Bắc Ninh xây dựng công nghiệp xanh, hướng tới 'kỳ tích sông Cầu'

Trong bối cảnh công nghiệp hóa nhanh trên cả nước, Bắc Ninh nổi lên là địa phương đi đầu trong bảo vệ môi trường, đặc biệt tại các làng nghề truyền thống, nơi từng là biểu tượng thịnh vượng nhưng cũng là "điểm nóng" ô nhiễm.

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn nhấn mạnh: “Bắc Ninh không chấp nhận bất kỳ cơ sở sản xuất tái chế nào gây ô nhiễm. Nhà đầu tư nếu không đáp ứng tiêu chuẩn môi trường sẽ bị từ chối, dù dự án lớn đến đâu”.

Minh chứng rõ nét là việc tỉnh từng từ chối một dự án sản xuất lốp ô tô hàng đầu thế giới do lo ngại nguy cơ ô nhiễm, thể hiện rõ lập trường không đánh đổi môi sinh lấy tăng trưởng ngắn hạn.

Năm 2024, Bắc Ninh đã xử lý dứt điểm ba làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng nhất cả nước, trong đó có làng nghề Mẫn Xá (xã Văn Môn, Yên Phong), từng được gọi là “làng ung thư”. Hơn 200 cơ sở nấu nhôm trong khu dân cư và cụm công nghiệp phải dừng hoạt động, hàng trăm hộ sản xuất giấy ở Phong Khê buộc ngừng xả thải không kiểm soát. Tổng số tiền xử phạt lên tới gần 70 tỷ đồng.

Không chỉ áp dụng biện pháp hành chính, Bắc Ninh còn ban hành Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐND, hỗ trợ từ 200 - 300 triệu đồng cho mỗi cơ sở dừng hoạt động, di dời hoặc chuyển đổi nghề. Chính sách tài chính đi kèm lộ trình rõ ràng giúp ổn định xã hội, tạo động lực thực chất cho chuyển đổi sản xuất. Nhiều hộ dân đã tự nguyện tháo dỡ lò đốt, ống khói, chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường.

Quan điểm xuyên suốt của lãnh đạo tỉnh là: Không nhượng bộ trước hành vi gây ô nhiễm và không để một nhóm nhỏ ảnh hưởng đến sự phát triển chung. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống chính trị, Bắc Ninh đang từng bước tái định hình chiến lược phát triển theo hướng xanh và tuần hoàn.

Bên cạnh xử lý ô nhiễm, Bắc Ninh tập trung xây dựng các khu công nghiệp sinh thái, thu hút doanh nghiệp công nghệ cao, sử dụng năng lượng sạch, vật liệu mới và ứng dụng công nghệ số. Các dự án FDI vào tỉnh phải tuân thủ bộ tiêu chí “hai ít - ba cao, năm sẵn sàng, một không”, trong đó “một không” là không gây ô nhiễm môi trường.

Nhờ cách tiếp cận có chọn lọc, tỉnh đã thu hút nhiều dự án sản xuất linh kiện điện tử, vật liệu bán dẫn, công nghiệp dược, những lĩnh vực công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn và thân thiện môi trường. Hạ tầng kỹ thuật được quy hoạch đồng bộ, ưu tiên kết nối liên tỉnh, liên vùng và quốc tế.

Đặc biệt, Bắc Ninh là địa phương đầu tiên trong cả nước xử lý 100% rác sinh hoạt bằng công nghệ đốt rác phát điện hiện đại, với 4/5 nhà máy điện rác đã vận hành. Song song, tỉnh đặt 18 trạm quan trắc môi trường, công khai dữ liệu chất lượng không khí, nước thải để người dân cùng giám sát.

Không gian xây dựng cũng được quản lý nghiêm ngặt, yêu cầu hạn chế tiếng ồn, bụi mịn và tác động tới dân cư. Các khu công nghiệp và đô thị đều phải đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm về môi trường, đất đai, phòng cháy, an toàn điện.

Tầm nhìn của Bắc Ninh không dừng ở “sạch hóa” công nghiệp, mà còn hướng đến viết tiếp một kỳ tích mới bên sông Cầu, nơi tỉnh đang quy hoạch hệ thống cầu kết nối đẹp nhất giữa hai bờ, mở ra động lực liên kết vùng và phát triển đô thị. Đích đến là trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, trung tâm công nghiệp công nghệ cao và đổi mới sáng tạo của cả nước vào năm 2050.

Với quyết tâm, lộ trình bài bản và chính sách nhân văn, Bắc Ninh không chỉ đang kiến tạo không gian sản xuất hiện đại, môi trường sống trong lành, mà còn tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư và nâng cao chất lượng sống cho người dân, đúng với tinh thần một "kỳ tích sông Cầu" đang thành hình.