Xung quanh nội dung này, Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La.
Bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La. Ảnh: Nguyễn Nga.
Sống xanh từ những việc làm cụ thể
Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới năm nay, xin bà cho biết, tỉnh Sơn La sẽ khởi động những hoạt động cụ thể nào để vừa truyền thông hiệu quả, vừa thúc đẩy những hành động thiết thực trong cộng đồng?
Năm nay, Sơn La sẽ triển khai một chuỗi hoạt động phong phú, thiết thực, tập trung vào truyền thông và hành động bảo vệ môi trường, gắn với xây dựng lối sống xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.
Trọng tâm là Lễ phát động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới 5/6, Tháng hành động vì môi trường, Tuần lễ Quốc gia Nước sạch và vệ sinh môi trường, Tuần lễ Quốc gia phòng chống thiên tai 2025, sẽ được tổ chức vào ngày 4/6 tại khu vực Ao cá Bác Hồ, Quảng trường Tây Bắc, thành phố Sơn La. Đây là điểm nhấn nổi bật của năm nay, khi lần đầu tiên Sơn La tích hợp 3 sự kiện lớn về môi trường và phòng chống thiên tai thành chuỗi hoạt động xuyên suốt, tạo sự gắn kết, liền mạch, thống nhất trong việc lan tỏa thông điệp sống xanh - an toàn - phát triển bền vững đến cộng đồng.
Sau lễ phát động, chúng tôi sẽ tổ chức nhiều hoạt động cụ thể như: trồng cây xanh, thả cá, đạp xe diễu hành tuyên truyền, ra quân khơi thông dòng chảy, nạo vét kênh mương, hướng dẫn phân loại rác thải, và đặc biệt là chương trình cộng đồng “đổi rác lấy cây xanh”.
Dự kiến, sự kiện sẽ thu hút hơn 200 đại biểu tham gia, đến từ các sở, ban ngành, doanh nghiệp, tổ chức đoàn thể, đông đảo người dân. Chúng tôi đặc biệt chú trọng sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, từ chính quyền địa phương, đơn vị chuyên môn đến các doanh nghiệp môi trường và lực lượng đoàn viên, thanh niên, phụ nữ, người dân… Mỗi nhóm đều có vai trò rõ ràng để hoạt động diễn ra hiệu quả, tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng.
Hàng năm, Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực để bảo vệ môi trường, phòng chống rác thải nhựa. Ảnh: Nguyễn Nga.
Vậy những thông điệp chính mà tỉnh Sơn La mong muốn lan tỏa đến cộng đồng qua chuỗi hoạt động lần này là gì, thưa bà?
Chủ đề Ngày Môi trường Thế giới năm nay là “Chống ô nhiễm nhựa - Beat Plastic Pollution”. Hưởng ứng tinh thần đó, tỉnh Sơn La đã và đang tập trung đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của chất thải nhựa, túi nilon đối với phát triển kinh tế - xã hội, môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đồng thời, vận động người dân thay đổi thói quen sử dụng, từ bỏ túi nilon khó phân hủy, đồ nhựa dùng một lần và ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái sử dụng, thân thiện với môi trường.
Trong những năm qua, Sơn La đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, tạo chuyển biến rõ nét trong cộng đồng về giảm thiểu rác thải nhựa. Kể từ khi Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 có hiệu lực, toàn tỉnh đã tổ chức 8 hội nghị tuyên truyền cấp tỉnh, hơn 206 buổi tuyên truyền tại cơ sở với gần 69.000 lượt người tham gia. Nội dung tập trung vào các chủ đề thiết thực như: phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ tài nguyên, môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.
Bên cạnh đó, các nội dung về giảm thiểu rác thải nhựa, hạn chế sử dụng túi nilon đã được các cơ quan, đơn vị, các địa phương tích cực lồng ghép trong các hội nghị, lớp tập huấn, chương trình tuyên truyền về bảo vệ môi trường. Duy trì thường niên các chương trình, chiến dịch phát động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới, Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường, Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn... với sự tham gia sôi nổi của hàng nghìn người dân tại Mộc Châu, Mai Sơn, Phù Yên, Quỳnh Nhai, thành phố Sơn La…
Nhiều mô hình phòng chống rác thải nhựa được hình thành, duy trì hiệu quả như: “Nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần” trong các cơ quan, đơn vị; chương trình “Đổi rác lấy cây xanh”; mô hình “Ngôi nhà xanh” thu gom rác thải nhựa; Ngày thứ 7 tình nguyện, Ngày chủ nhật xanh…
Tuổi trẻ Sơn La chung tay vì môi trường xanh. Ảnh: Nguyễn Nga.
