Chuyện giảm nghèo ở xã đặc biệt khó khăn

1.

9 giờ sáng, chúng tôi đến buôn Đoàn Kết thuộc xã Ia R’sai, tỉnh Gia Lai. Buôn Đoàn Kết được hợp nhất từ 3 thôn buôn gồm buôn Y, buôn Hỹu và thôn Quỳnh 2. Còn Ia R’sai là xã mới, được sáp nhập từ 3 xã gồm Ia R’sai, Chư Gu và Chư R’căm thuộc huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai (cũ).

Rơ Lan H’Mlin, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ buôn Đoàn Kết đưa chúng tôi vào buôn. Quả đúng như Chủ tịch xã Ia R’sai nói, giờ này bà con đã lùa bò ra đồng hết. Trẻ con nghỉ hè cũng theo cha mẹ ra đồng, hoặc theo đuôi bầy bò lang thang trên những thảo nguyên xanh, những miên man đồng cỏ.

May mà “bắt” được một người đàn ông còn ở lại trong buôn. Rơ Ô Ngúy (sinh năm 1980) ở trong nhà bước ra, tay che một mắt, trả lời H’Mlin: “Sáng sớm nay tao đi hái hoa đu đủ đực để bán, được ba trăm ngàn đồng. Nhưng mủ của hoa đu đủ bắn vào mắt, xót quá, nên hôm nay tao ở nhà”.

Rơ Ô Ngúy là người đàn ông J’rai cởi mở, trò chuyện với chúng tôi, anh luôn thường trực nụ cười trên môi. Ngúy cho biết, vợ chồng anh có 3 đứa con, hết hè này là đứa vào lớp 11, đứa vào lớp 9 và đứa út vào lớp 7. Ngoài làm lúa nước đủ ăn, gia đình anh còn canh tác được gần 1ha sắn. “Tuy nhiên sắn thì năm được năm mất. Gặp năm nào bị ngập nước là thối hết củ, xem như không thu hoạch được gì. Gia đình tôi đang tính trồng điều hoặc loại cây gì đó phù hợp hơn”, Rơ Ô Ngúy nói.

Cũng may là 3 đứa con của Rơ Ô Ngúy, cũng như con em đồng bào dân tộc thiểu số được miễn phí hoàn toàn trong việc học hành, do vậy gia đình tiết kiệm được một khoản chi phí tương đối lớn, con em lại không bị thất học. Tuy nhiên để có “của ăn của để” thì với buôn Đoàn Kết này, với xã vùng 3 Ia R’sai này, xem ra thì chưa được nhiều hộ.

Cuối năm 2024, gia đình Rơ Ô Ngúy được cấp 2 con bò bằng hình thức trao tiền mặt 24 triệu đồng để gia đình tự đi mua bò. “Hai mươi bốn triệu đồng mua được hai con bò, riêng con bò cái thì đang mang bầu nên chỉ vài tháng sau, gia đình có thêm một chú bò nghé nữa. Mới mấy tháng mà đã có lãi rồi”, Ngúy lại cười.

Rơ Lan H’Mlin cho biết, Chi hội Phụ nữ buôn Đoàn Kết có hơn 160 hội viên, trong đó hơn 10 hộ thuộc diện hộ nghèo, hơn 30 hộ cận nghèo, còn lại là trung bình và khá. Từ nhiều chương trình mục tiêu quốc gia khác nhau mà những năm qua, chi hội phụ nữ, các hội đoàn thể cũng như chính quyền địa phương luôn tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi để phát triển sản xuất, để xây nhà kiên cố... Hiện buôn Đoàn Kết đã có trên 50 hộ được cấp bò giống như hộ của Rơ Ô Ngúy, gần 20 ngôi nhà chính sách cũng vừa được mọc lên thay thế nhà tạm, nhà dột nát. Không ít người dân đã tiếp cận được nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội để làm nhà mới, để tổ chức chăn nuôi, để mở rộng vườn cây ăn quả...

