Báo cáo tại Hội nghị, ông Nguyễn Quang Dũng, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp, cho biết năm 2025 là giai đoạn nhiều khó khăn khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp bắt đầu triển khai, quy hoạch tích hợp cấp tỉnh hoàn tất và quá trình sắp xếp, sáp nhập tổ chức bộ máy diễn ra đồng loạt. Những thay đổi này làm thay đổi căn bản phương thức và phạm vi thực hiện các nhiệm vụ quy hoạch truyền thống, đặt ra yêu cầu điều chỉnh mạnh mẽ đối với các đơn vị chuyên môn, trong đó có Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp.
Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai kế hoạch năm 2026. Ảnh: Linh Linh.
Trong bối cảnh đó, Viện vẫn hoàn thành tốt các nhiệm vụ chuyên môn được giao, nổi bật là các dự án điều tra cơ bản và đề án phát triển nông nghiệp, nông thôn với phạm vi rộng, bao trùm nhiều lĩnh vực trọng tâm của ngành. Các nhiệm vụ được triển khai nghiêm túc, bảo đảm tiến độ và chất lượng, qua đó cung cấp cơ sở khoa học phục vụ hoạch định chính sách, đề xuất các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu trong sản xuất, hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới.
Nhiều dự án đã làm rõ thực trạng và xu hướng phát triển của ngành, như điều tra cơ cấu chăn nuôi, đánh giá kết quả tái cơ cấu ngành nông nghiệp, rà soát chính sách hỗ trợ lao động là người dân tộc thiểu số. Trên cơ sở đó, Viện đã đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Đáng chú ý, các đề án về xây dựng bộ tiêu chí kinh tế tuần hoàn, giám sát quy hoạch thủy sản, mô hình chuyển đổi cây trồng và quản lý tài nguyên đất đã góp phần định hướng cách tiếp cận phát triển bền vững, nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tổng thể kết quả thực hiện các nhiệm vụ này đã góp phần trực tiếp vào việc triển khai các nghị quyết quan trọng của Chính phủ và Quốc hội về đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, tạo cơ sở để nâng cao giá trị gia tăng, hiệu quả sản xuất và tăng cường khả năng chống chịu trước thiên tai.
Liên quan đến nhiệm vụ tư vấn kỹ thuật phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương, Viện đã triển khai khối lượng lớn hợp đồng tư vấn, tập trung vào các nội dung như kiểm kê đất đai; lập bản đồ hiện trạng và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2025-2030; quy hoạch chung cấp xã; quy hoạch vùng trồng lúa chất lượng cao; điều tra, đánh giá và xây dựng bản đồ nông hóa - thổ nhưỡng đất lúa; xây dựng cơ sở dữ liệu và WebGIS nông nghiệp - nông thôn cấp tỉnh; đo đạc địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính và các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Hoạt động này vừa trực tiếp phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ và địa phương, vừa khẳng định vai trò chuyên môn của Viện trong bối cảnh phương thức quản lý và nhu cầu tư vấn thay đổi theo mô hình tổ chức mới.
Ông Nguyễn Quang Dũng, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp. Ảnh: Linh Linh.
Đối với lĩnh vực nghiên cứu khoa học, Viện đã hoàn thành và nghiệm thu nhiều đề tài ở các cấp, đồng thời chủ động tham gia tuyển chọn, đấu thầu để mở rộng nguồn nhiệm vụ mới. Các nghiên cứu tập trung vào những lĩnh vực Bộ đang quan tâm như phát triển nông nghiệp tích hợp đa giá trị tại Đồng bằng sông Cửu Long, mô hình trồng dừa hữu cơ gắn với bảo tồn hệ sinh thái đất ngập nước, xử lý chất thải rắn nông thôn vùng Đồng bằng sông Hồng, bảo tồn và phát triển nguồn gen lúa đặc sản, mô hình chuyển đổi cây thuốc lá, ứng dụng phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học và vật liệu nano trong sản xuất nông nghiệp an toàn.
Trên cơ sở kết quả đạt được, Viện kiến nghị Bộ tiếp tục đặt hàng các nhiệm vụ điều tra, rà soát và cập nhật dữ liệu nền phục vụ xây dựng chiến lược mới của ngành; tạo điều kiện để Viện tham gia sâu hơn vào các nội dung liên quan đến kinh tế tuần hoàn, quản lý tài nguyên đất, giảm phát thải, đo đạc - báo cáo - thẩm tra (MRV) và thích ứng với các yêu cầu chính sách quốc tế, bảo đảm hoạt động chuyên môn được duy trì thông suốt trong giai đoạn sắp xếp, sáp nhập.
Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đánh giá, trong bối cảnh chịu tác động chồng lấn của biến đổi khí hậu, thiên tai và những thay đổi sâu rộng của hệ thống pháp luật, chính sách, Viện vẫn bám sát các nghị quyết mới của Đảng liên quan đến khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, đồng thời chủ động thích ứng với các điều chỉnh chính sách nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn của ngành.
Thứ trưởng Hoàng Trung chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: Linh Linh.
Theo Thứ trưởng, dù chịu áp lực lớn, Viện đã hoàn thành toàn bộ kế hoạch công tác đề ra, với các dự án điều tra được nghiệm thu bảo đảm chất lượng và tiến độ, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính sách và phục vụ chỉ đạo điều hành của Bộ; hoạt động tư vấn kỹ thuật tiếp tục được triển khai; nghiên cứu khoa học tập trung đúng các lĩnh vực trọng tâm; hợp tác quốc tế có chuyển động tích cực; nội bộ Viện giữ được sự chỉ đạo thống nhất, phân công rõ ràng và nền nếp dân chủ.
Về nhiệm vụ thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị Viện tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc hợp nhất với các viện thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam từ ngày 1/1/2026. Trên phương diện chuyên môn, Viện cần tập trung vào ba nhóm nhiệm vụ cốt lõi là điều tra, tư vấn và nghiên cứu khoa học; bám sát các nghị quyết của Đảng, Quốc hội và định hướng chiến lược của Bộ, nhất là các nội dung thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, tái cơ cấu ngành, cập nhật dữ liệu điều tra đã lạc hậu hoặc không phù hợp, xử lý và sử dụng hiệu quả phế phụ phẩm nông nghiệp, cũng như các đề án về sức khỏe đất và quản lý dinh dưỡng đất.
Thứ trưởng cũng đề nghị Viện chủ động phối hợp với các cục, vụ chuyên ngành và địa phương, đồng thời khuyến khích tham gia các lĩnh vực mới như MRV, EUDR; về phía Bộ sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phòng thí nghiệm và tạo điều kiện cho quá trình tái cơ cấu trong thời gian tới.