Tuổi trẻ chung tay vì môi trường xanh
Với vai trò ngày càng quan trọng của thế hệ trẻ trong công tác bảo vệ môi trường, theo bà, làm thế nào để thu hút học sinh, sinh viên tích cực tham gia và lan tỏa thông điệp sống xanh trong cộng đồng?
Giới trẻ chính là lực lượng nòng cốt trong hành trình xây dựng tương lai xanh. Nhận thức rõ vai trò đó, tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm tạo sân chơi bổ ích, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên tham gia. Nhiều mô hình đã phát huy hiệu quả như: hướng dẫn phân loại rác tại trường học, chương trình “Đổi rác lấy cây xanh”, các cuộc thi tìm hiểu kiến thức về môi trường, hay hoạt động đạp xe nhằm lan tỏa thông điệp sống xanh đến cộng đồng.
Song song đó, công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường trong các nhà trường cũng được tỉnh đặc biệt chú trọng. Nội dung tuyên truyền về tác hại của chất thải nhựa, túi nilon khó phân hủy được lồng ghép phù hợp trong các tiết học, hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách trực quan, dễ hiểu. Các cơ sở giáo dục được khuyến khích hạn chế sử dụng túi nilon và sản phẩm nhựa dùng một lần trong mọi hoạt động; đồng thời tăng cường tuyên truyền tới phụ huynh, vận động không bọc sách vở bằng decal hay túi nilon để hình thành thói quen sống thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, để tạo được sự lan tỏa bền vững, điều quan trọng không chỉ dừng lại ở việc tổ chức hoạt động, mà cần để các em được chủ động đề xuất sáng kiến, tự tổ chức và điều hành. Khi giới trẻ đóng vai trò dẫn dắt, chứ không chỉ là người tham gia, việc bảo vệ môi trường mới thực sự trở thành một trải nghiệm gần gũi, gắn bó, thay vì là một phong trào mang tính hình thức.
Việc thay đổi nhận thức nếu được hình thành từ sớm và từ chính hành động của các em, sẽ tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ, không chỉ trong nhà trường mà còn tới từng gia đình, khu dân cư và toàn xã hội.
Sơn La triển khai khơi thông, dọn dẹp vệ sinh, nạo vét kênh, mương, các hang karst trước mùa mưa lũ 2025. Ảnh: Nguyễn Nga.
Thưa bà, làm thế nào để các hoạt động không chỉ dừng lại ở hưởng ứng phong trào mà thực sự tạo được sức lan tỏa trong cộng đồng?
Chúng tôi không đặt nặng vào hình thức hay các đợt phát động rầm rộ, mà quan trọng là nâng cao nhận thức cộng đồng, để mỗi người dân nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm bảo vệ môi trường sống. Từ đó, chủ động hành động, không cần chờ tới phong trào hay sự kiện hưởng ứng mới bắt đầu.
Những việc làm rất nhỏ ngay từ hôm nay như phân loại rác tại nguồn, nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần, không xả rác bừa bãi… nếu được duy trì đều đặn hàng ngày, sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong tương lai. Đó mới chính là giá trị bền vững mà Sở Nông nghiệp và Môi trường mong muốn truyền tải đến nhân dân.
Tôi tin rằng, khi tinh thần đó được lan tỏa sâu rộng, mỗi người dân Sơn La sẽ trở thành một “sứ giả môi trường”, góp phần xây dựng một Sơn La xanh hơn, sạch hơn, đáng sống hơn. Và từ những hành động nhỏ hôm nay, sẽ dần hình thành một lối sống có trách nhiệm, hài hòa với thiên nhiên, để không chỉ dừng ở bảo vệ môi trường, mà còn hướng tới thông điệp phát triển bền vững.
Trân trọng cảm ơn bà!
