Đây là cảnh báo từ ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).
Mưa lớn, lũ lên cao
Theo ông Mai Văn Khiêm, những ngày tới hiện tượng mưa dông vẫn còn xuất hiện chủ yếu vào chiều tối và đêm. Dự báo khoảng ngày 22 - 25/5, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có khả năng xảy ra đợt mưa lớn diện rộng ở Bắc Bộ, lượng mưa phổ biến từ 100 - 250mm, có nơi trên 350mm; có thể xuất hiện mưa cục bộ với cường suất lớn (trên 100mm trong 3 giờ).
Với kịch bản mưa lớn được dự báo như trên, các địa phương cần đề phòng nguy cơ từ ngày 22 - 25/5, trên thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc Bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ. Biên độ lũ (chênh lệch giữa mực nước đỉnh lũ với mực nước khi lũ bắt đầu lên) phổ biến từ 2-5m.
Do mưa lớn, nguy cơ từ ngày 22 - 25/5, trên thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc Bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ. Ảnh minh họa.
Để chủ động ứng phó với các tình hình thiên tai trong thời gian tới, Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản thông tin cảnh báo cáo một số nguy cơ thiên tai cụ thể gửi các Bộ, ngành và địa phương, đặc biệt từ này đến cuối tháng 5.
Bên cạnh khả năng xuất hiện một đợt lũ, cần lưu ý, hiện nay đang là thời điểm giao mùa nên hiện tượng mưa dông mạnh có thể xuất hiện kèm theo lốc xoáy, sét và mưa đá, gió giật mạnh. Các nguy cơ này không chỉ đối với các tỉnh Bắc Bộ mà cả với các địa phương ở Tây Nguyên và Nam Bộ. Những vùng này đã bắt đầu vào mùa mưa nên các đợt mưa dông vào chiều tối và đêm cũng sẽ xuất hiện thường xuyên hơn.
Mặt khác, lũ quét, sạt lở đất là nguy cơ thường trực. Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn vẫn liên tục cảnh báo trong những ngày tới, đặc biệt là các tỉnh miền Bắc vừa trải qua một đợt mưa lớn nên tại các vùng đồi núi ở các tỉnh: Bắc Kạn, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang… đất đá đã bão hòa nước.
“Nguy cơ trượt lở đất vẫn ở mức cao”, ông Mai Văn Khiêm nhấn mạnh và khuyến cáo người dân cần đề phòng với các hiện tượng trượt lở, tránh thiệt hại về người và tài sản vật chất.
Ngoài ra, do mưa cường suất lớn chắc chắn xuất hiện ngày càng thường xuyên nên có thể gây ra ngập úng tại các vùng trũng thấp, khu đô thị, khu công nghiệp.
Mưa ở Bắc Bộ cao hơn từ 10 – 30%
Chia sẻ về tình hình mưa từ đầu tháng 5 đến nay, ông Mai Văn Khiêm cho biết, mặc dù Bắc Bộ chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ nhưng đã xuất hiện nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm như mưa dông, lốc, sét, mưa đá. Một số nơi đã ghi nhận các đợt mưa dông, mưa lớn cục bộ với lượng mưa phổ biến từ 100 - 200mm, có nơi trên 300mm.
Đáng chú ý là mưa cường suất lớn trong vài giờ thể lên đến 100-200mm. Điển hình là trận mưa tối và đêm 17/5, trạm đo Yến Dương (Bắc Cạn) mưa 195mm từ 20h-24h; trạm Na Hang (Tuyên Quang) mưa 198mm từ 21h-24h, trạm Tân Lập (Hà Giang) mưa 132mm từ 20h-24h; Quảng Yên (Quảng Ninh) mưa 150mm từ 18h-21h; Dân Tiến (Thái Nguyên) mưa 192mm từ 16h-19h...).
Theo dự báo hiện tại, tổng lượng mưa tháng 5/2025 có thể cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 10-30%. Thực tế, lượng mưa như thế này cũng chưa đáng kể so với tháng 5/2024 (mưa tháng 5/2024 cao hơn trung bình nhiều năm 30-60%). Sự xuất hiện của mưa cường suất lớn trong khoảng thời gian ngắn cũng đã thường xuyên xảy ra những năm vừa qua.
Trước tình hình này, các Bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục triển khai công tác chỉ đạo ứng phó theo khuyến cáo của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai; chủ động thực hiện biện pháp ứng phó với mưa lớn, lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh và lũ quét, sạt lở đất; sẵn sàng lực lượng tại chỗ, kịp thời hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả, nhất là tại những khu vực đã bị thiệt hại do mưa lớn thời gian vừa qua.
