Cứ thu 1kg giá trứng Artemia tươi nông dân bỏ túi 700.000 đồng, trứng sấy khô 2,3 triệu đồng. Hỏi nuôi con gì lãi hơn Artemia?
Ông Long Trường Vũ, ấp Biển Tây, xã Vĩnh Trạch Đông, TX Bạc Liêu (Bạc Liêu) không giấu được niềm vui khi 2 tuần nay 5 ao nuôi Artemia rộng 2ha của gia đình ông đang vào vụ thu hoạch, vớt đợt trứng đầu tiên được 10kg. Cầm 7 triệu đồng bán trứng Artemia toàn những tờ polymer mới cứng, ông vui vẻ nói: "Nếu thời tiết thuận lợi, với giá này năm nay chắc nhà tôi thu trên 100 triệu đồng". Ông Vũ cho biết, để có trứng (nao) Artemia vớt bán như hôm nay ông đã phải trả giá khá đắt. “Tôi nuôi tôm bị lỗ cầm cố 2 cái nhà ở thị xã Bạc Liêu trị giá hơn 3 tỷ bạc. Quyết định bỏ tôm, quay trở lại nuôi Artemia đã dần gỡ gạc được nợ. Nuôi Artemia khỏe lắm, vốn đầu nuôi chỉ khoảng 20 triệu/ha, trong đó HTX đã rót hơn 10 triệu rồi".
Ông Ngô Hán Chen, có 1ha Artemia năm ngoái sau khi trừ chi phí lãi trên 50 triệu đồng. Năm nay mới vớt hai ngày được 2,1 kg. Ông cười nói rổn rang: "Trước tôi làm muối, cực quá chuyển sang nuôi tôm vẫn lỗ lên lỗ xuống, tôi đánh bạo chuyển sang nuôi Artemia. So với làm muối và nuôi tôm, Artemia cho thu nhập ổn định hơn nhiều". Theo tính toán, đầu tư nuôi 1 ha Artemia 25 - 30 triệu đồng, nếu thời tiết thuận lợi cho thu hoạch 8 tháng mỗi năm, năng suất trung bình đạt từ 80 - 100 kg/kg. Với giá 700.000 đồng/kg chắc chắn lãi 40 - 45 triệu đồng, hỏi nuôi con gì cho bằng.
Ông Nguyễn Văn Mạnh- chủ trại cua giống tại P. Nhà Mát, TX Bạc Liêu nhận xét: "Trứng Artemia tại Việt Nam nhỏ nhưng độ đạm và chất dinh dưỡng rất cao, phù hợp cho cua con mới ép". Kỹ sư Tạ Vũ Tuấn, xã viên của HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu miêu tả khá kỹ "tính nết" giống thuỷ sản này: Artemia là loài nhuyễn thể sống dưới nước có một đặc tính khá trái ngược là ăn dơ nhưng ở phải sạch thì chúng mới sinh sản được nhiều trứng. Vào những năm 1986, Artemia bắt đầu có mặt ở Việt Nam, nghe nói du nhập từ Mỹ. Sau thời gian thuần hoá, năm 1990 được đưa ra cho nông dân nuôi thử nghiệm. Và năm 1992, ở xã Vĩnh Thịnh, TX Bạc Liêu nhiều người bắt tay nuôi nhưng thất bại, do đầu ra không có, giá Artemia thấp".
Có thể nói số phận Artemia khá thăng trầm. Đến khi trại giống tôm sú số II đặt tại thị xã Bạc Liêu đi vào hoạt động, nhu cầu trứng Artemia để ương giống tôm post lớn thì lúc này Artemia mới có giá- 500.000 đồng/kg, bằng 1 chỉ vàng. Một hai năm sau những trại sản xuất cua biển giống cũng có nhu cầu, giá tiếp tục tăng bà con thấy vậy quay trở lại nuôi và nghề này đã thịnh đến hôm nay. Trong tương lai, giá trứng Artemia có sẽ năng còn tăng giá thêm nữa.
