Báo cáo mang tên “Hướng tới chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược có trách nhiệm, hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng của Indonesia”, công bố ngày 9/12, do hai chuyên gia Martha Maulidia và Richard Bridle thực hiện, tập trung đánh giá mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trong ngành công nghiệp nickel - một thành phần then chốt của pin xe điện và công nghệ năng lượng sạch.
Theo báo cáo, sự bùng nổ nhu cầu toàn cầu đối với pin và năng lượng tái tạo đã khiến ngành khai thác và chế biến nickel tại Indonesia tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây, mở ra cơ hội lớn về phát triển công nghiệp, tạo việc làm và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, quá trình mở rộng này cũng kéo theo hàng loạt hệ lụy tiêu cực, bao gồm phát thải các-bon cao, tai nạn lao động, suy thoái hệ sinh thái và gia tăng xung đột xã hội tại nhiều địa phương.
Báo cáo của Viện Quốc tế về Phát triển Bền vững (IISD) cảnh báo chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược, bao gồm nickel, của Indonesia đang đối mặt với nhiều thách thức về ESG. Ảnh: IFRI.
Nhóm nghiên cứu đã đối chiếu khung pháp lý hiện hành của Indonesia với các tiêu chuẩn ESG quốc tế, qua đó chỉ ra nhiều “khoảng trống” đáng lo ngại, đặc biệt trong các lĩnh vực bảo vệ đa dạng sinh học, thẩm định nhân quyền, tham vấn cộng đồng, và công bố thông tin bền vững. Những hạn chế này làm suy yếu nỗ lực xây dựng một chuỗi cung ứng khoáng sản có trách nhiệm cho tiến trình chuyển dịch năng lượng.
Báo cáo cũng dẫn kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Canada, Australia, Chile và Philippines - những nước đã áp dụng thành công nhiều mô hình quản lý khai khoáng bền vững, nhằm tăng cường minh bạch, bảo vệ môi trường và quyền lợi cộng đồng.
Từ đó, IISD đưa ra một loạt khuyến nghị chính sách quan trọng về ESG đối với ngành khai thác và chế biến nickel của Indonesia.
Cụ thể, trong lĩnh vực môi trường, cần có yêu cầu bắt buộc đánh giá hệ sinh thái, giám sát đa dạng sinh học và cải thiện quản lý chất thải trong khai thác nickel. Về xã hội, cần áp dụng đầy đủ cơ chế thẩm định nhân quyền và bảo đảm nguyên tắc “được cung cấp thông tin đầy đủ, được tham vấn trước và tự do đồng thuận” (FPIC) đối với các cộng đồng bản địa và địa phương bị ảnh hưởng.
Đối với quản trị khí hậu, báo cáo khuyến nghị yêu cầu tất cả doanh nghiệp khai thác nickel phải có hệ thống quản trị phát thải, kế hoạch khử các-bon và công bố bắt buộc các chỉ số ESG, đồng thời tăng cường các biện pháp chống tham nhũng. Ngoài ra, các cơ chế chia sẻ lợi ích cũng cần được hoàn thiện để bảo đảm cộng đồng địa phương nhận được lợi ích kinh tế lâu dài, thay vì chỉ gánh chịu rủi ro môi trường và xã hội.
Báo cáo nhấn mạnh, nếu Indonesia có thể điều chỉnh chính sách tiệm cận hơn với các chuẩn mực quốc tế và tăng cường thực thi, quốc gia này vừa có thể tối đa hóa lợi ích từ tài nguyên khoáng sản, vừa hạn chế các tác động tiêu cực. Đây được xem là điều kiện then chốt để xây dựng một chuỗi cung ứng nickel bền vững, minh bạch và có trách nhiệm, qua đó hỗ trợ hiệu quả cho mục tiêu chuyển dịch năng lượng quốc gia.
