Hội nghị lớn nhất về khu dự trữ sinh quyển
Từ ngày 22-27/9/2025, tại Hàng Châu (Trung Quốc) diễn ra hai sự kiện quan trọng của UNESCO: Hội nghị Toàn cầu các Khu Dự trữ Sinh quyển (KDTSQ) Thế giới lần thứ 5 và Kỳ họp Hội đồng Điều phối quốc tế Chương trình Con người và Sinh quyển (MAB ICC) lần thứ 37.
Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị KDTSQ Thế giới lần thứ 5 từ 22-25/9/2025 tại Hàng Châu, Trung Quốc. Ảnh: Đoàn công tác cung cấp.
Đây là dịp hội tụ hơn 4.000 đại biểu đến từ 136 quốc gia, bao gồm lãnh đạo chính phủ, các nhà khoa học, chuyên gia bảo tồn, doanh nhân và đại diện cộng đồng địa phương. Sự kiện được đánh giá là diễn đàn lớn nhất thế giới về bảo tồn và phát triển bền vững trong khuôn khổ Chương trình Con người và Sinh quyển (MAB).
Hội nghị Toàn cầu các KDTSQ là sự kiện mang tính định kỳ 10 năm/lần, nhằm tổng kết chặng đường đã qua và đề ra định hướng cho giai đoạn tiếp theo. Năm nay, các phiên thảo luận tập trung vào những đóng góp thiết thực của mạng lưới KDTSQ đối với việc bảo vệ đa dạng sinh học, thích ứng với biến đổi khí hậu và thúc đẩy các mô hình phát triển hài hòa giữa con người với thiên nhiên.
Các quốc gia coi đây là cơ hội quý báu để chia sẻ bài học quản lý, huy động nguồn lực xã hội, và thúc đẩy hợp tác khu vực, quốc tế nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển bền vững.
Đáng chú ý, hội nghị đã thông qua hai văn kiện then chốt: Kế hoạch Hành động Chiến lược Hàng Châu giai đoạn 2026-2035 và Tuyên bố Hàng Châu, qua đó khẳng định cam kết toàn cầu vì một tương lai chung của con người và thiên nhiên.
Việt Nam - điểm sáng khu vực
Đoàn Việt Nam tham dự gồm đại diện Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Ủy ban Quốc gia Chương trình Con người và Sinh quyển Việt Nam (MAB Việt Nam), cùng nhiều Ban quản lý KDTSQ như Cần Giờ, Đồng Nai, Cát Bà, Châu thổ Sông Hồng, Miền Tây Nghệ An, Langbiang, đồng thời có hai địa phương đang chuẩn bị hồ sơ đề cử là Phong Nha - Kẻ Bàng và Vũ Quang.
Chủ tịch MAB Việt Nam - PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền (bìa phải) và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai - Bà Nguyễn Thị Hoàng (giữa), Trưởng Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai tặng quà lưu niệm cho Bà Lidia Arthur Brito - Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về Khoa học Tự nhiên. Ảnh: Đoàn công tác cung cấp.
Không chỉ hiện diện trong các phiên họp chính, đoàn Việt Nam còn chủ động tổ chức các hoạt động bên lề: làm việc với lãnh đạo UNESCO, Hội đồng MAB ICC, Ban Thư ký khu vực Đông Nam Á, các mạng lưới KDTSQ biển đảo, vùng núi… Qua đó, Việt Nam giới thiệu kinh nghiệm quản lý, mô hình kết hợp “phát triển để bảo tồn, bảo tồn để phát triển” và chia sẻ các sáng kiến thu hút cộng đồng địa phương tham gia bảo vệ môi trường.
Phát biểu tại cuộc họp Mạng lưới KDTSQ Đông Nam Á, PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền - Chủ tịch MAB Việt Nam - nhấn mạnh: Sau 25 năm kể từ khi KDTSQ Cần Giờ được UNESCO công nhận (2000), mạng lưới KDTSQ tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, trở thành hình mẫu trong khu vực về gắn kết bảo tồn với phát triển kinh tế - xã hội.
Đoàn Việt Nam làm việc với Mạng lưới KDTSQ Biển đảo. Ảnh: Đoàn công tác cung cấp.
Hiện nay, Việt Nam có 11 KDTSQ được UNESCO công nhận, đứng thứ hai Đông Nam Á (sau Indonesia với 20 KDTSQ), chiếm khoảng 14% diện tích lãnh thổ. Các KDTSQ của Việt Nam không chỉ bảo tồn đa dạng sinh học mà còn trở thành động lực phát triển kinh tế xanh, nâng cao khả năng ứng phó biến đổi khí hậu và giảm phát thải cacbon.
Đáng chú ý, các mô hình của Việt Nam huy động được sự tham gia tích cực của cộng đồng, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số tại vùng núi, cũng như kết nối hiệu quả với các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Nhiều KDTSQ đã hình thành sản phẩm đặc trưng, vừa tạo sinh kế cho người dân vừa góp phần quảng bá giá trị di sản thiên nhiên - văn hóa ra thế giới.
Đoàn Việt Nam làm việc với Mạng lưới KDTSQ Biển đảo. Ảnh: Đoàn công tác cung cấp.
Trong giai đoạn mới, MAB Việt Nam hướng tới 5 giá trị cốt lõi: bền vững, cộng đồng, kết nối, đổi mới và thích ứng. Đây là kim chỉ nam giúp các khu dự trữ sinh quyển vừa bảo tồn hiệu quả, vừa trở thành mô hình phát triển xanh tiêu biểu trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Theo tầm nhìn này, mạng lưới KDTSQ Việt Nam sẽ tiếp tục là mô hình phát triển bền vững tiêu biểu, vừa phục vụ lợi ích quốc gia vừa đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh toàn cầu.
Những con số biết nói
- UNESCO công nhận 759 KDTSQ tại 136 quốc gia.
- Việt Nam có 11 KDTSQ (xếp thứ 2 Đông Nam Á, sau Indonesia - 20 KDTSQ).
- Tổng diện tích KDTSQ Việt Nam chiếm 14% diện tích lãnh thổ.
- Hơn 4.000 đại biểu từ khắp thế giới dự Hội nghị KDTSQ Thế giới lần thứ 5 tại Hàng Châu.
- Hai văn kiện quan trọng được thông qua: Kế hoạch Hành động Chiến lược Hàng Châu 2026-2035 và Tuyên bố Hàng Châu.