H’Mlin nói: “Bà con nơi đây đã được tiếp cận rất nhiều chương trình của Nhà nước như xóa nhà tạm, vay vốn chăn nuôi sản xuất, cấp bò giống, cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ con em đi học ở tất cả các cấp học... Cuộc sống gần như không còn lo đến cái đói, tuy nhiên cũng còn không ít những khó khăn nhất định”.

2.

“Quả là cuộc sống của bà con xã Ia R’sai vẫn còn nhiều khó khăn nhất định”, Chủ tịch UBND xã Ia R’sai, ông Võ Ngọc Châu chia sẻ khi trò chuyện với chúng tôi vào đầu giờ chiều.

Theo Chủ tịch xã Ia R’sai, chỉ tiêu giảm nghèo năm 2025 của xã được Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai giao với tỷ lệ là 2,99% so với năm 2024. UBND xã đã giao cơ quan chuyên môn tham mưu, ban hành quyết định phân bổ chỉ tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và kế hoạch thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025. Trên cơ sở đó, UBND xã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp thực hiện phù hợp, nhằm đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đã đề ra.

“Việc triển khai phối hợp thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững được xã đặc biệt quan tâm. UBND xã đã phân công, giao nhiệm vụ cho các cơ quan chuyên môn phối hợp với các ngành liên quan, tổ chức hướng dẫn các thôn, buôn lập danh sách đăng ký hộ thoát nghèo trong năm”, ông Võ Ngọc Châu nói.

Cũng theo ông Châu, xã rất chú trọng đến việc tăng cường sự phối hợp giữa các thành viên ban chỉ đạo và các tổ chức đoàn thể trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia các chương trình giảm nghèo. Đồng thời đẩy mạnh việc lồng ghép các chính sách giảm nghèo chung với các chương trình, dự án từ các Chương trình mục tiêu Quốc gia khác. Chú trọng tư vấn, hỗ trợ kịp thời để giúp các hộ nghèo nâng cao ý thức, chủ động phát triển sinh kế, vươn lên thoát nghèo bền vững...

Đến nay, 100% hộ nghèo và cận nghèo (1.140 hộ) trên địa bàn xã đã được tham gia bảo hiểm y tế, trong đó có 729 hộ được cấp thẻ bảo hiểm y tế theo chính sách dành riêng cho hộ nghèo và cận nghèo, số còn lại được được thụ hưởng theo chính sách bảo hiểm y tế áp dụng đối với người dân sinh sống tại vùng đặc biệt khó khăn.

Trên lĩnh vực giáo dục, xã thực hiện đầy đủ các chính sách hỗ trợ đối với học sinh, sinh viên là con hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số như miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo.

Trong công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát, UBND xã đã chủ động rà soát các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn để hỗ trợ xây dựng nhà ở. Trong 6 tháng đầu năm 2025, xã đã vận động xây mới nhà cho 172 hộ nghèo, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 8,7 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, địa phương đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, góp phần thiết thực hỗ trợ các hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo có điều kiện phát triển kinh tế, cải thiện đời sống. Trong cùng kỳ, Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội đã triển khai cho vay theo các chương trình tín dụng ưu đãi, với tổng nguồn vốn cơ bản đáp ứng nhu cầu vay vốn của người dân. Qua đó, góp phần ổn định đời sống, giảm nghèo bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

“Là xã đặc biệt khó khăn, lại vừa thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính nên việc triển khai nhiệm vụ giảm nghèo bền vững cho người dân là không hề đơn giản. Tuy nhiên với quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, sự chung tay của các tổ chức chính trị, xã hội, xã Ia R’sai sẽ sớm vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt các chỉ tiêu, kế hoạch đã đề ra”, ông Võ Ngọc Châu thể hiện quyết tâm cao.

“Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng công tác giảm nghèo tại xã Ia Rsai vẫn còn nhiều tồn tại, khó khăn. Kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, nhiều hộ sau khi thoát nghèo vẫn ở ngưỡng rất mong manh, nguy cơ tái nghèo cao”, Chủ tịch UBND xã Ia Rsai, ông Võ Ngọc Châu chia sẻ.