Chuẩn bị kỹ, triển khai nhanh, hiệu quả thực chất chính quyền hai cấp

Trong bối cảnh cả nước đang thực hiện chủ trương lớn về sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức lại mô hình chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Điện Biên là một trong những địa phương đi đầu về tiến độ và chất lượng thực hiện.

Nhằm làm rõ hơn công tác chuẩn bị, vận hành thử nghiệm và các định hướng sắp tới, ngay trước Hội nghị công bố Nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chính quyền hai cấp, phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Lê Thành Đô – Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức mô hình chính quyền 2 cấp tại địa phương.

Thưa ông, Điện Biên đã triển khai việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã như thế nào và kết quả bước đầu ra sao?

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, tỉnh đã sớm thành lập Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc, xây dựng đề án sắp xếp 129 đơn vị hành chính cấp xã thành 45 xã, phường mới – giảm 84 đơn vị, tương ứng 65,1%. Tỷ lệ này đạt đúng định hướng Trung ương đề ra là giảm khoảng 60–70%. Quá trình thực hiện đã đảm bảo đầy đủ quy trình, từ lấy ý kiến nhân dân đến tổ chức kỳ họp HĐND các cấp, xin ý kiến Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Ngày 16/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 1661/NQ-UBTVQH15 phê duyệt phương án của tỉnh.

Vậy việc tổ chức lại bộ máy, các cơ quan chuyên môn và đơn vị sự nghiệp công lập ở cấp xã được thực hiện như thế nào để đảm bảo tính thông suốt, hiệu quả?

Tỉnh đã ban hành văn bản hướng dẫn thành lập 3 phòng chuyên môn ở mỗi xã, phường gồm: Văn phòng HĐND–UBND, Phòng Văn hóa–Xã hội, Phòng Kinh tế (hoặc Kinh tế–Hạ tầng và Đô thị ở phường). Đồng thời, 45 đơn vị hành chính mới đều thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công để tiếp nhận, xử lý thủ tục hành chính ngay tại địa bàn dân cư. Về đơn vị sự nghiệp công lập, chúng tôi đã tổ chức lại theo hướng khu vực hóa – ví dụ: 5 Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp, 10 Trung tâm Y tế khu vực, 5 Ban Quản lý Dự án và Phát triển quỹ đất... Việc này không chỉ giúp giảm đầu mối mà còn tăng hiệu quả phục vụ người dân.

Xin ông chia sẻ kết quả vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền cấp xã mới?

Tỉnh đã tổ chức vận hành thử nghiệm tại 18 xã, phường trọng điểm. Các nội dung thử nghiệm gồm: Kỳ họp HĐND xã mới, phiên họp đầu tiên của UBND xã và hoạt động của Trung tâm Hành chính công. Kết quả rất khả quan – các phiên họp được tổ chức nghiêm túc, đúng quy trình. Đặc biệt, Trung tâm hành chính công đã giải quyết một số thủ tục hành chính chỉ trong 30 phút, thay vì mất tới 12 ngày như trước. Điều này chứng minh bộ máy mới đã vận hành bước đầu hiệu quả và hướng đến phục vụ người dân tốt hơn.

Trong quá trình triển khai, tỉnh gặp những khó khăn, vướng mắc gì cần tháo gỡ, thưa ông?

Có nhiều vướng mắc, chủ yếu về thể chế và hạ tầng. Thứ nhất, hướng dẫn về tính khóa của HĐND xã mới chưa thống nhất, gây lúng túng trong tổ chức kỳ họp đầu tiên. Thứ hai, nhiều trụ sở, hội trường của các xã mới được kế thừa từ xã cũ nên chưa đáp ứng điều kiện về diện tích, đặc biệt tại Trung tâm hành chính công. Ngoài ra, trang thiết bị còn thiếu, cán bộ mới cần thời gian làm quen nhiệm vụ. Một số thủ tục hành chính chưa được công bố đầy đủ từ bộ, ngành Trung ương. Chúng tôi đã kiến nghị Bộ Nội vụ, Bộ Quốc phòng, Chính phủ và Quốc hội sớm có hướng dẫn, hỗ trợ cần thiết để tháo gỡ.

Tỉnh sẽ tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào trong thời gian tới?

Từ ngày 1/7/2025, tỉnh sẽ chính thức vận hành mô hình chính quyền hai cấp. Do đó, ưu tiên hiện nay là hoàn thành bàn giao tài sản, trang thiết bị, hồ sơ hành chính trước ngày 30/6. Đồng thời, tiếp tục đào tạo cán bộ, rà soát điều kiện cơ sở vật chất, đường truyền và phần mềm phục vụ hành chính công.Tỉnh cũng đề nghị Trung ương hỗ trợ kinh phí nâng cấp Trung tâm hành chính công, và cho chủ trương khảo sát, cải tạo trụ sở các xã mới. Chúng tôi xác định rõ, tinh gọn bộ máy không phải để làm ít việc mà là làm hiệu quả hơn, đúng chức năng, đúng nhu cầu phục vụ nhân dân.

Xin cảm ơn ông!