Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, hạn hán và mưa lũ thất thường, việc đảm bảo an toàn và phát huy hiệu quả hệ thống thủy lợi, hồ chứa nước ở vùng cao tỉnh An Giang có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Toàn tỉnh hiện có 20 hồ chứa, với tổng dung tích hơn 7,9 triệu m³ nước, đóng vai trò cung cấp nước tưới tiêu, phục vụ sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và phòng chống thiên tai.
Nằm trên địa bàn xã Tri Tôn, hồ Soài So là một trong những công trình thủy lợi trọng điểm của vùng Bảy Núi. Hồ có dung tích lớn, cung cấp nguồn nước ổn định cho hàng trăm hécta đất nông nghiệp, đặc biệt tại các khu vực chuyên canh cây ăn trái và hoa màu vùng cao.
Hồ chứa nước Soài So, xã Tri Tôn, tỉnh An Giang cung cấp nguồn nước tưới tiêu và sinh hoạt cho người dân. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ông Nguyễn Văn Tám, nông dân sinh sống gần hồ, cho biết: “Trước đây, vào mùa nắng, bà con lo thiếu nước tưới cho vườn cây. Từ khi hồ Soài So được quản lý, vận hành tốt, nước quanh năm ổn định, gia đình tôi trồng xoài, mít, sầu riêng đều cho năng suất cao hơn hẳn”.
Ngoài cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, hồ Soài So còn đóng vai trò quan trọng trong cấp nước sinh hoạt, phòng cháy chữa cháy rừng vào mùa khô, bảo vệ môi trường sinh thái và phát triển du lịch của vùng Bảy Núi.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, những năm qua, tỉnh đã triển khai nghiêm túc các quy định của Chính phủ về an toàn đập, hồ chứa. Trong số 10 hồ thuộc diện quản lý cấp tỉnh, có 8 hồ đã hoàn thành kiểm định an toàn, trong đó có hồ Soài So. Công tác quan trắc mực nước, kiểm tra kết cấu đập, sửa chữa hư hỏng nhỏ được thực hiện thường xuyên để bảo đảm vận hành ổn định.
Tháng 4/2025, hồ Soài So từng xuất hiện 4 điểm sạt lở mái taluy do mưa lớn kéo dài. Các đơn vị quản lý đã kịp thời gia cố bao tải cát, trải cao su chống thấm nhằm xử lý bước đầu. Hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp với chuyên gia để xây dựng phương án xử lý lâu dài, bảo đảm an toàn cho công trình trong mùa mưa lũ năm nay.
Người dân phấn khởi nhờ có nguồn nước thủy lợi phục vụ nông nghiệp vùng cao ổn định. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ông Nguyễn Đức Duy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, cho biết: “Các hồ chứa nước trên địa bàn, đặc biệt là ở vùng Bảy Núi, cơ bản vẫn đảm bảo an toàn, đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh. Tuy nhiên, nhiều công trình đã được khai thác hơn 20 năm nên có dấu hiệu xuống cấp. Sở sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí nâng cấp, đồng thời phối hợp với Trung ương để đầu tư hiện đại hóa hệ thống quan trắc, cảnh báo an toàn, nhằm quản lý hiệu quả hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu”.
Không chỉ đảm bảo an toàn công trình, hồ Soài So cùng các hồ chứa khác còn gắn liền với chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh. Nguồn nước chủ động giúp nông dân chuyển đổi cây trồng, áp dụng kỹ thuật sản xuất tiên tiến, nâng cao giá trị nông sản và xây dựng thương hiệu đặc sản An Giang.
Bên cạnh chức năng thủy lợi, hồ Soài So còn là điểm đến du lịch sinh thái tiềm năng, cùng với các hồ khác như Ô Tà Sóc, Cô Tô. Khi được đầu tư nâng cấp hạ tầng và kết hợp khai thác cảnh quan thiên nhiên, các hồ chứa sẽ trở thành điểm nhấn quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hồ Soài So giữ vai trò “nguồn sống” của vùng Bảy Núi, không chỉ đảm bảo an ninh nguồn nước, hỗ trợ sản xuất và dân sinh, mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch của Tri Tôn nói riêng và An Giang nói chung.
