Đổi mới tư duy trong giáo dục phòng, chống thiên tai

Ngày 10/10, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em (Save the children) phối hợp với Đoàn Thanh niên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Trường Đại học Hồng Đức tổ chức Cuộc thi "Giáo án xanh - Tương lai an toàn": Xây dựng và triển khai bài giảng về Phòng, chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Nguyễn Văn Tiến khẳng định: Trẻ em và thanh thiếu niên là tương lai của đất nước. Đầu tư vào việc giáo dục thế hệ trẻ chính là đầu tư vào khả năng chống chịu của cộng đồng trong tương lai. Các bạn sinh viên hôm nay, những giáo viên tương lai, sẽ là cầu nối tri thức, là những người “gieo hạt” để lan tỏa kỹ năng phòng, chống thiên tai tới từng học sinh, từng gia đình, từng cộng đồng.

“Cuộc thi không chỉ là sân chơi học thuật, mà còn là một hành trình lan tỏa tri thức và tinh thần chủ động ứng phó với thiên tai. Qua từng bài giảng, từng ý tưởng sáng tạo, tôi có thể thấy rõ khát vọng của các bạn sinh viên trong việc đưa kiến thức phòng, chống thiên tai đến gần hơn với cộng đồng, đặc biệt là với học sinh, những mầm non tương lai của đất nước.

Dù kết quả của cuộc thi ngày hôm nay có ra sao, thì hành trình này đã là một chiến thắng. Các bạn sinh viên ở đây đã góp phần vào một sứ mệnh lớn hơn - sứ mệnh lan tỏa tri thức, nâng cao nhận thức cộng đồng và xây dựng một thế hệ trẻ chủ động trước thiên tai và biến đổi khí hậu”, ông Tiến cho biết.

Theo ông Vương Đình Giáp, Giám đốc Thực hiện Chương trình Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tại Việt Nam, thiên tai và biến đổi khí hậu ngày càng có những tác động rõ rệt đến cuộc sống. Vì vậy, việc chuẩn bị cho thế hệ trẻ không chỉ dừng ở việc trang bị các kiến thức cần thiết, mà còn là nuôi dưỡng kỹ năng sống an toàn và tư duy thích ứng bền vững.

“Với hơn 30 năm hoạt động tại Việt Nam, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em luôn nỗ lực để mọi trẻ em được sống an toàn, được học tập và phát triển trong môi trường bền vững. Chúng tôi đã và đang cùng các đối tác địa phương xây dựng một hệ sinh thái toàn diện giúp trẻ em phát triển năng lực ứng phó với rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu, với sự đồng hành của chính các em, của cha mẹ, người chăm sóc, nhà trường và cộng đồng.

Cuộc thi hôm nay có thể coi là một trong những hoạt động quan trọng để hoàn thiện hệ sinh thái đó, khi chúng ta hướng đến nhóm sinh viên sư phạm, những nhà giáo tương lai, những người sẽ trực tiếp mang kiến thức và kỹ năng sống an toàn đến với các em học sinh - thế hệ trẻ và cũng là trung tâm của mọi thay đổi tích cực”, ông Giáp chia sẻ.

Tại lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi “Giáo án xanh - Tương lai an toàn”, Ban Tổ chức đã vinh danh những bài giảng tiêu biểu, thể hiện sự sáng tạo và tinh thần đổi mới trong giáo dục phòng, chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, bài giảng “Biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí hậu” giành Giải Nhất, trong khi “Ảnh hưởng của thiên tai đến tình hình Đàng Ngoài nửa đầu thế kỉ XVIII” đạt Giải Nhì và “Tuổi thơ an toàn trong biến đổi khí hậu” được trao Giải Ba.

Nhiều giải thưởng phụ cũng được trao như Giải Đội thi ứng dụng công nghệ xuất sắc nhất, Giải Đội thi truyền cảm hứng, Giải Bài thi có tính bản địa nhất cùng các Giải Khuyến khích, nhằm ghi nhận nỗ lực và tâm huyết của các tập thể tham dự. Cuộc thi góp phần lan tỏa tinh thần dạy học xanh, nuôi dưỡng ý thức chủ động phòng tránh thiên tai và xây dựng một tương lai an toàn, bền vững cho cộng đồng.

Từ đầu năm 2025 đến nay, trên cả nước đã xảy ra 20 loại hình thiên tai. Tính đến ngày 8 tháng 10, thiên tai đã làm 234 người chết và mất tích, 367 người bị thương; hơn 220.000 ngôi nhà bị hư hỏng, tốc mái; hơn 550.000 ha lúa, hoa màu, cây trồng bị ngập úng, cùng nhiều thiệt hại về chăn nuôi và thủy sản. Tổng thiệt hại kinh tế ước tính trên 33.500 tỷ đồng.

Trên phạm vi toàn cầu, năm 2025 cũng ghi nhận nhiều thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng: động đất 7,9 độ tại Myanmar khiến 5.500 người thiệt mạng, cháy rừng tại Mỹ gây thiệt hại hơn 50 tỷ USD, và mưa lũ kéo dài tại Pakistan khiến hơn 700 người chết.

Trong bối cảnh này, việc trang bị kiến thức phòng, chống thiên tai cho thế hệ trẻ là cực kì cấp bách, không chỉ góp phần bảo vệ mạng sống, tài sản cá nhân mà còn xây dựng cộng đồng vững mạnh, thích ứng biến đổi khí hậu.