Cao su tận dụng thị trường trọng điểm, khai thác thị trường mới nổi

Hoa Kỳ là một trong 10 thị trường lớn nhất của cao su Việt Nam. Tuy nhiên, thị phần của nước này còn khá nhỏ. Năm 2024, xuất khẩu cao su sang Hoa Kỳ đạt 29 nghìn tấn, trị giá 52 triệu USD, chiếm 1,3% về lượng và 1,5% kim ngạch xuất khẩu cao su đi các thị trường.

Những tháng đầu năm nay, trong khi xuất khẩu cao su sang 3 thị trường lớn nhất là Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc giảm về lượng, thì xuất khẩu sang Hoa Kỳ lại tăng. Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu cao su sang Hoa Kỳ đạt 8 nghìn tấn, tăng 6% so với cùng kỳ 2024.

Tuy nhiên, thị trường cao su đã ít nhiều chịu tác động từ chính sách thuế mới của Hoa Kỳ. Sau khi Chính quyền của Tổng thống Donald Trump công bố chính sách thuế đối ứng với các đối tác thương mại, giá cao su trên thị trường thế giới đã bị ảnh hưởng không nhỏ.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), trong tháng 4, giá cao su trên thị trường thế giới giảm xuống mức thấp nhất trong một năm qua. Từ đầu tháng 5 đến nay, sau khi Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận hạ nhiệt căng thẳng thương mại, giá cao su trên thị trường thế giới đồng loạt tăng mạnh trở lại.

Điều này cho thấy, khi Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế đối ứng lên các đối tác thương mại, sẽ có những tác động tới thị trường cao su toàn cầu, qua đó ảnh hưởng đến xuất khẩu cao su và các doanh nghiệp cao su Việt Nam.

Ông Lê Thanh Hưng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), cho biết, chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ sẽ gây ảnh hưởng tới ngành cao su Việt Nam. Dù ảnh hưởng của thuế được đánh giá ở mức trung bình, nhưng cũng sẽ tác động tới sản xuất, kinh doanh của VRG.

Để giảm thiểu ảnh hưởng của thuế đối ứng, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là hướng đi quan trọng cho ngành cao su. Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) đã khuyến cáo các doanh nghiệp hội viên dựa trên cơ sở các hiệp định thương mại tự do, chủ động mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Đồng thời, các doanh nghiệp cần tận dụng hiệu quả thị trường trọng điểm, khai thác thị trường mới nổi, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, qua đó ứng phó linh hoạt với xu hướng bảo hộ và rào cản kỹ thuật gia tăng.

Thị trường trọng điểm hàng đầu mà ngành cao su cần tận dụng hiệu quả là Trung Quốc – thị trường lớn nhất của cao su Việt Nam. Từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đang tăng mạnh nhập khẩu cao su. Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, 4 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc nhập khẩu 2,95 triệu tấn cao su các loại, trị giá 5,79 tỷ USD, tăng 22% về lượng và tăng 51% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Nhập khẩu cao su của Trung Quốc đang tăng mạnh chủ yếu nhờ nhu cầu cao trong ngành sản xuất săm lốp ô tô. Thông tin mới đây do Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) công bố, cho thấy, sản lượng và doanh số bán ô tô của Trung Quốc đã vượt quá 10 triệu chiếc trong 4 tháng đầu năm nay. Cũng trong thời gian nói trên, sản lượng vỏ lốp cao su sản xuất của Trung Quốc đạt gần 386 triệu chiếc, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2024.

Điều đáng chú ý là trong khi Trung Quốc đang tăng mạnh nhập khẩu cao su, thì xuất khẩu cao su Việt Nam sang Trung Quốc lại giảm. Theo Cục Hải quan Việt Nam, dù tăng trưởng tốt trong tháng 4, nhưng tính chung 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cao su sang Trung Quốc chỉ đạt 324 nghìn tấn, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Diễn biến thị trường cho thấy, ngành cao su cần có cách tiếp cận mới mẻ hơn với thị trường Trung Quốc. VRA nhận định, Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trên bản đồ thương mại cao su thế giới do có nhu cầu nhập khẩu rất lớn. Trung Quốc đang có kế hoạch phát triển hơn nữa ngành sản xuất xe điện, xe hybrid, dẫn tới nhu cầu nhập khẩu cao su để sản xuất lốp xe đang tăng cao.

Từ nhiều năm nay, Việt Nam là nguồn cung cấp cao su lớn thứ 2 cho thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su sơ chế, tỷ trọng xuất khẩu cao su giá trị gia tăng rất thấp. Do đó, VRA khuyến cáo các doanh nghiệp cần có chiến lược tăng tỷ lệ cao su giá trị gia tăng trong xuất khẩu sang Trung Quốc để nâng cao giá trị xuất khẩu.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cao su cần chú trọng đảm bảo nguồn gốc xuất xứ và ổn định nguồn cung nguyên liệu nhằm hạn chế nguy cơ bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tăng cường khả năng thích ứng với những thay đổi của thị trường bằng giải pháp tái cấu trúc sản xuất, tối ưu chi phí, hạ giá thành, nâng cao năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu – phát triển để đa dạng hóa sản phẩm giá trị gia tăng.

Xuất khẩu cao su Việt Nam sang Malaysia và Indonesia đang tăng trưởng rất mạnh. Trong 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cao su sang Malaysia tăng 341% so với cùng kỳ 2024 và đạt 12 nghìn tấn; xuất khẩu sang Indonesia tăng 99%, đạt 12 nghìn tấn.