Cô gái trẻ gieo mầm xanh bên bờ sông Mã

Bỏ phố về quê, gieo giấc mơ xanh

Khu đất bãi vốn được người dân phường Nguyệt Viên (Thanh Hóa) mệnh danh là “chiêm khê, mùa thối”, bỏ hoang nhiều năm ven bờ sông Mã, giờ đã được phủ xanh bởi nông trại xanh mát, yên bình.

Điều khiến nhiều người ngạc nhiên là chủ nhân của nông trại ấy lại là Lê Thị Hồng Duyên (sinh năm 1991, phường Nguyệt Viên). Cô gái trẻ từng tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội và sở hữu tấm bằng thạc sĩ lại chọn “bỏ phố về quê”, tự tay cuốc đất, trồng cây, viết tiếp giấc mơ nông nghiệp mà cha cô từng ấp ủ.

Với Hồng Duyên, được sống đúng với đam mê, làm điều mình mong muốn và đóng góp cho cộng đồng là hạnh phúc thực sự. Cô kể, mảnh đất sau nhà ngày xưa chẳng trồng được gì ngoài cỏ dại, nhưng mỗi lần đi ngang qua, cô lại nảy ra ý định muốn làm điều gì đó thiết thực để hồi sinh nơi ấy. Khi nhận được sự đồng thuận từ cha, cô quyết tâm mua lại những mảnh đất bỏ hoang và bắt đầu hành trình hồi sinh chúng bằng mô hình nông nghiệp xanh bền vững.

Có đất trong tay, Hồng Duyên bước vào hành trình gieo mầm nông nghiệp sạch. Có những ngày hai cha con cuốc đất đến bỏng tay, mồ hôi ướt đẫm lưng, nhưng cô gái trẻ vẫn kiên trì để từng bước biến mảnh đất hoang hóa thành nông trại trù phú. 

Năm 2016, Hồng Duyên chính thức khởi nghiệp với mô hình mang tên Cả Tổ Farm. Khi ấy, trang trại chỉ rộng khoảng 2.000 m², trồng dưa vàng và dưa lưới Nhật Bản. Không có ai “cầm tay chỉ việc”, hai bố con tự mày mò tìm hiểu từ sách, báo, mô hình thực tế rồi áp dụng thực tiễn cho từng công đoạn làm đất, chọn giống, đến chăm sóc cây. 

Tuy vậy, ngày đầu khởi nghiệp thật sự không dễ dàng với Hồng Duyên. Có vụ mùa mất trắng, có năm sâu bệnh hoành hành, có lúc vốn liếng gần như cạn kiệt. Đã có lúc cô nghĩ đến chuyện dừng lại. Nhưng nghĩ đến công sức của cha và niềm tin rằng làm nông bằng sự tử tế, nghiêm túc thì sớm muộn cũng hái quả, hai bố con lại động viên nhau đứng dậy, tiếp tục vun xới giấc mơ còn dang dở.

Khác với cách làm nông truyền thống, ngay từ đầu, Cả Tổ Farm đi theo hướng canh tác an toàn, hữu cơ, áp dụng nguyên tắc “thuận theo tự nhiên” và tiêu chuẩn VietGAP. Để thực hiện được quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt, cô đầu tư hệ thống nhà màng, nhà lưới kiên cố, quản lý tự động, sử dụng giống F1 và xây dựng quy trình chăm sóc riêng cho từng loại cây trồng. Quá trình chăm sóc, Cả Tổ Farm không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để diệt cỏ, trừ sâu, không dùng phân bón hóa học, mà thay vào đó làm cỏ bằng phương pháp thủ công nhằm tạo ra chất mùn hữu cơ cho đất, đồng thời giúp giảm chi phí sản xuất.

Với cà chua bi, cô sử dụng phân bón hữu cơ tự ủ từ chuối, đậu tương, kết hợp chế phẩm sinh học, phòng trừ sâu bệnh bằng dung dịch tỏi, gừng, ớt, rượu. Đối với nho, dưa, Hồng Duyên dùng phân bò ủ hoai mục, kết hợp phân hữu cơ nhập khẩu từ Israel, giúp cây tăng sức đề kháng tự nhiên, cho sản phẩm thơm ngon, an toàn.

“Làm nông theo hướng hữu cơ vất vả hơn nhiều, chi phí cao, nhưng đổi lại được ăn rau quả do chính tay mình trồng, không lo hóa chất, không sợ độc hại. Sản phẩm sạch được người tiêu dùng đón nhận vì an toàn, tốt cho sức khỏe,” Hồng Duyên chia sẻ.

Nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ, nông trại dần được khách hàng tin tưởng và ủng hộ. Quy mô canh tác cũng theo đó được mở rộng, hiện đạt 2 ha, được chia thành các khu riêng biệt trồng nho, dâu tây, cà chua bi, khoai tây, lạc… Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận hàng năm đạt khoảng 400 - 500 triệu đồng.

