Giữa lòng Hà Nội đông đúc và ngột ngạt, nơi từng là một bãi đất hoang tăm tối và ngập ngụa rác thải, giờ đây đã trở thành một không gian xanh mát, sống động và đầy ắp tiếng cười trẻ thơ.
Không gian xanh mát, sống động và đầy ắp tiếng cười trẻ thơ. Ảnh: Xuân Hà.
Đó là công viên rừng Chương Dương - một "lá phổi xanh" độc đáo nằm khuất trong ngõ nhỏ phố Hàm Tử Quan (phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội) - đây là ví dụ điển hình cho sự thay đổi khi cộng đồng và chính quyền cùng chung tay vì một môi trường sống.
Trước đây, khu đất rộng gần 1 ha này từng là nỗi ám ảnh của người dân địa phương. Rác thải chất đống, mùi hôi nồng nặc, cỏ dại um tùm và cảnh hoang tàn kéo dài suốt nhiều năm trời khiến nơi đây trở thành “vùng cấm” trong lòng Thủ đô. Ít ai ngờ, chính nơi từng bị lãng quên này giờ lại trở thành điểm đến yêu thích của hàng trăm người dân mỗi ngày.
Từ bãi rác thành công viên rừng đa chức năng
Với tổng diện tích lên tới 9.000 m2, Công viên rừng Chương Dương được quy hoạch một cách thông minh và gần gũi với thiên nhiên. Dự án không chỉ đơn thuần là một công viên cây xanh mà là một không gian công cộng đa chức năng, nơi hội tụ nhiều hoạt động có ích cho sức khỏe, đời sống tinh thần và cả môi trường sinh thái.
Công viên rừng Chương Dương được quy hoạch một cách thông minh và gần gũi với thiên nhiên. Ảnh: Xuân Hà.
Công viên được chia làm ba phân khu chính. Khu vực đầu tiên là vườn rừng, nơi trồng các loại rau xanh, thảo dược và cây thuốc nam quen thuộc, không chỉ tạo không gian xanh mát mà còn mang tính giáo dục và ứng dụng cao. Khu vực thứ hai là vườn giác quan, nơi quy tụ các loài hoa và cây có hương thơm, màu sắc, kết cấu đa dạng - tạo điều kiện cho người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ, được khám phá và cảm nhận thiên nhiên bằng đủ giác quan. Khu vực thứ ba là sân chơi và khu tập luyện thể dục thể thao, nơi hàng ngày thu hút đông đảo người dân ở mọi lứa tuổi đến rèn luyện sức khỏe.
Điểm đặc biệt đáng chú ý của công viên rừng là việc sử dụng các vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường trong xây dựng và lắp đặt thiết bị. Những chiếc xích đu, ghế ngồi, dụng cụ thể dục… đều được sáng tạo từ vật liệu đã qua sử dụng, vừa tiết kiệm chi phí, vừa lan tỏa thông điệp sống xanh, bảo vệ môi trường.
Công viên sử dụng các vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường để xây dựng và lắp đặt thiết bị tập thể dục, đồ chơi. Ảnh: Xuân Hà.
Không chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc hay một không gian xanh, công viên rừng Chương Dương còn là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng. Trong nhiều ngày liên tiếp, từ cán bộ phường, từ thanh niên tình nguyện đến các cụ già, các em học sinh, ai nấy đều xắn tay dọn rác, cải tạo đất, trồng cây… từng bước hồi sinh "khu đất chết" trở thành “lá phổi xanh” tràn đầy sức sống.
Nơi kết nối con người với thiên nhiên
Giờ đây, mỗi sáng sớm hay chiều muộn, công viên luôn tấp nập người dân đến tập thể dục, tản bộ, chơi thể thao hay đơn giản chỉ là ngồi thư giãn, hít thở không khí trong lành. Trẻ em sau giờ học tụ tập tại sân chơi, nô đùa vui vẻ trong không gian an toàn và thân thiện. Người cao tuổi thong thả đi bộ hoặc luyện tập với các thiết bị được thiết kế phù hợp.
Một người dân sinh sống gần công viên chia sẻ: “Trước đây, khu này là bãi đất bị bỏ hoang, chẳng ai muốn bén mảng tới. Nay thành công viên xanh, chúng tôi thường xuyên ra đây tập thể dục, gặp gỡ nhau. Không khí trong lành, con cháu có chỗ vui chơi, mọi người đều thấy cuộc sống dễ chịu hơn”.
Công viên luôn tấp nập người dân đến tập thể dục, tản bộ, chơi thể thao hay đơn giản chỉ là ngồi thư giãn, hít thở không khí trong lành. Ảnh: Xuân Hà.
Hơn cả một công trình cải tạo đô thị, công viên rừng Chương Dương là nơi thể hiện mối liên kết giữa con người và thiên nhiên, giữa con người với con người. Khi đất đai được trả lại màu xanh, không khí được làm sạch, cũng là lúc các giá trị cộng đồng, ý thức giữ gìn môi trường và tinh thần sống tích cực được khơi dậy.
Không những thế, dự án còn có vai trò to lớn trong việc bảo vệ hệ sinh thái đô thị, cải tạo lớp đất từng bị ô nhiễm nghiêm trọng, ngăn chặn nguy cơ sạt lở ven sông, điều hòa khí hậu. Đây chính là một mô hình phát triển bền vững có thể nhân rộng ở nhiều nơi khác trong thành phố.
Công viên rừng Chương Dương đã chứng minh rằng, chỉ cần có quyết tâm, sự chung sức của cộng đồng, thì ngay cả một nơi từng bị lãng quên cũng có thể hồi sinh thành biểu tượng của sự phát triển. Trong nhịp sống hiện đại hối hả, những không gian xanh như thế không chỉ quý giá mà còn là nhu cầu thiết yếu để con người tìm lại sự cân bằng giữa thiên nhiên và cuộc sống.
