậu, 6 vụ hàng giả xâm phạm sở hữu trí tuệ; 83 vụ vi phạm về gian lận thương mại, thuế; 06 vụ vi phạm về hàng hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Số vụ xử phạt vi phạm hành chính là 71 vụ. Cơ quan Công an đang củng cố, hoàn thiện hồ sơ khởi tố 02 vụ việc (sản xuất giá đỗ có sử dụng chất độc hại). Tổng giá trị xử lý hơn 1 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Thành Sinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: An Khang.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cũng thẳng thắn nhìn nhận, công tác kiểm tra kiểm soát vẫn còn gặp nhiều thách thức do lực lượng mỏng, quy trình kiểm nghiệm hàng hóa còn thủ công, thiếu trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là chưa có trung tâm kiểm nghiệm đầy đủ chức năng tại địa phương.
Báo cáo tại cuộc họp, Giám đốc Sở Công Thương Hoàng Chí Hiền cho biết, việc triển khai các Công điện và chỉ đạo của Chính phủ thời gian qua được thực hiện bài bản, có trọng tâm. Tuy nhiên, hoạt động buôn bán của cư dân biên giới diễn ra với tần suất cao, khiến việc kiểm soát trở nên phức tạp. Đáng chú ý, việc vận chuyển hàng lậu chủ yếu do người già, phụ nữ, trẻ em thực hiện, theo dạng xách tay thuê, khiến cơ quan chức năng khó xử lý triệt để.
Giám đốc Sở Công Thương cũng đánh giá cao loạt bài phản ánh của Báo Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng đây là nguồn thông tin có ích, góp phần thúc đẩy công tác quản lý địa phương. Từ các thông tin báo chí nêu, tỉnh đã chỉ đạo kiểm tra, rà soát, trước đó đã điều chuyển một số cán bộ, siết chặt lại quy trình kiểm soát hàng hóa cư dân biên giới.
Ông Hoàng Chí Hiền, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai. Ảnh: An Khang.
Ông Trần Phú Cương, Phó Chi cục trưởng Chi Cục Hải quan vùng VII cho biết, từ đầu năm đến nay đã phát hiện 8 vụ vi phạm với tổng trị giá hơn 300 triệu đồng, trong đó có vụ bắt giữ hơn 2,5 tấn thực phẩm đông lạnh gồm xúc xích, lạp xưởng và trứng non.
Sau khi loạt bài phản ánh trên Báo Nông nghiệp và Môi trường được đăng tải, lực lượng Hải quan đã chủ động họp với các cơ quan chức năng để truy vết, xử lý. Đặc biệt, theo đại diện Chi cục Hải quan khu vực VII, từ sau ngày 15/3/2025, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc, cương quyết xử lý rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm,... Đơn vị cũng cam kết sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra trong cao điểm này.
Đại diện Biên phòng tỉnh Lào Cai cũng thừa nhận công tác kiểm soát khu vực cửa khẩu hiện vẫn còn nhiều hạn chế do sự thay đổi thủ đoạn tinh vi của các đối tượng buôn lậu. Từ xe thồ, xe bò cho đến vali kéo, các đầu nậu cho xé lẻ hàng hóa, nhiều đầu mối, tổ chức thu gom, liên lạc qua mạng, khiến lực lượng chức năng khó truy vết và xử lý. Còn đối với các mặt hàng vi phạm phát hiện do cư dân biên giới vận chuyển thường chỉ có khối lượng nhỏ, khó khăn trong công tác xử lý.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Trần Văn Cao cho biết, trong nhiều năm qua, công tác điều tra, phản ánh tình trạng buôn lậu, đặc biệt là buôn lậu thực phẩm, vật tư nông nghiệp, luôn được Báo xác định là một trong những mảng nội dung quan trọng và xuyên suốt. Báo Nông nghiệp và Môi trường đã không ít lần thực hiện các loạt bài điều tra quy mô lớn, bám sát thực tiễn tại nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Lào Cai về các đường dây vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới.
Đối với loạt bài mới nhất về buôn lậu tại Lào Cai, phóng viên Báo đã thực hiện điều tra trong thời gian dài, tiếp cận thực địa, theo dấu việc vận chuyển hàng hóa theo chính sách cho cư dân biên giới. Các hình ảnh, tư liệu được ghi nhận trung thực bằng chính nghiệp vụ báo chí và kỹ năng tác nghiệp độc lập. Những phản ánh vừa qua không chỉ ghi nhận những kết quả bước đầu trong công tác kiểm tra, xử lý, mà còn cho thấy vấn đề vẫn đang tồn tại, điển hình như vụ phát hiện và bắt giữ hơn 2,5 tấn xúc xích, lạp xưởng không rõ nguồn gốc vào ngày 24/5 vừa qua. Đây là một con số đáng chú ý, cho thấy vẫn tồn tại việc hàng lậu được vận chuyển trái phép.
Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Trần Văn Cao. Ảnh: An Khang.
Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường cũng khẳng định, việc báo chí vào cuộc không nhằm làm khó các lực lượng chức năng, mà là để góp thêm tiếng nói, thúc đẩy sự phối hợp mạnh mẽ hơn giữa các cơ quan quản lý và truyền thông trong việc bảo vệ thị trường nội địa.
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam đánh giá cao nỗ lực của tỉnh Lào Cai trong triển khai đợt cao điểm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Việc rà soát, kiểm tra và xử lý nhiều vụ vi phạm trong thời gian ngắn cho thấy tinh thần vào cuộc quyết liệt, đúng định hướng, có trọng tâm.
Tuy nhiên, Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, đặc biệt là tại các khu vực cửa khẩu và địa bàn trọng điểm dễ phát sinh vi phạm.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng ghi nhận các kiến nghị từ địa phương, bao gồm đề xuất xây dựng Trung tâm kiểm nghiệm hàng hóa tại khu vực cửa khẩu; thiết lập khu chợ riêng để quản lý hàng hóa cư dân biên giới; và bổ sung chế tài pháp lý đủ mạnh để xử lý các đối tượng tái phạm. Đây đều là những kiến nghị thiết thực, sẽ được Bộ tập hợp, báo cáo Chính phủ và các cơ quan trung ương liên quan.
Thứ trưởng cũng lưu ý, trong khi tăng cường kiểm tra, kiểm soát, cần đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch. Tinh thần chủ đạo là “siết chặt nhưng không gây cản trở”, bảo đảm hài hòa giữa quản lý nhà nước và phát triển kinh tế. Những kiến nghị của địa phương sẽ được Bộ ghi nhận, báo cáo và đồng hành trong quá trình hoàn thiện cơ chế chính sách, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay đang thực hiện việc kiện toàn bộ máy, hợp nhất theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
