Phong trào lan rộng, mở ra sinh kế mới
Là một trong những người đầu tiên đưa ngựa bạch về nuôi tại địa phương, ông Nông Minh Tuấn, thôn Vinh Tiên, xã Thống Nhất cho biết, trước đây điều kiện kinh tế gia đình rất khó khăn, tài sản gần như không có gì đáng giá, nhưng nhờ nuôi ngựa bạch, đến nay gia đình ông đã vươn lên thành hộ có “của ăn của để”.
Theo ông Tuấn, ông bắt đầu nuôi ngựa bạch khoảng 20 năm nay, giống ngựa này phát triển nhanh, hiền, dễ nuôi, rất hợp với khí hậu vùng cao như Thống Nhất. Hiện ông luôn duy trì đàn ngựa bạch từ 5 đến 10 con, mỗi năm ông có thể thu nhập hàng trăm triệu đồng từ việc chăn nuôi loài vật này.
Ngựa bạch nuôi từ 2 đến 3 năm là có thể xuất chuồng với giá bán từ 50 đến 60 triệu đồng/con. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
“Tôi chủ yếu để chăn thả tự nhiên, ít tốn công, chi phí thấp mà đàn ngựa vẫn khỏe mạnh, sinh trưởng tốt. Nuôi ngựa bạch giúp gia đình tôi có thêm thu nhập ổn định, không còn lo chuyện cơm áo,” ông Tuấn chia sẻ.
Những hiệu quả rõ rệt từ mô hình của ông Tuấn đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều hộ dân trong xã Thống Nhất và một số địa phương khác. Tại thôn Hòa Bình, xã Xuân Dương, anh Triệu Tiến Hình, người mới tiếp cận mô hình từ năm 2021 cũng khẳng định lợi ích của loài vật nuôi này.
“Gia đình tôi bắt đầu nuôi ngựa bạch từ năm 2021 đến nay. Thấy hiệu quả rõ lắm, ngựa ít bệnh, dễ chăm sóc, ăn cỏ là chính, không tốn kém mấy. Con nào lớn là có người đến hỏi mua ngay. Nuôi ngựa bạch không cần bỏ nhiều công mà thu lại thì tốt hơn nhiều so với nuôi lợn hay gà”, anh Hình chia sẻ.
Không riêng gì anh Hình, anh Bế Văn Cương, thôn Suối Mành, xã Xuân Dương, cũng là một trường hợp điển hình của việc tận dụng chính sách hỗ trợ để vươn lên.
“Năm 2022 tôi vay vốn mua được 7 con ngựa giống. Đến nay tôi đã bán được 3 con, thu về gần 150 triệu đồng. Số còn lại đang phát triển tốt. Nhờ dự án này, kinh tế gia đình tôi khá hẳn lên”, anh Cương phấn khởi cho hay.
Nhờ hiệu quả kinh tế từ mô hình nuôi ngựa, nhiều hộ đã có điều kiện đầu tư nhà cửa, mua sắm thiết bị phục vụ sản xuất, cải tạo chuồng trại, nuôi thêm các loại gia súc khác.
Những gì gặt hái được từ chăn nuôi loài vật này không chỉ là tiền bạc mà còn là uy tín và niềm tin trong cộng đồng về một mô hình phát triển hiệu quả, phù hợp với vùng miền.
Tăng liên kết, xây dựng chuỗi giá trị
Ngựa bạch từ lâu đã được biết đến là giống ngựa quý. Không chỉ cung cấp thịt giàu đạm, mà xương ngựa bạch còn dùng để nấu cao ngựa có giá trị rất cao trong y học cổ truyền, giúp bồi bổ sức khỏe, chữa trị đau nhức xương khớp và các chứng suy nhược.
Theo kinh nghiệm của nhiều hộ chăn nuôi, so với các loại vật nuôi truyền thống như lợn, gà, trâu, bò thì ngựa bạch có nhiều lợi thế vượt trội. Loài này dễ nuôi, có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu vùng núi, đặc biệt là sinh trưởng nhanh, chi phí chăm sóc thấp và ít dịch bệnh.
Diện tích đồng cỏ lớn là lợi thế để người dân các xã Quan Sơn, Thống Nhất, Xuân Dương... chăn thả ngựa bạch, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Ngựa bạch chủ yếu ăn cỏ tươi, chu kỳ nuôi chỉ từ 2 đến 3 năm là có thể xuất chuồng, với trọng lượng trung bình mỗi con đạt từ 70 đến 100 kg. Giá bán dao động từ 50 đến 60 triệu đồng/con. Với hiệu quả kinh tế cao, ngựa bạch đang chứng minh vai trò là một “đòn bẩy” mới cho người dân vùng cao vươn lên thoát nghèo.
Tại tỉnh Lạng Sơn, mô hình nuôi ngựa bạch đang phát triển mạnh, tập trung chủ yếu ở các xã Thống Nhất, Quan Sơn, Xuân Dương… Nhiều hộ dân đã bước đầu thành công với mô hình này, mở ra hướng đi mới đầy triển vọng cho chăn nuôi vùng cao.
Nhận thấy tiềm năng lớn từ ngựa bạch, chính quyền các cấp tại tỉnh Lạng Sơn cũng đã tích cực triển khai các chương trình hỗ trợ người dân tiếp cận vốn vay ưu đãi, khuyến khích nhân rộng mô hình, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi.
Chủ tịch UBND xã Quan Sơn Nguyễn Hùng Mạnh cho biết, xã có diện tích đồi núi, đồng cỏ rộng lớn rất thuận lợi cho việc chăn thả ngựa. Để chăn nuôi ngựa bạch hiệu quả, xã đã tuyên truyền, vận động bà con tăng đàn, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đồng thời phối hợp với ngành chuyên môn tổ chức tập huấn, hướng dẫn người dân cách chăm sóc, phòng bệnh cho đàn ngựa.
Năm 2024, từ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, xã cũng đã hỗ trợ 11 con ngựa bạch giống cho 11 hộ nghèo tại thôn Suối Mạ với kinh phí trên 400 triệu đồng.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn Đinh Thị Thu cho biết, nuôi ngựa bạch là một hướng đi mới, đầy tiềm năng cho bà con vùng cao, song vẫn đang gặp một số khó khăn.
Nguồn giống tốt còn hạn chế, kỹ thuật chăn nuôi chưa được đồng đều, đầu ra chủ yếu phụ thuộc vào thương lái, khiến người dân dễ bị ép giá. Phần lớn ngựa bạch sau khi xuất chuồng đều bán thô, chưa có chuỗi giá trị khép kín để nâng cao giá trị sản phẩm….
Chăn nuôi ngựa bạch hoàn toàn có thể trở thành mô hình thoát nghèo bền vững của người dân vùng cao xứ Lạng. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Để tháo gỡ những vướng mắc này, Lạng Sơn sẽ tiếp tục đẩy mạnh liên kết “4 nhà” (nhà nông – nhà nước – nhà khoa học – nhà doanh nghiệp), từ đó xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm ngựa bạch từ con giống, chăn nuôi, thu mua, chế biến, đến tiêu thụ và xây dựng thương hiệu.
Phong trào nuôi ngựa bạch tại Lạng Sơn đang minh chứng cho khả năng chuyển mình tích cực của bà con miền núi. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, sự năng động của người dân và sự hỗ trợ của chính quyền, chăn nuôi ngựa bạch hoàn toàn có thể trở thành mô hình thoát nghèo bền vững, thậm chí là con đường làm giàu chân chính cho người dân vùng cao xứ Lạng.
