Cần khẩn trương GPMB để hồ chứa nước Bản Mồng sớm về đích

Tiếng nói từ người dân

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng là công trình thủy lợi trọng điểm. Tuy nhiên, quá trình triển khai trên địa bàn xã Châu Bình, đặc biệt tại bản Bình Quang - nơi nằm trong vùng lòng hồ, đã bộc lộ nhiều bất cập, gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân.

Bà Hà Thị Chinh, người dân bản Bình Quang, chia sẻ: “Dân chúng tôi ở đây trăm cái khổ đủ cả, nhưng mười cái thì không có: điện không, đường không, trường không, trạm không, thậm chí sóng điện thoại cũng không. Nhiều khi lên nhóm, lên mạng cũng không biết tin tức, thông báo gì”.

Còn ông Võ Chí Minh, Phó Trưởng bản Bình Quang, bức xúc: “Người dân rất ủng hộ dự án, nhưng quá trình triển khai còn chậm chạp, thiếu đồng bộ. Có những hộ đã nhận tiền đền bù từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn còn diện tích đất nhỏ chưa được giải quyết dứt điểm, bà con vẫn phải sản xuất trên đất đó. Điều đáng lo hơn, hồ đã tích nước trong khi việc di dời toàn bộ bản vẫn chưa hoàn thành. Chúng tôi đặt câu hỏi: Tại sao chưa giải phóng xong mặt bằng, chưa hoàn tất hồ sơ đền bù mà đã tích nước?”.

Cũng theo ông Minh và những người dân bản Bình Quang, nhiều hộ gia đình dù đã nhận tiền đền bù xong từ lâu nhưng do dự án triển khai chậm chạp nên đất đai để không. Người dân đã tận dụng để canh tác trồng keo lên trên diện tích đó. Nay, dự án tiến hành tích nước thì phải thôn báo sớm từ 2-3 tháng cho người dân tiến hành thu hoạch chứ việc thông báo chỉ 10 ngày rồi tích nước luôn thì người dân không thể thu hoạch kịp hết số tài sản.

Theo ông Bùi Hoàng Tùng, Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Châu Bình, một số vướng mắc lớn trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) bắt nguồn từ việc trích đo, quy chủ chưa chính xác, dẫn đến tình trạng hồ sơ sai lệch về người đứng tên sử dụng đất. Ngoài ra, có những hộ dân đã di cư khỏi địa phương từ lâu, gây khó khăn cho việc xác lập hồ sơ bồi thường. Chính vì vậy, quá trình GPMB bị chậm, không đồng bộ, kéo theo nhiều hệ lụy cho người dân vùng dự án.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng còn hạn chế, dẫn đến tình trạng khiếu kiện, kiến nghị kéo dài. Người dân nhiều lần phản ánh nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, tạo tâm lý hoang mang, bức xúc. Thực tế ghi nhận, tính đến tháng 8/2025, nhiều hộ dân Bình Quang vẫn chưa có nơi ở tái định cư ổn định, trong khi mực nước hồ đã dâng lên cao trình 64,9 m, gây ngập úng hơn 30 ha keo, hoa màu và tài sản của hàng chục hộ dân với tổng giá trị thiệt hại ước tính hàng chục tỷ đồng.

Cần có giải pháp trước mắt và lâu dài

Những thực tế trên cho thấy công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án Hồ chứa nước Bản Mồng tại xã Châu Bình, đặc biệt ở bản Bình Quang, còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Trước tình hình nhiều tồn tại kéo dài, cấp ủy, chính quyền xã Châu Bình cùng các cơ quan liên quan đã kịp thời vào cuộc, đưa ra các giải pháp vừa khắc phục trước mắt, vừa định hướng lâu dài để đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhân dân, đồng thời giữ vững tiến độ dự án.

