Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11 diễn ra chiều 6/12, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành đã trả lời nhiều câu hỏi “nóng” liên quan đến kinh tế - xã hội, trong đó có tiến độ hỗ trợ người dân vùng thiên tai xây dựng nhà ở an toàn.
Theo kết luận phiên họp sáng cùng ngày, Thủ tướng yêu cầu trước 31/1/2026 phải hoàn thành xây mới 1.628 căn nhà bị đổ sập do thiên tai, tức chỉ còn gần 60 ngày để các địa phương hoàn thành nhiệm vụ. Câu hỏi được phóng viên đặt ra: đã có mẫu nhà chống lũ thống nhất nào được phê duyệt? Vật tư như xi măng, sắt thép và nhân công sẽ được huy động ra sao? Và các Bộ, ngành sẽ tham mưu hạ tầng gì cho miền Trung trước thiên tai ngày càng khắc nghiệt?
176 mẫu nhà chống lũ đã được công bố
Ông Nguyễn Trí Đức, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Xây dựng, cho biết, từ năm 2014, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 48/2014/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão lụt tại 13 tỉnh khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung.
Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Xây dựng Nguyễn Trí Đức trả lời câu hỏi của phóng viên. Ảnh: VGP/QP
Cùng năm, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 16/2014/TT-BXD yêu cầu địa phương thiết kế tối thiểu 3 mẫu nhà phòng tránh bão, lụt điển hình. Một số tỉnh như Thừa Thiên Huế, Thanh Hóa thậm chí xây dựng 6 đến 8 mẫu. Tất cả được công bố trên cổng thông tin các Sở Xây dựng để người dân tham khảo.
Song song với đó, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu và công bố hệ thống 176 mẫu nhà an toàn phòng chống thiên tai giai đoạn 2007 - 2023 trên Cổng thông tin Viện Kiến trúc Quốc gia. Các mẫu bao gồm nhà chịu gió bão, chống lũ quét, sạt lở, nhà nông thôn theo vùng miền, nhà thích ứng biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Những mẫu thiết kế này được nghiên cứu dựa trên điều kiện tự nhiên, tập quán văn hóa từng vùng, đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật và đã được nhiều địa phương áp dụng như Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đắk Lắk, Phú Yên (trước sáp nhập).
Ngoài ra, 6 địa phương từng tham gia dự án hỗ trợ hộ nghèo xây nhà chống chịu bão lụt bằng nguồn vốn GCF-UNDP lồng ghép với Quyết định 48.
Qua thực tế, các mẫu nhà đã chứng minh hiệu quả, song bão lũ diễn biến phức tạp hơn nên Bộ Xây dựng đề nghị các tỉnh phối hợp Viện Kiến trúc Quốc gia rà soát, lựa chọn mẫu phù hợp theo Công điện 234/CĐ-TTg ngày 30-11-2025, gắn với quy hoạch vùng và quy hoạch xây dựng để bảo đảm an toàn lâu dài.
Vật tư sẽ được ưu tiên huy động để kịp tiến độ
Nguồn vật tư như xi măng, sắt thép, nhân công sẽ được ưu tiên huy động từ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cả hệ thống chính trị theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện 234/CĐ-TTg, nhằm bảo đảm mọi người dân có nhà ở ổn định, đón Tết Nguyên đán.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn cho biết tiến độ hỗ trợ nhà ở có hai mốc:, đó là 34.000 căn sửa chữa sẽ có hạn vào 31/12. Thứ hai là hơn 1.600 căn xây mới có hạn trước 31/1/2026. Chính phủ đã họp và phân công cụ thể cho các bộ, ngành, đoàn thể và doanh nghiệp để bảo đảm hoàn thành hai mốc này. Ông cũng nhấn mạnh, hiện các địa phương có từ 3-6 mẫu nhà; tổng cộng cả nước có tới 176 mẫu thiết kế đã được công bố.
Quy hoạch giao thông miền Trung tính đến biến đổi khí hậu
Liên quan hạ tầng ứng phó thiên tai, đại diện Bộ Xây dựng cho biết từ 2021, dựa trên Quy hoạch tổng thể quốc gia và kịch bản biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ đã lập đồng bộ 5 quy hoạch ngành giao thông vận tải: đường bộ, đường sắt, hàng hải, đường thủy nội địa và hàng không.
Theo quy hoạch: Đường bộ: 11 tuyến cao tốc, gần 1.500 km, cùng 24 tuyến quốc lộ hơn 4.400 km.
Hàng không: 14 cảng hàng không; Hàng hải: 14 cảng biển với 89 khu bến, 208 cầu cảng, tổng chiều dài 36.923 m; Đường thủy nội địa: 27 tuyến vận tải dài 1.263 km; Đường sắt: 1.332 km thuộc tuyến Bắc - Nam.
Các dự án hạ tầng đã đưa vào khai thác thời gian qua cơ bản thể hiện giải pháp kỹ thuật phù hợp, đảm bảo tính bền vững dù thời tiết miền Trung diễn biến cực đoan hơn, gây ngập lụt, sạt lở cục bộ tại một số điểm. Bộ Xây dựng khẳng định luôn chủ động phối hợp các bộ ngành, địa phương để khắc phục sự cố, bảo đảm giao thông thông suốt và hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống sau thiên tai.