Phải khẳng định rằng từ khi HTX Artemia Vĩnh Châu chính thức ra đời thì giá trị trứng Artemia được nâng lên đủ sức cạnh tranh với hàng trứng Artemia ngoại nhập. Artemia đã giúp cho HTX ăn nên làm ra, từ đồng vốn góp cổ phần 140 triệu đồng, sau 5 năm hoạt động nay đã tăng lên 1,4 tỷ đồng. Để bảo vệ danh tiếng của con Artemia, HTX đã quyết định xây dựng thương hiệu “Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu” được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền vào năm 2005.
| Tuy lãi cao nhưng để nhân rộng mô hình này còn phụ thuộc vào khả năng tiếp thu khoa học của người dân. Điển hình như ở Bến Tre, Viện Nghiên cứu thuỷ sản II đã từng về làm thử nghiệm ở huyện Bình Đại mô hình nuôi Artemia lấy trứng trên 2 ha nhưng đến nay ở tỉnh này vẫn không phát triển được. |
Và trong 3 năm nay thương hiệu trứng Artemia của HTX Vĩnh Châu đã được đối tác ngoài nước biết đến và đặt hàng mua. Tuy nhiên, với năng lực của HTX 150 ha, sản lượng HTX thu mua được gần 4 tấn Artemia tươi/năm không thể đáp ứng nhu cầu đành phải từ chối nhiều hợp đồng. Hiện tại, ở Bạc Liêu, còn có rất nhiều người thu mua rứng Artemia nhưng chỉ có HTX là đơn vị duy nhất XK trứng Artemia. Và chỉ tiêu xuất chỉ khoảng 200 kg để giữ mối khách hàng. Giá Artemia Vĩnh Châu XK cao gấp đôi giá Artemia của Mỹ. Ưu điểm là chất lượng nao khi ươm nở cao hơn Mỹ từ 70.000 – 80.000 nao.
Với 1 ha nuôi Artemia đúng qui trình kỹ thuật thì sau 8 tháng nông dân thu về khoảng 100 kg trứng tươi, trừ chi phí lãi còn 40 – 50 triệu đồng/ha. Hiện tại, HTX đã gắn kết được với toàn bộ nông dân đang canh tác trên 150 ha Artemia thuộc 2 tỉnh. HTX hỗ trợ con giống, thức ăn, kỹ thuật, tiền mặt để nông dân sửa lại ao nuôi. Bình quân, 1 ha HTX đầu tư khoảng 10 triệu đồng, phương thức thu hồi vốn là trừ dần 20 – 30%/lần người nông dân bán trứng Artemia. Nhờ nuôi Artemia mà nhiều hộ nông dân ở vùng biển Vĩnh Châu, Sóc Trăng, vùng biển TX Bạc Liêu có cuộc sống khấm khá hơn.
+ Kỹ sư Tạ Vũ Hưng, HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu cho biết nhu cầu thị trường của loài bào xác này như sau: Trứng Artemia là thức ăn duy nhất cung cấp cho công nghệ ép cá bột, tôm bột phục vụ ngành thủy sản. Gần đây phong trào nuôi cá cảnh tại các đô thị lớn bùng phát, con Artemia vốn đã khan lại hiếm hơn. + Tiến sĩ Nguyễn Văn Hòa, Giám đốc Trung tâm Ứng dựng và chuyển giao công nghệ thủy sản, Khoa Thủy sản (ĐH Cần Thơ): Artemia sống thích hợp trên vùng đất làm muối ven biển phía Nam. Địa phương thích hợp cho việc sinh sống của loại bào xác này là huyện Vĩnh Châu (Sóc Trăng), TX Bạc Liêu và xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu. Trên thế giới, rất ít nước nuôi được Artemia. Tại Hoa Kỳ người ta khai thác tự nhiên, theo mùa nên số lượng hạn chế và độ đạm của trứng Artemia không cao bằng Việt Nam. Có thể khẳng định độ đạm trứng Artemia của ta cao gấp nhiều lần so với trứng Artemia của Hoa Kỳ. + Lợi hơn làm muối: Lịch sử nghiên cứu và ứng dụng Artemia (thức ăn để sản xuất ấu trùng tôm cá) trong NTTS là một nội dung rất phong phú. Riêng ở Bạc Liêu, Sóc Trăng việc ứng dụng đối tượng này đã được thực hiện từ những năm đầu của thập niên 90 của thế kỷ trước và kéo dài cho đến nay và được xem là cứu cánh cho nghề muối vì có những lúc muối làm ra nhưng không tiêu thụ được. Trong khi đó so sánh với nghề muối thì lợi nhuận từ nghề nuôi Artemia cao gấp 3 - 5 lần. Artemia có thể sống tốt ở những nơi có độ mặn từ 80 - 120 phần ngàn (1 lít nước có 80 - 120 g muối).