Về giải pháp trước mắt, ngay trong tháng 8/2025, xã Châu Bình đã tổ chức nhiều cuộc họp, buổi làm việc trực tiếp với nhân dân bản Bình Quang và bản Kẻ Tằm. Qua đối thoại, UBND xã đã ban hành Kết luận số 20/KL-UBND và 21/KL-UBND (ngày 8/8/2025), đồng thời tiếp nhận đầy đủ ý kiến, kiến nghị của bà con.

Tiếp đó, để giảm thiểu thiệt hại, UBND xã đã có Tờ trình số 22/TTr-UBND ngày 20/8/2025 đề nghị tạm dừng nâng mực nước hồ, giữ ở cao trình 63,6 m. Kiến nghị này đã được Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4 chấp thuận tại Văn bản số 358/BQLĐT-QLTC ngày 21/8/2025, cho phép kéo dài thời gian giữ mực nước thấp thêm một tháng (đến 20/9/2025). Đây là quyết định kịp thời, giúp người dân có thêm thời gian thu hoạch keo, hoa màu, hạn chế thiệt hại về kinh tế.

Cùng với đó, xã đã huy động lực lượng, phương tiện hỗ trợ bà con thu hoạch, mở đường, vận chuyển keo và hoa màu. Ban Thường vụ Đảng ủy xã cũng tổ chức phiên họp đột xuất ngày 20/8/2025, đề ra giải pháp hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả ngập úng, đồng thời ổn định đời sống trước mắt.

Về giải pháp lâu dài, để hoàn thành công tác bồi thường, GPMB và tái định cư, hướng tới mục tiêu đưa dự án Hồ chứa nước Bản Mồng về đích đúng tiến độ, các cấp chính quyền và cơ quan chức năng cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm, cụ thể.

Thứ nhất phải tiến hành rà soát, chỉnh lý hồ sơ bồi thường, quy chủ chính xác. Tổ chức kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ đất đai, khắc phục tình trạng sai sót trong trích đo, quy chủ; Phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban chuyên môn và chính quyền cơ sở để xác minh đúng đối tượng được hưởng bồi thường.

Đẩy nhanh tiến độ GPMB, di dời dân cư. Cụ thể là hoàn thành hồ sơ, áp giá đền bù và tổ chức chi trả cho người dân còn tồn đọng từ các năm trước; Bố trí khu tái định cư mới, đảm bảo đầy đủ điện, đường, trường, trạm, sóng viễn thông… để người dân sớm ổn định cuộc sống.

Một việc hết sức quan trọng khác là phải tăng cường đối thoại, công khai, minh bạch, duy trì các buổi tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với dân, ghi nhận và giải quyết kịp thời các kiến nghị; Công khai thông tin liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để người dân nắm rõ, tránh khiếu kiện kéo dài.

Phải hỗ trợ sinh kế lâu dài cho người dân. Cụ thể là không chỉ bồi thường đất, hoa màu, tài sản, cần quan tâm đến việc hỗ trợ chuyển đổi nghề, tạo việc làm ổn định cho người dân sau tái định cư.

Ngoài ra, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan từ xã, tỉnh cùng các Ban quản lý dự án, Sở Nông nghiệp và Môi trường cần phối hợp nhịp nhàng, tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm.

Có thể thấy, dự án Hồ chứa nước Bản Mồng mang ý nghĩa lớn lao nhưng cũng kéo theo nhiều thách thức trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư, đặc biệt tại xã Châu Bình mà tiêu biểu là bản Bình Quang. Người dân nơi đây đã và đang gánh chịu nhiều khó khăn, thiệt hại, song vẫn thể hiện tinh thần đồng thuận, ủng hộ dự án.

Vấn đề đặt ra là các cấp, ngành cần tiếp tục thể hiện tinh thần “vì dân, vì cộng đồng”, đảm bảo công khai, minh bạch, giải quyết dứt điểm tồn tại, để vừa bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân, vừa đảm bảo tiến độ thi công.