Hòn đảo tồn tại đến nay là nhờ những quy định văn hóa khắt khe đã duy trì từ khi ngư dân đầu tiên đặt chân lên đây. Ảnh: Africa News.
Trong lòng hồ Victoria - hồ nước ngọt lớn nhất châu Phi, tại Uganda, một hòn đảo nhỏ tên Musambwa, nghĩa là "đảo ma" trong tiếng Luganda, đang trở thành minh chứng hiếm có về sự chung sống hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Nhưng khi địa điểm ngày càng sự quan tâm của khách du lịch quốc tế, sự cân bằng mong manh này có nguy cơ bị đe dọa.
Musambwa rộng chỉ 5 mẫu Anh (2,02 ha), cách bờ hồ Victoria chỉ 45 phút đi thuyền. Đảo có chỉ có 125 cư dân sống cùng hàng nghìn con chim và khoảng 2.000 con rắn, trong đó có rắn lục Gaboon và hổ mang Ai Cập. Với ngư dân địa phương, rắn là hiện thân của thần linh và được coi là “người bảo vệ” hòn đảo.
Theo truyền thống, phụ nữ không được ngủ lại qua đêm vì như vậy sẽ làm “phật ý” linh hồn của đảo. Nhờ các tập tục này, hệ sinh thái vẫn được giữ nguyên vẹn.
Cụ ông Emmanuel Katongole, 104 tuổi, một trong những cư dân đầu tiên từ thập niên 1960, cho biết: “Hòn đảo tồn tại đến nay là nhờ những quy định văn hóa khắt khe đã duy trì từ khi ngư dân đầu tiên đặt chân lên đây”.
Trong hai thập kỷ qua, sự vào cuộc của các tổ chức bảo tồn như Nature Uganda đã thay đổi nhận thức của người dân. Việc ăn trứng và săn bắt chim bị cấm hoàn toàn. Nhờ vậy, những loài từng bị đe dọa như mòng biển đầu xám và chim cốc đuôi dài đã phục hồi mạnh mẽ, biến Musambwa thành điểm dừng chân quan trọng cho cả chim di cư.
Ngày nay, hòn đảo trở thành điểm đến hấp dẫn với giới nghiên cứu và khách yêu thiên nhiên. Nhà nghiên cứu Fredrick Nsibambi cho biết: “Điều thú vị là con người và động vật hoang dã không gây hại cho nhau, tất cả được duy trì nhờ truyền thống, nghi lễ và giá trị văn hóa”.
Tuy nhiên, ông lo ngại dòng khách quốc tế có thể làm xói mòn những quy tắc đã bảo vệ hòn đảo suốt nhiều thập kỷ. “Nếu khách không tôn trọng các tập tục, tương lai của Musambwa sẽ bị đe dọa”, ông cảnh báo.