Địa chỉ du lịch trải nghiệm hấp dẫn

Ban đầu, khi bắt tay vào làm nông nghiệp hữu cơ, Hồng Duyên chỉ tập trung vào sản xuất nông sản sạch. Một lần tình cờ, khi gia đình mời thầy cô và học sinh của con trai đến tham quan và nhìn thấy hình ảnh các em háo hức hái nho, chụp ảnh và thưởng thức trái ngọt ngay tại vườn, cô gái trẻ chợt nhận ra một giá trị khác của nông trại.

Sau lần đó, Hồng Duyên quyết định đầu tư và mở cửa nông trại đón khách tham quan, kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm với việc tiêu thụ nông sản. Dần dần, Cả Tổ Farm trở thành điểm đến xanh mát, thân thiện, nơi du khách không chỉ tham quan và hái quả mà còn tận hưởng không gian trong lành và hiểu rõ hơn về hành trình gieo trồng sạch.

Trên fanpage của nông trại, mọi quy trình gieo trồng và chăm sóc, thu hoạch đều được cập nhật, giúp khách hàng nắm bắt lịch mùa vụ, theo dõi sự phát triển của từng loại cây và chủ động sắp xếp thời gian đến tham quan, trải nghiệm. Vào mùa cao điểm, đặc biệt là vụ thu hoạch nho từ tháng 6 đến cuối tháng 8, nông trại có thể đón cả trăm lượt khách mỗi ngày.

Mỗi lượt khách không chỉ hái quả, chụp ảnh hay thưởng thức thành quả của người nông dân ngay tại vườn, mà còn được trực tiếp tìm hiểu về nông nghiệp sạch, cảm nhận nhịp sống gần gũi thiên nhiên và trải nghiệm công sức của người làm nông nghiệp.

Nhờ kết hợp du lịch trải nghiệm, Cả Tổ Farm luôn thu hút lượng khách ổn định, giúp nông sản tiêu thụ tại vườn mà không cần đưa ra chợ. Khách vừa được trải nghiệm, vừa mua sản phẩm ngay tại nông trại với cam kết chất lượng thực phẩm luôn ngon, sạch.

Chặng đường phía trước không dễ dàng

Mô hình Cả Tổ Farm còn tạo việc làm cho người dân địa phương và thay đổi nhận thức cộng đồng về nông nghiệp an toàn. Ngày càng nhiều hộ dân xung quanh đến học hỏi, mạnh dạn chuyển đổi từ canh tác hóa học sang hữu cơ, cùng nhau tạo ra sản phẩm sạch, nâng cao giá trị nông sản Thanh Hóa.

Những vườn nho, giàn dưa, luống dâu không chỉ đem lại thu nhập ổn định cho gia đình mà còn mở ra hướng phát triển mới cho kinh tế nông thôn – nơi nông nghiệp không chỉ là “cần, cày, cấy” mà còn gắn với trải nghiệm, du lịch và bảo vệ môi trường.

Tuy vậy, Duyên thừa nhận nông nghiệp hữu cơ không dễ dàng, đặc biệt khi thời tiết ngày càng thất thường. Mưa bão, ngập úng có thể khiến toàn bộ khu vườn thiệt hại nặng. Chỉ một cơn bão đi qua là công sức cả năm có thể mất trắng. Từ đầu năm 2025 đến nay, nông trại đã chịu thiệt hại gần 1 tỷ đồng do ảnh hưởng bão số 5, 10 và 11.

Làm nông nghiệp sạch không chỉ là đối mặt với thời tiết thất thường, mà việc giữ chân những lao động tâm huyết cũng là thử thách lớn. “Nhiều bác nông dân quen canh tác tự do, khi vào nhà màng làm theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt, giữa cái nóng bức, nhiều người bỏ giữa chừng. Tìm được người thực sự tâm huyết và gắn bó lâu dài thật sự không dễ,” cô chia sẻ.

Ngoài ra, Duyên cho biết các thủ tục và chi phí để được cấp chứng nhận an toàn, hữu cơ là gánh nặng, trong khi thời hạn duy trì lại ngắn. Dẫu vậy, cô vẫn quyết tâm theo đuổi mục tiêu đạt chuẩn FDA (tiêu chuẩn của của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ), để từng bước mở rộng thị trường.

Với cô, làm nông không chỉ là để kiếm sống mà còn là cách sống tử tế với đất và cộng đồng. Dẫu vất vả, nhưng Hồng Duyên vẫn thấy hạnh phúc với lựa chọn của mình, Duyên tâm sự: “Mùa hè mình đen đến mức bạn bè không nhận ra, nhưng đổi lại, mỗi ngày được làm điều mình yêu, sống giữa thiên nhiên trong lành, đó là hạnh phúc”.