Bản đồ góp phần tháo gỡ điểm nghẽn thông tin
Theo Cục Xúc tiến thương mại, bộ tài liệu này là kết quả của một quá trình phân tích chuyên sâu, lựa chọn và hệ thống hóa thông tin của 742 doanh nghiệp đang hoạt động trong 7 lĩnh vực điện-điện tử chủ chốt. Với tổng cộng 913 trang, bao gồm "Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử Việt Nam" (hơn 100 trang) và danh bạ doanh nghiệp chi tiết, bộ tài liệu được thiết kế trực quan, dễ hiểu, cung cấp một cái nhìn toàn cảnh về năng lực sản xuất và vị trí của từng doanh nghiệp trong chuỗi giá trị.
Bản đồ chuỗi giá trị ngành điện – điện tử Việt Nam: “La bàn” chiến lược thu hút đầu tư. Ảnh: Vũ Khuê.
Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử giúp minh bạch hóa toàn bộ bức tranh chuỗi cung ứng, qua đó khoảng cách thông tin, vốn là rào cản lớn nhất, được thu hẹp đáng kể.
Thứ hai, Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử cho phép nhận diện chính xác: Các mắt xích còn thiếu của chuỗi giá trị; các phân khúc cần ưu tiên thu hút đầu tư; những lĩnh vực doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia mạnh mẽ hơn. Điều này giúp các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư trở nên trúng và đúng thời điểm thị trường đòi hỏi.
Thứ ba, doanh nghiệp FDI có thể tìm được nhà cung ứng phù hợp, trong khi doanh nghiệp Việt Nam được xuất hiện trong Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử chính thức, điều mà lâu nay rất thiếu.
Thứ tư, khi được nhận diện rõ ràng về năng lực và vị trí trong chuỗi, doanh nghiệp Việt Nam có thêm cơ hội hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ và tham gia vào mạng lưới cung ứng quy mô lớn hơn.
Như vậy, Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử không chỉ là một cơ sở dữ liệu đơn thuần, mà là hạ tầng thông tin chiến lược phục vụ xúc tiến thương mại, thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Tại sự kiện, ông Bùi Quang Hưng cũng gửi lời cảm ơn cơ quan Xúc tiến Thương mại – Đầu tư Hàn Quốc (KOTRA), đơn vị trực tiếp xây dựng Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử, đồng thời xin cảm ơn Cục Công nghiệp, Hiệp hội Điện tử Việt Nam (VEIA) và các doanh nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với Cục Xúc tiến thương mại trong suốt quá trình thực hiện.
“Cục Xúc tiến thương mại cam kết sẽ tích cực ứng dụng Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử trong các chương trình xúc tiến thương mại, đầu tư, hội chợ triển lãm, hoạt động kết nối cung – cầu, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tốt hơn các cơ hội hợp tác, đổi mới công nghệ và mở rộng thị trường” - Lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại cho biết.
Ông Cho Sang Jae – Giám đốc Văn phòng KOTRA Hà Nội đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ giữa hai bên, đồng thời cho rằng Bản đồ chuỗi giá trị điện-điện tử và danh bạ sẽ giúp doanh nghiệp Hàn Quốc cũng như các SME quốc tế dễ dàng nhận diện đối tác tiềm năng tại Việt Nam, từ đó thúc đẩy các quyết định đầu tư mang tính dài hạn.
Minh bạch hóa toàn bộ bức tranh chuỗi cung ứng
Theo ông Bùi Quang Hưng, trong hơn một thập kỷ qua, điện – điện tử đã trở thành một trong những động lực tăng trưởng mạnh mẽ nhất của nền kinh tế. Ngành không chỉ thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) quy mô lớn, hàm lượng công nghệ cao, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng, thúc đẩy hàng nghìn doanh nghiệp Việt Nam từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Những con số xuất khẩu cho thấy rõ vai trò “trụ cột” của ngành E&E. Số liệu của Cục Hải quan Việt Nam cho biết, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu điện – điện tử đạt 126,5 tỷ USD. Chỉ trong 11 tháng đầu năm 2025, con số này đã lên tới khoảng 143 tỷ USD, chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Việt Nam hiện nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu điện tử lớn nhất thế giới, đồng thời là cứ điểm sản xuất chiến lược của nhiều tập đoàn đa quốc gia.
Ông Bùi Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại. Ảnh: Vũ Khuê.
Không dừng lại ở điện thoại thông minh và thiết bị điện tử tiêu dùng, hệ sinh thái E&E tại Việt Nam đang được mở rộng nhanh chóng sang nhiều lĩnh vực có giá trị gia tăng cao. Từ máy tính, thiết bị gia dụng thông minh, thiết bị công nghiệp đến linh kiện ô tô, thiết bị y tế, năng lượng tái tạo và hệ thống chiếu sáng, danh mục sản phẩm ngày càng đa dạng, phản ánh năng lực sản xuất và mức độ hiện đại hóa không ngừng của ngành.
Việt Nam cũng ghi dấu ấn mạnh mẽ với sự hiện diện và mở rộng đầu tư liên tục của các tập đoàn hàng đầu thế giới như Samsung, LG, Intel, Foxconn… Các dự án quy mô lớn, công nghệ cao không chỉ mang lại kim ngạch xuất khẩu hàng chục tỷ USD mỗi năm, mà còn góp phần hình thành đội ngũ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ ngày càng trưởng thành, từng bước đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, tiến độ và quản trị sản xuất toàn cầu.
“Việt Nam đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong ngành điện – điện tử, không còn dừng ở vai trò là cứ điểm sản xuất – lắp ráp, mà đã trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Bùi Quang Hưng nhấn mạnh.
Động lực tăng trưởng của ngành càng được củng cố trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái cấu trúc mạnh mẽ dưới tác động của xung đột thương mại và địa chính trị, đặc biệt là căng thẳng Mỹ – Trung. Nhu cầu tìm kiếm những điểm đến sản xuất an toàn, ổn định và hiệu quả đang gia tăng, đưa Việt Nam trở thành lựa chọn chiến lược của nhiều tập đoàn quốc tế, cả thông qua đầu tư trực tiếp lẫn hợp tác với các đối tác địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi bật, ngành điện – điện tử Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Theo ông Bùi Quang Hưng, chuỗi cung ứng hiện còn phân mảnh, thiếu thông tin tổng thể về từng khâu, từ linh kiện, bán thành phẩm, lắp ráp đến logistics, kiểm định và R&D. Khoảng cách thông tin giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI vẫn khá lớn, khiến việc kết nối, tìm kiếm đối tác chưa thực sự hiệu quả. Các cơ quan quản lý và tổ chức xúc tiến đầu tư cũng thiếu công cụ và dữ liệu đầy đủ để nhận diện chính xác những “mắt xích còn thiếu” trong chuỗi giá trị.
Chính vì vậy, việc công bố Bản đồ Chuỗi giá trị ngành điện – điện tử Việt Nam được kỳ vọng sẽ góp phần tháo gỡ điểm nghẽn thông tin, tạo nền tảng minh bạch cho các quyết định đầu tư mang tính dài hạn. Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ các doanh nghiệp FDI, đặc biệt là khối doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME/MSE), hiểu rõ hơn về thị trường và đối tác tại Việt Nam, mà còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp nội địa tham gia sâu hơn, bền vững hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu trong giai đoạn tới.
