Hội Lim là lễ hội truyền thống đặc sắc của vùng Kinh Bắc, được tổ chức tại thị trấn Lim, xã Liên Bão, xã Nội Duệ thuộc huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một trong những lễ hội tiêu biểu của cư dân vùng đồng bằng sông Hồng, nổi bật với các hoạt động sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng và ca hát Quan họ. Theo Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh, hội Lim mang đậm tính chất lễ hội văn hóa dân gian, nơi nghệ thuật Dân ca Quan họ được tôn vinh và lan tỏa mạnh mẽ.
Trước kia, lễ hội diễn ra vào ngày 14 và 15 tháng Tám âm lịch, sau này được chuyển sang ngày 13 tháng Giêng, thời điểm đầu xuân, khi tiết trời giao mùa, lòng người hướng về một năm mới nhiều may mắn, bình an.
Liền anh liền chị trong Hội Lim.
Hội Lim có lịch sử lâu đời, khởi nguồn từ các lễ hội làng trong tổng Nội Duệ. Tổng này gồm sáu làng: Nội Duệ (với hai thôn Đình Cả và Lộ Bao), Nội Duệ Khánh, Nội Duệ Nam, Lũng Giang, Xuân Ổ và Duệ Đông. Trong đó, hai thôn Lộ Bao và Đình Cả được xem là cái nôi, là linh hồn của hội.
Theo truyền thuyết dân gian và các tư liệu cổ như bia đá, Quận công Đỗ Nguyễn Thụy là người có công lớn trong việc hình thành và phát triển hội Lim. Ông đã nâng tầm lễ hội từ quy mô làng xã lên cấp tổng, chuyển thời gian tổ chức từ mùa thu sang mùa xuân và xây dựng hệ thống nghi lễ chặt chẽ, công phu, diễn ra từ ngày 11 đến 16 tháng Giêng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các địa phương trong vùng.
Lễ hội diễn ra với nhiều nghi thức mang đậm yếu tố tín ngưỡng như lễ tế, lễ rước, thể hiện nét đẹp đạo lý uống nước nhớ nguồn, đồng thời phản ánh sự hòa quyện sâu sắc giữa tín ngưỡng dân gian với tín ngưỡng Phật giáo. Trước ngày hội chính, vào ngày 10 và 11 tháng Giêng, nhân dân cùng tăng ni, Phật tử tổ chức lễ lấy nước từ giếng công, đổ vào chóe sứ, rước lên chùa Lim để tẩy rửa tượng Phật và làm lễ gia quan. Các nghi lễ rước nước, rước kinh Dược Sư được tổ chức với mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Lễ rước sắc và nghinh thần tại Đình Cả là điểm nhấn trang trọng, bày tỏ lòng tri ân với các bậc tiền nhân có công dựng làng, giữ nước.
Hội Lim là không gian bảo tồn và phát huy Dân ca Quan họ. Quan họ không chỉ là một phần mà là linh hồn của lễ hội. Các hình thức hát như hát canh, hát trên thuyền, hát lán, hát đối đáp... không chỉ phô diễn các lề lối, bài bản cổ mà còn tạo ra một môi trường lý tưởng để di sản được truyền dạy, thực hành liên tục, xứng đáng với danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO vinh danh.
Hội Lim không chỉ là một lễ hội văn hóa, mà còn là một bảo tàng sống về tín ngưỡng, phong tục và âm nhạc dân gian. Qua từng nghi lễ, từng câu hát, người xem có thể cảm nhận rõ bản sắc tinh tế, sự gắn kết cộng đồng và chiều sâu văn hóa của vùng đất Kinh Bắc. Với giá trị lịch sử, nghệ thuật và tinh thần cộng đồng sâu sắc, hội Lim xứng đáng là biểu tượng văn hóa tiêu biểu của Bắc Ninh nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung.
